Nguyễn Hùng Trên tàu từ Gleneagles về Luân Đôn

G8 ở Gleneagles cũng là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên có sự tham gia của nhiều nước đang phát triển và các nhà vận động

Mặc dù so với các hội nghị trước đây, hội nghị lần này đã đạt được nhiều cam kết đáng kể, nhưng trước những kỳ vọng qúa cao vào hội nghị, nhiều nhóm gây sức ép đã không thể hài lòng.

Cuối cùng các chính trị gia, theo những người chỉ trích đã không làm gì hơn là chấp nhận đứng nhìn hàng chục ngàn người trên thế giới chết mỗi ngày vì đói nghèo trong nhiều năm tới đây.

Những nỗ lực của Thủ tướng Anh Tony Blair cuối cùng cũng chỉ đạt được cam kết tăng viện trợ của các nước giàu lên mức khoảng 130 tỷ đô la vào năm 2010, tăng thêm 50 tỷ đô la so với hiện nay nhưng còn kém xa mục tiêu mà các nhà vận động muốn là mức 250 tỷ đô la, tức 0,7 phần trăm tổng thu nhập quốc dân của các nước phát triển.

Hòn đá tảng khó lay

Trong họp báo cuối cùng chính ông Blair thừa nhận: ‘Đó là bản chất của chính trị khi các chính trị gia không đạt được mọi điều họ muốn’.

Cuối cùng khả năng thuyết phục của ông Blair đã không lay chuyển được ‘hòn đá tảng’ George W. Bush trong vấn đề bảo vệ trái đất khỏi thiên tai và bệnh dịch do hiện tượng trái đất ấm dần lên gây ra.

So với sự giàu có ‘nứt đổ đổ vách’ của Hoa Kỳ, các nhà vận động nói cam kết tăng viện trợ của họ cho Châu Phi lên 8,6 tỷ đô la vào năm 2010 cũng không phải là đột phá.

Mỗi ngày họ thu về từ các nước đang phát triển hàng tỷ đô la tiền lãi từ các khoản vay và thương mại bất bình đẳng.

Riêng trợ cấp của Hoa Kỳ cho các nông gia trồng bông của họ mỗi năm cũng gần bằng mức tổng viện trợ hiện có của họ cho Hoa Kỳ cho Châu Phi.

"Đó là bản chất của chính trị khi các chính trị gia không đạt được điều học muốn"

Chiến dịch Make Poverty Hstory cũng nói mỗi năm người dân Hoa Kỳ tiêu 17 tỷ đô la chỉ để mua thức ăn cho các con vật nuôi làm bạn hay làm cảnh trong nhà.

Bất lực

Các sự kiện ở Luân Đôn hôm Thứ Năm đã làm cho nhiều nhà vận động thêm thất vọng vì các chính trị gia đã không đi xa hơn nữa để cứu mạng sống của hàng triệu người sẽ chết vì đói nghèo.

Những vụ nổ, theo các phóng viên tại Gleneagles cho thấy sự ‘bất lực’ của chính quyền ông Blair trong việc ngăn cản những kẻ cực đoan tấn công dân thường vô tội dù họ biết rằng sớm hay muộn Luân Đôn cũng sẽ là mục tiêu tiếp theo.

Các nhà vận động đã hy vọng ông Blair sẽ làm nhiều hơn trong những lĩnh vực mà họ nghĩ rằng ông có thể làm đó là tăng viện trợ hay cố gắng bảo vệ môi trường.

Và sự thú nhận của ông Blair rằng ông muốn đạt được nhiều hơn những gì ông đạt được cũng cho thấy ông Blair có nhiều điểm chung với các nhà vận động hơn một số chính trị gia khác.

Ông Blair đã không nói thẳng ai đã cản trở hội nghị ở Gleneagles đạt được nhiều tiến bộ hơn nữa, nhưng người ta cũng không cần đợi câu trả lời của ông Thủ tướng Anh.

Không họp báo

Phái đoàn của Tổng thống Bush đã không một lần họp báo trong suốt hội nghị ở Gleneagles cho dù các phóng viên nói rằng nếu có họp báo thì các phóng viên Hoa Kỳ với những câu hỏi ‘mềm mại’ hơn sẽ được ưu tiên hỏi trước những câu hỏi cũng đã được thư ký của ông Bush xem trước.

Trên thực tế, ông Bush quả thực không có lý do gì để họp báo. Sáng kiến giúp đỡ Châu Phi qua việc tăng viện trợ, xóa nợ và tiến tới xóa bỏ trợ cấp nông nghiệp thực ra là của Thủ tướng Anh Tony Blair.

Về thay đổi khí hậu trên toàn cầu, quan điểm của ông Bush được cho là không khác gì đáng kể so với cách đây vài năm và ông cũng sẽ không bao giờ ký vào hiệp ước Kyoto mà bảy nước trong G8 đã ký.

Nhưng cũng không thể phủ nhận G8 ở Gleneagles đã đạt được những thành công nhất định, điều mà chủ tịch hội nghị Tony Blair nói ông cảm thấy ‘hài lòng’.

Riêng khoản tiền tăng viện trợ 50 tỷ đô la một năm vào năm 2010 đã lớn hơn tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam.

Trừ khủng bố tận gốc

Bên cạnh đó các nước giàu cũng sẽ giúp Palestine 3 tỷ đô la trong những năm tới đây để giúp cho chính quyền Palestine trong việc phát triển và tồn tại bên cạnh Israel, một hành động nằm trong chiến lược xoá tận gốc của khủng bố của ông Blair.

Hội nghị G8 cũng đồng ý đưa thuốc chống Aids tới khắp nơi tại châu Phi

Thủ tướng Anh Tony Blair cũng hứa sẽ cố gắng bỏ trợ cấp xuất khẩu của các nước phát triển vào năm 2010.

Riêng trong vấn đề môi trường G8 sẽ tiếp tục bàn thảo với G5 bao gồm cả Ấn Độ và Trung Quốc để tìm cách giảm, ngưng và tiến tới đảo ngược hiện tượng trái đất ấm dần lên.

Cuộc gặp đầu tiên của họ sẽ diễn ra ở Anh vào tháng Mười Một.

Cũng tại hội nghị Hội đồng Anh đã công bố sẽ bỏ ra bốn triệu đô la cho dự án ‘thành phố không carbon’ sẽ được triển khai tại 50 quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam.

Dự án sẽ tổ chức các triển lãm về bảo vệ môi trường, giới thiệu sách báo, hình ảnh, các bài diễn văn cũng như tạo ra thảo luận toàn cầu về hiện tượng ấm nóng toàn cầu.

Tại hội nghị một trong các nhóm vận động đã nói rằng chuyện các nước giàu đợi tới năm 2010 mới giúp các nước nghèo cũng giống như chuyện đợi năm năm mới có phản ứng trước vụ sóng thần ở Ấn Độ Dương.

Nhưng nếu có điều gì người ta có thể rút ra từ vụ thiên tai thảm khốc ở Châu Á, đó là người dân có thể đi trước các chính trị gia.

Những khoản tiền cứu trợ nhanh chóng và nhiều tới bất ngờ của các cá nhân đã làm cho các chính trị gia thấy sượng sùng với cam kết ít ỏi của họ và tăng thêm trợ giúp lên nhiều lần Và cũng không ai có thể cản được các cá nhân có những đóng góp của riêng họ cho việc xóa đói giảm nghèo, tăng cường thương mại bình đẳng hay bảo vệ môi trường.

Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Kofi Annan nói mỗi một cá nhân có những quyết định hàng ngày về lối sống, về tiêu thụ hàng hóa và những quyết định này của họ sẽ có sức ép không kém gì khi họ tới các hòm phiếu tại mỗi kỳ bầu cử.