19 Tháng 12 2004 - Cập nhật 21h57 GMT

Phân tích: Đằng sau tranh chấp quanh Yukos

Chính quyền Nga đem bán đấu giá cơ sở khai thác dầu chính của Yukos để thanh lý khoản tiền nợ thuế hàng tỷ USD.

Công ty thắng thầu là một công ty ít nổi tiếng của Nga tên là Baikalfinansgrup, bỏ ra hơn 9 tỷ USD để mua lại cơ sở Yugansk của Yukos.

Cuộc bán đấu giá một bộ phận khai thác chính của công ty dầu hỏa khổng lồ Yukos của Nga đã diễn ra tại Moscow tuy đã có những cố gắng ngăn chặn tại một tòa án ở Hoa Kỳ.

Bộ phận khai thác Yugansk, đã được mua bởi một công ty ít người biết đến là Baikalfinansgrup với cái giá hơn chín tỉ đôla, ngược với dự đoán là công ty độc quyền về khí đốt được chính phủ hỗ trợ là Gazprom.

Được biết Gazprom là công ty duy nhất khác ra giá.

Tổng thống Nga Vladimir Putin miêu tả quyết định này là một đòn đánh vào tham nhũng, chứng minh rằng ngay cả người giàu nhất nước Nga cũng nằm trong vòng kiểm soát của luật pháp.

Nhưng Yukos nhấn mạnh rằng cuộc bán đấu giá là bất hợp pháp.

Họ gọi đó là hành động "ăn cắp được chính phủ ủng hộ", và các luật sự đại diện cho các cổ đông chính của công ty đã nhắc lại đe dọa rằng sẽ kiện bất cứ ai liên quan đến việc bán đấu giá ra các tòa án quốc tế.

Đối với nhiều người, quyết định này được thúc đẩy vì các lý do chính trị hơn là kinh tế.

Một số coi đó là một hành động thù địch trực tiếp từ điện Kremlin đối với Yukos vì những tham vọng chính trị của ông Mikhail Khodorkrovsky, người sáng lập ra công ty.

Tiền thuế

Vậy thực ra chính phủ Nga có thực sự cần đến số tiền mà họ nói là Yukos đã lậu thuế?

Câu hỏi này được đặt ra cho Stephen O Sullivan, người đứng đầu bô phận Nghiên cứu Dầu Khí của Tập đoàn Liên minh Tài chính đóng tại Matxcơva.

"Tất nhiên một khoản tiền năm tỉ dollar bao giờ cũng hữu ích nhưng nếu trên phương diện về thuế, thì tôi không nghĩ là nó đóng một vai trò tối quan trọng ở đây.'

Các nhà quan sát đã trông đợi rằng bộ phận khai thác Yugansk sẽ được công ty dầu khí độc quyền được chính phủ hỗ trợ Gazprom mua lại.

Nhưng một phán quyết Yukos dành được tại tòa chống phá sản ở Hoa Ky mà theo báo cáo cho biết, đã khống chế thỏa thuận tài chính của Gazprom với các tập đoàn ngân hàng phương Tây.

Và vì thế Yugansk đã được một công ty ít tên tuổi Baikalfinansgrup mua loại với cái giá hơn chín tỉ đôla.

Hầu hết các nhà quan sát nhìn nhận đây chính là bước đầu tiên để chuyển nhượng Yukos.