09 Tháng 5 2005 - Cập nhật 09h25 GMT

Nước Nga tưởng nhớ Thế Chiến II

Hơn 50 nhà lãnh đạo thế giới trong đó có cả Tổng thống Hoa Kỳ George W Bush có mặt tại Mát-xcơ-va để tưởng nhớ sự hy sinh của người Liên Xô trong Thế Chiến II.

Một cuộc duyệt binh lớn đã diễn ra ở Quảng trường Đỏ - sự kiện cuối cùng trong một loạt các hoạt động ở Châu Âu để đánh dấu năm quân Đồng Minh chiến thắng Phát Xít Đức.

Buổi lễ kỷ niệm 75 phút được nối tiếp với lễ đặt vòng hoa lên mộ của các chiến sĩ vô danh.

Tuy nhiên lễ kỷ niệm đã bị những bất đồng về di sản của cuộc chiến phủ bóng.

Hy sinh của Liên Xô

Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh sự hy sinh của người Liên Xô nhằm cứu thế giới khỏi chế độ Phát Xít.

Ông nói với những quan chức và cựu binh được mời tới dự buổi duyệt binh : ‘‘Đối với chúng ta, chiến thắng là của tất cả chúng ta.’’

Nhưng ông cũng nói thế giới ‘‘cũng biết rằng Liên Bang Xô Viết đã mất hàng chục triệu công dân trong những năm đó.’’

‘‘Tất cả người dân Liên Xô đã chịu những mất mát không bao giờ có thể bù đắp lại được.’’
Trước đó Tổng thống Bush đã ca ngợi cuộc giải phóng khỏi ách Phát Xít nhưng nói rằng việc Nga chiếm đóng các nước Đông Âu sau đó là ‘‘một trong những điều sai lầm lớn nhất trong lịch sử.’’

Phản đối

Hơn 40 triệu người trong số đó có 27 triệu người Xô Viết đã chết khi Thế Chiến II kết thúc ở Châu Âu vào ngày 8 tháng Năm năm 1945.

Các nhà lãnh đạo thế giới tham dự lễ kỷ niệm ở Mát-xcơ-va có Tổng thống Pháp Jacques Chirac, Thủ tướng Đức Gerhard Schroeder và Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào.

Binh lính Nga đi trước cùng với các cựu binh và binh lính mặc thường phục mang theo các biểu ngữ thời chiến tham dự cuộc diễu binh ở Quảng trường Đỏ.

An ninh đã được thắt chặt cho buổi lễ kỷ niệm này.

Trung tâm Mát-xcơ-va đã đóng cửa và người ta cũng khuyến khích dân chúng xem buổi lễ trên truyền hình.

Một số người đã nói rằng sự kiện này không phải dành cho những người dân thường.

Các biểu tượng thời Xô Viết trong đó có cả hình ảnh của Joseph Stalin đã được sử dụng nhiều tại buổi lễ khiến người ta lo ngại rằng ông Putin có ý định đưa nước Nga trở về thời kỳ cai trị độc đoán trước đây.

Sự kiện Liên Xô chiếm đóng các nước Baltic sau Thế Chiến đã khiến Estonia và Lít-va tẩy chay lễ kỷ niệm ở Mát-xcơ-va để đánh dấu ngày Phát Xít Đức ký đầu hàng vô điều kiện ở Berlin – Ngày 9 tháng Năm 1945.

Hai nước này đòi Nga phải xin lỗi nhưng Tổng thống Putin nói đó là điều không cần thiết vì hiệp ước năm 1939 dẫn tới việc Liên Xô đưa quân và các nước này đã bị chính các nhà lãnh đạo thời Xô Viết chỉ trích.

Tổng thống Ba Lan Aleksander Kwasniewski đã tham dự buổi lễ bất chấp sự phản đối từ nhiều người Ba Lan vốn cho rằng ông không nên tham dự lễ kỷ niệm vì thất bại của Phát Xít đã không mang lại tự do cho Ba Lan mà là gần nửa thế kỷ chế độ cộng sản Liên Xô.

Tại Đức, buổi Liên hoan Dân chủ cũng đã diễn ra để tỏ dấu hiệu hòa giải với các cựu thù và đánh dấu thất bại của Phát Xít.