12 Tháng 4 2005 - Cập nhật 14h22 GMT

Rumsfeld khuyến cáo giới lãnh đạo Iraq

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ ông Donald Rumsfeld khuyến cáo giới lãnh đạo mới ở Iraq đừng thanh trừng đối lập chính trị và thúc giục họ nhanh chóng hoàn tất việc soạn thảo tân hiến pháp.

Sau khi đến Baghdad trong một chuyến viếng thăm bất ngờ ông Rumsfeld đã hội đàm với Tổng thống Jalal Talabani, và Thủ tướng Ibrahim Jaafari.

Sau kỳ bầu cử giới chức Mỹ cố gắng chỉ ở trong hậu trường không muốn bị chỉ trích can dự vào nội tình Iraq mặc dù các đảng thương thuyết gay go trong nhiều tuần trước khi có được tân chính phủ.

Nhưng nay ông Rumsfeld xuất hiện với bản tính cố hữu tuyên bố thẳng thừng rằng ông lo lắng rằng nhóm Shia chính sẽ trả thù người theo đảng Baath bằng cách thanh trừng các lực lượng an ninh.

Ông Rumsfeld nói làm như vậy sẽ khó mà dập tắt được sự nổi dậy của người Sunni, và khiến quân đội Mỹ không thể sớm rút khỏi Iraq.

Ông Rumsfeld có lẽ nghĩ rằng trong cương vị Bộ trưởng Quốc phòng ông có thể can thiệp vào những chuyện có tác động trực tiếp đến các lực lượng của Hoa Kỳ.

Nhưng đây là những cáo giác vô cùng tế nhị và nhiều người Iraq có thể cảm thấy họ bị can thiệp một cách thô bạo.

Thông điệp

Thông điệp của ông Rumsfeld cho hàng ngũ lãnh đạo mới được bầu lên của Iraq rất rõ ràng: Đừng thanh lọc quân đội trước khi quí vị loại trừ được mọi nhóm quá khích khỏi đất nước của quí vị.

Đây là lần thứ 9 ông Rumsfeld đến thăm Iraq kể từ khi có cuộc chiến tranh do Hoa Kỳ cầm đầu vào tháng Ba cách đây hai năm.

Và chỉ có vài ngày kể từ khi Iraq chọn được ông Jalal Talabani, một người Kurd, làm Tổng thống, và ông Ibrahim Jafari, một người của Hồi giáo Shia làm thủ tướng, ông Rumsfeld đã khuyến cáo hàng ngũ lãnh đạo mới của Iraq là đừng làm gì để tạo nên những biến động không cần thiết.

Hoa Kỳ đang có những lo ngại là tân chính phủ có thể loại bỏ ra khỏi các lực lượng an ninh của Iraq những người đã từng thuộc quân đội của ông Saddam Hussein được mời nhập ngũ trở lại để chống với những nhóm phiến quân.

Việc này xảy ra sau khi Hoa Kỳ đã giải tán quân đội của chế độ cũ, một quyết định mà nay đa số đều công nhận là một sai lầm lớn.

Thêm vào đó lại còn lo ngại là những người Shia vừa lên nắm quyền ở Iraq sẽ tìm cách trả thù sau nhiều năm bị đàn áp dã man dưới thời Saddam Hussein.

Đó là bối cảnh của cuộc gặp gỡ giữa ông Rumsfeld và hai ông Jafari và Talabani. Sau cuộc gặp gỡ với ông Jafari, ông Rumsfeld đã lên tiếng công khai khuyến cáo đừng tìm cách loại bỏ những bộ trưởng có khả năng chỉ vì sự trung thành phe phái.

Ông Rumsfeld nói: "Chúng tôi đã có một cuộc thảo luận rất tốt về tiến trình chính trị đang diễn ra. Đây là một việc mà tôi biết là không những toàn Iraq đang theo dõi mà còn toàn vùng nữa, vì nó sẽ có ảnh hưởng đến toàn vùng và toàn thế giới".

"Chúng tôi rất mừng khi thấy mọi sự diễn biến tốt đẹp và đã chúc mừng chính phủ Iraq trong bước tiến quan trọng trong tiến trình chuyển tiếp chính quyền, để sau đó tiến đến việc soạn thảo một hiến pháp và có cuộc bầu cử theo hiến pháp mới để tiến đến việc có được một chính phủ thực sự".

Về phần mình, ông Jafari công nhận là vấn đề tham nhũng cần được giới lãnh đạo mới chú ý đến.

Ông nói: "Trong số những ưu tiên của chúng tôi, có việc chống tham nhũng thông qua thành lập một bộ có đủ đại diện của mọi phe phái trong chính trị Iraq".

Khó khăn

Trong khi đó tình hình thực tế vẫn còn nhiều khó khăn. Ngay cả khi các nhà lãnh đạo Iraq tiếp bộ trưởng quốc phòng Hoa kỳ, những dân quân quá khích tấn công một đoàn xe ở Baghdad chở một viên chức cao cấp của bộ nội vụ, khiến một người cận vệ của ông này bị thiệt mạng và ba người khác bị thương.

Mặc dầu có bạo động, quân đội Hoa Kỳ hy vọng có thể giảm quân số vào năm tới nếu tình trạng của quân đội Iraq tiếp tục cải thiện.

Hiện có khoảng 140 ngàn binh sĩ Mỹ ở Iraq, giảm từ 150 ngàn hôm tháng 12 khi họ được tăng cường để bảo vệ an ninh cho cuộc bầu cử hôm tháng Giêng.

Ông Rumsfeld nói là lực lượng Hoa kỳ sẽ lưu lại ở Iraq cho đến lúc nào họ còn cần: "Mục đích của chúng tôi là làm sao có thể chuyển giao mọi trách nhiệm cho các lực lượng an ninh Iraq ngay khi họ có đủ khả năng nhận lãnh trách nhiệm. Lúc đó dĩ nhiên là lực lượng liên quân có thể giảm thiểu sự hiện diện, một điều vốn là mục tiêu của các quốc gia trong liên quân".

Ông Rumsfeld còn xuất hiện trong phiên trả lời chất vấn của quân đội Mỹ. Tại đây, ông được hỏi là chiến lược rút quân của chính phủ Mỹ là như thế nào?

Ông trả lời: "Chúng ta không có một chiến lược rút, chúng ta có chiến lược chiến thắng. Lý do chúng ta có mặt tại đây không phải là do nhân dân Mỹ hay chính phủ Mỹ thèm muốn đất đai, dầu lửa hay các thứ của người khác. Chúng ta không như vậy".

"Trên thực tế, đa phần người dân Mỹ trên đất này và những ai có mặt tại phòng họp này ngày hôm nay đều muốn được trở về đoàn tụ với gia đình. Thế nhưng các bạn còn đang có một sứ mệnh tại đây, và sứ mệnh đó là giúp đỡ đất nước Iraq - một đất nước quan trọng, với những người dân thông minh và có giáo dục, với nhiều nguồn lực - trên con đường tiến tới dân chủ và tự do với một chính phủ đại diện".

Chắc chắn rằng Washington sẽ theo dõi chặt chẽ chính phủ Iraq mới, với đa số người Hồi giáo theo hệ phái Shia lên nắm quyền. V

ấn đề lớn hiện nay là liệu tân lãnh đạo cùng đất nước Iraq có thể chú tâm phát triển mà không động chạm đến những người đã từng chịu nhiều thiệt thòi dưới chế độ Saddam Hussein trước đây hay không.