BBC Vietnamese

Thượng Nghị Sỹ John McCain, người từng định ra tranh cử tổng thống Hoa Kỳ hồi 5 năm trước, đã gọi các thành tích của chính quyền ông Bush trong vấn đề thay đổi khí hậu là "đáng hổ thẹn."

Với việc chủ đề thay đổi khí hậu được đặt cao trong nghị trình cuộc họp thượng đỉnh G8 hôm Thứ Tư, những bình luận của một nhân vật thuộc đảng Cộng Hoà nổi tiếng như Thượng Nghị Sỹ John McCain đang thu hút sự chú ý.

Ông thượng nghị sỹ, người có khả năng sẽ ra tranh cử tổng thống Hoa Kỳ một lần nữa vào năm 2008, không ngần ngại gì khi tách khỏi hàng ngũ các đồng chí thuộc Đảng Cộng Hoà trong chủ đề này.

Ông Bush nay có vẻ như đã thay đổi, khi ông đồng ý rằng con người phải chịu một phần trách nhiệu về vấn đề nóng ấm toàn cầu. Thượng nghị sỹ McCain muốn ông tổng thống phải có cam kết lớn hơn:

"Tôi cho rằng có những biện pháp cụ thể có thể áp dụng để đạt được tiến bộ, đạt được mục đích. Tổng thống đã nhìn nhận rằng nóng ấm toàn cầu là một vấn đề, cho nên thực sự phải xem là rồi chính phủ Mỹ có sẵn sàng áp dụng các biện pháp thực sự có ý nghĩa, một bước đi quan trọng để xử lý vấn đề hay là không."

Tổng thống Bush tuyên bố ông sẽ không ký vào bất kỳ thỏa thuận nào kiểu nghị định thư Kyoto về thay đổi khí hậu tại hội nghị G8 cuối tuần này.

Thay vào đó, ông nói mình sẽ tập trung cho việc phát triển những công nghệ mới, sạch hơn.

Ông Bush cũng nói ông sẽ không có bất kì nhượng bộ nào trước thủ tướng Tony Blair.

Trong cuộc phỏng vấn mới phát đi trên kênh truyền hình Anh ITV1, tổng thống Mỹ nói ông không coi quan hệ Anh – Mỹ là dạng “phải có đi có lại”.

Ông nói: "Tony Blair quyết định dựa trên những gì ông nghĩ là tốt nhất cho nhân dân Anh quốc. Và tôi quyết định dựa trên những gì tôi nghĩ là tốt nhất cho người Mỹ."

"Tôi không coi quan hệ Anh – Mỹ là dạng “phải có đi có lại”, mà tôi coi quan hệ của chúng tôi như những đồng minh và bè bạn khăng khít cùng hợp tác vì điều tốt đẹp chung. Nhưng tôi cũng muốn nói tôi có sự ủng hộ lâu dài dành cho các nước châu Phi."

"Tôi nghĩ mọi người sẽ ngạc nhiên khi biết về các nỗ lực mà người Mỹ chúng tôi đã tạo ra để làm sạch môi trường, để đầu tư vào các công nghệ mới. Vì thế tôi tin là chúng ta sẽ có một hội nghị G8 tốt đẹp".

Như vậy, Tổng thống Bush đã loại trừ mọi khả năng sẽ giúp đỡ thủ tướng Tony Blair đạt các mục tiêu ở hội nghị G8 tuần này.

Ngoại giao là một sự kết hợp kỳ lạ của tình thân thiết cá nhân và quyền lợi quốc gia. Dĩ nhiên quyền lợi quốc gia đóng vai trò quan trọng hơn cả, nhưng các mối quan hệ cá nhân có thể giúp làm mờ đi những tranh cãi.

Vì thế khi tổng thống George Bush nói ông sẽ đến hội nghị G8 với nghị trình riêng của mình – nghị trình của Mỹ – và rằng sẽ không có sự nhượng bộ đặc biệt nào cho thủ tướng Tony Blair, đó là một tuyên bố rõ ràng.

Ông Bush nói rằng ông Blair đã ủng hộ cuộc chiến Iraq vì những lý do của riêng ông và ông Blair không thể mong chờ Hoa Kỳ hy sinh điều mà họ xem là quyền lợi quốc gia chỉ vì để trả ơn một người bạn.

Thật ra thì tổng thống Mỹ đã có một vài bước đi nhỏ hướng về nghị trình của ông Blair, chẳng hạn như chấp nhận một khoản xóa nợ lớn hơn, đồng ý tăng gấp đôi viện trợ của Mỹ cho châu Phi và thậm chí thừa nhận rằng hoạt động con người, ít nhất “ở mức độ nhất định”, có tác động đến thay đổi khí hậu.

Liệu điều này có đủ tạo ra một kết quả mà ông Blair muốn tại hội nghị hay không?

Còn quá sớm để biết, mặc dù các nhà chỉ trích đã tập hợp lại để lên án thái độ của ông Bush – đặc biệt về thay đổi khí hậu.

Ông Bush nổi tiếng là không tin vào luận cứ khoa học giải thích vấn đề ấm nóng toàn cầu.

Tổng thống rõ ràng có một tiếng nói quan trọng. Nhưng tại Mỹ có nhiều người có quan điểm khác.

Nhiều tiểu bang và thành phố ở Mỹ đang cố gắng đối phó với thay đổi khí hậu bằng các đề xuất chính sách riêng của họ.

Tranh cãi thật sự đang diễn ra và ông Bush có thể thấy rằng quan điểm của ông về vấn đề này ngày càng lạc điệu, không chỉ với các đồng bạn ở G8 mà với cả nhiều công dân Mỹ.