23 Tháng 11 2004 - Cập nhật 00h07 GMT
Trong khi quốc tế quan ngại về tính công bằng của cuộc bầu cử tại Ukraine, hàng chục ngàn người đã kéo tới trung tâm của thành phố Kiev biểu tình.
Họ ủng hộ lãnh tụ đối lập Viktor Yushchenko, khi ông này cáo buộc nhà chức trách gian lận phiếu bầu cho đương kim thủ tướng Viktor Yanukovich.
Với việc kiểm phiếu hầu như đã hoàn tất, nhà chức trách trong nước nói rằng đương kim thủ tướng Viktor Yanukovych hiện đang dẫn ba điểm.
Tuy nhiên các cuộc thăm dò dư luận ngoài phòng phiếu cho thấy đối thủ chính trị của ông Yanukovich là Viktor Yushchenko lẽ ra phải giành thắng lợi với điểm hơn là 6 phần trăm số phiếu.
Khi xuất hiện trước đám đông, ông Yushchenko tỏ ra thách thức:
Thưa các bạn, chúng ta phát động một phong trào phản đối dân sự kêu gọi bầu cử công bằng tại Ukraine. Một ủy ban tranh đấu đã được hình thành tại trụ sở của đảng đối lập để bảo vệ quyết định của người dân.
Địa phương công nhận
Một số tin nói rằng thành phố Liv ở phần Tây của Ukraine đã đứng ra thách thức chính quyền khi tuyên bố ông Yushchenko thắng cử.
Phe đối lập nói rằng kết quả bầu cử cuối cùng đã bị sửa đổi theo sau nhiều ngày tranh cãi về kết quả bầu cử vòng đầu.
Phe đối lập nói tại những nơi được gọi là cơ sở của chính phủ, nhất là thuộc phía Đông của Ukraine số người tham gia bỏ phiếu đông một cách đáng ngờ vực.
Trong khi đó nhiều ủng hộ viên của ông Yakunovich nói rằng không có bằng chứng cho thấy kết quả bầu cử bị gian lận. Alex Kiselev là cố vấn cho thủ tướng Ukraine, ông tin là phe đối lập đã thua
Ứng viên Yushchenko đã nói về khả năng ông trở thành tổng thống qua sự tín nhiệm của người dân. Dù phe đối lập có tổ chức chống đối kiểu gì đi nữa, thì đều mang tính thiên vị.
Làm sao có chuyện ông Yushchenko giành thắng lợi được chứ, liệu có phải các ủng hộ viên của phe đối lập đang có hành động ăn cắp kết quả hay không?
Quốc tế quan ngại
Tuy nhiên không chỉ có phe đối lập của Ukraine coi cuộc bầu cử không mang tính công bằng.
Quan sát viên cao cấp của Hoa Kỳ trong cuộc bầu cử ở Ukraine, thượng nghị sĩ Richard Lugar cũng nói đến gian lận.
Liên hiệp Âu châu đã yêu cầu xem lại kết quả bầu cử. Các quan sát viên Âu châu khác nói về cuộc bầu cử đã không đáp ứng các tiêu chuẩn dân chủ thông thường.
Trong số nhóm này có Hannah Severinnen, thành viên của nghị viện Âu châu, người nghi ngờ về tính công bằng của cuộc bầu cử
Không, vì nếu nói đến công bằng, chúng ta phải nói đến cơ hội dành cho phe đối lập xuất hiện trên truyền thông.
Truyền thông ở Ukraine lại rất thiên vị, đặc biệt là truyền hình nhà nước. Chúng ta có kết quả tại phần Đông của Ukraine, nơi có nhiều sự hăm dọa, và con số người đi bầu cũng cần phải xem lại.
Hãy thử tượng tượng xem tỷ lệ 99% cử tri đi bầu tại hầu hết các khu vực, ví như ở Donesk tới 99% cử tri đã bầu cho Yanukovich.
Nga chúc mừng
Chính phủ Nga đã gửi lời chúc mừng tới Yanukovich trước thắng lợi bầu cử.
Mọi người cho rằng nước Nga của ông Putin có quyền lợi gắn chặt với vị thủ tướng thân Nga Yanukovich.
Trong khi ông Yushchenko được mọi người coi là thân phương Tây, vị thủ tướng đương nhiệm đã được tổng thống Leonid Kuchma, và điện Kremlin ủng hộ.
Trước vòng một của cuộc bầu cử vào cuối tháng 10, ông Putin đã tới Kiev, và quay trở lại thành phố này trước vòng bầu cử thứ hai để chúc ông Yanukovich may mắn - trước ống kính của truyền hình.
Ukraine trong quá khứ đã đóng vai trò vô cùng quan trọng trọng liên quan đến chính trường của nước Nga.
Chính sự ngập ngừng của Ukraine hồi năm 1991 không muốn tham gia Liên bang Sô Viết mới đã thuyết phục lãnh đạo Nga từ bỏ ý tưởng này.
Và hiện giờ ông Timofei Bordachev, phó tổng biên tập của tạp chí Câu chuyện thời sự Nga, nói rằng ông Putin tìm cách tăng cường ảnh hưởng của Nga ở trong vùng
Nếu như Yanukovich giành thắng lợi, chắc chắn tổng thống Putin sẽ cảm thấy dễ chịu hơn. Vì dưới sự lãnh đạo của Yanukovic, Nga coi Ukraine như là một phần của chiến lược của họ.
Trong khi nếu Yushchenko trở thành tổng thống, Ukraine sẽ trở thành một phần của dự án liên hiệp Âu châu. Nga không có kế hoạch gia nhập EU, do vậy nước này cần phải tạo ra cho họ một vùng ảnh hưởng, trong đó có Ukraine.
Trong khi cả EU và Hoa Kỳ nhắc đi nhắc lại họ sẽ tôn trọng sự chọn lựa của người dân Ukraine, nhưng trong bối cảnh hai nước này có những quan ngại đang gia tăng về tính độc đoán tại Nga, EU và Hoa Kỳ có lẽ không muốn Ukraine quay trở lại vào quỹ đạo của Nga.
Tuy nhiên về kinh tế mà nói, Ukraine hiện đang phụ thuộc nặng nề vào nguyên liệu nhập từ Nga, và bất cứ sự xích lại gần với phương Tây cũng sẽ có nghĩa đoạn tuyệt với quá khứ mối quan hệ gần gũi với Nga, và qua đó đặt niềm tin vào tương lai.
Xin quý vị thính giả cho biết ý kiến của mình về cuộc bầu cử ở Ukraina. Chúng tôi rất hoan nghênh ý kiến của các thính giả hiện sống ở Ukraina, CHLB Nga và Đông Âu.
------------------------------------------------------------
Le Linh, Kiev, Ukraina
Cuộc cách mạng Kashtan ở Ukraina sẽ là tấm gương cho người dân ở các nước cộng sản. Tự do và dân chủ chính là mong muốn của hàng chục triệu người Ukraina hiện nay. Chính quyền tham nhũng, gian dối không thể nhận được sự ủng hộ của dân chúng. Thắng lợi của phe đối lập đứng đầu bởi Victor Yushchenko là không thể tránh khỏi. Các nhân vật trong bộ máy công quyền ngầm ủng hộ nhà cải cách tài ba sẽ lên tiếng trong vài ngày tới. Ngoài ra còn kể đến vai trò của liênhiệp châu Âu, láng giềng phía Tây Ukraina... Các bạn Việt Nam sinh sống tại Ukraina chắc chắn biết rõ nhân quyền được tôn trọng ở Kiev hay Moskva hơn. Do đó người Ukraina không dễ đánh mất quyền lợi của mình.
Lê Thu Lan, TPHCM
Thật khôi hài khi thăm dò ý kiến lại trở thành "kết quả bầu cử". Tại sao Kerry lại thua tan nát trong cuộc bầu cử với Bush mà không phải là thua sát nút như kết quả thăm dò trước đó. Đúng là phương Tây có khác. Cái gì cũng nói được. Sẽ chẳng có gì để ồn ào nếu Viktor Yushchenko không phải là một tay bám đuôi phương Tây.