21 Tháng 7 2005 - Cập nhật 13h36 GMT
Bà Rice thúc giục hành động vì Darfur
Ngoại trưởng Hoa Kỳ, Condoleezza Rice, yêu cầu và đã nhận được lời xin lỗi sau khi các quan chức và phóng viên Mỹ bị nhân viên an ninh Sudan xử lý không lấy gì làm lịch thiệp.
Sự cố xảy ra khi bà Rice gặp Tổng thống Omar Hassan al-Bashir tại thủ đô Khartoum.
Phóng viên BBC, Jonathan Beale, tường thuật các cuộc ẩu đả đã diễn ra tại Khartoum khi các quan chức Sudan không cho các phóng viên vào phòng họp để chụp hình bà Rice và Tổng thống Bashir.
Ngoại trưởng Mỹ đã tới thăm khu vực Darfur, nơi chứng kiến nhiều bạo lực trong cuộc xung đột gần đây.
Hoa Kỳ mô tả những gì diễn ra tại Darfur - nơi ít nhất 180 ngàn người đã thiệt mạng - là một vụ diệt chủng.
Khoảng hai triệu người bị buộc phải rời khỏi nhà cửa trong cuộc xung đột kéo dài hai năm, mà người ta đổ lỗi chính cho phe dân quân Janjaweed ủng hộ chính phủ.
Nói chuyện với các phóng viên tại Senegal trước khi tới Sudan, bà Rice tái khẳng định quan điểm của Mỹ: "Hoa Kỳ cho rằng, theo những gì chúng tôi được biết, đó là một cuộc diệt chủng".
Bà Rice nói bà hi vọng rằng ổn định sẽ được phục hồi tại Sudan, sau khi có thoả thuận hoà bình trong cuộc xung đột đòi ly khai tại miền nam, với việc thành lập một chính phủ thống nhất mới.
Darfur
Năm ngoái, các quan chức Liên Hiệp Quốc đã mô tả tình hình tại Darfur là cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới.
Tuy nhiên, kể từ đó, đã có một chính phủ mới, có tiền từ các nước tài trợ và nhiều cơ quan viện trợ đã đổ vào đây.
Như vậy, tình hình thực tế tại Darfur đã cải thiện hay chưa?
Phóng viên BBC, Jonah Fisher, tại Sudan nhận xét: "Chắc chắn là có những cải thiện trên thực tế tại Darfur. Các cuộc đụng độ lớn giữa các lực lượng nổi dậy và chính phủ hiện đã ngừng lại".
"Trong 3 tháng qua, Liên hiệp châu Phi nói các dân quân Janjaweed không có các cuộc tấn công phối hợp vào các làng, thế nhưng cũng không có chỉ dấu gì cho thấy người dân thực sự muốn rời khỏi những trại tập trung để về nhà của họ".
"Có tới hơn hai triệu người đang sống tại những trại tị nạn, và cộng đồng quốc tế chăm lo cho các nhu cầu của họ. Những gì người dân tại đây nói là họ không cảm thấy an toàn khi đi về nhà; và về nhà thì họ cũng chẳng biết sống bằng gì vì nhà cửa của họ đã bị phá huỷ hết rồi".
Trên thực tế, các quan chức Mỹ đi cùng với bà Ngoại trưởng Condoleezza Rice nói rằng bạo lực đã giảm đáng kể cũng là vì hầu như chẳng còn làng mạc nào nữa để mà phá huỷ.
Hafez Mohammed, chuyên gia từ chương trình Công Lý cho Darfur Phi châu có trụ sở tại London, nói rằng dân quân Janjaweed hiện vẫn là mối đe dọa và bà Rice phải kêu gọi chính phủ Sudan hành động mạnh tay hơn để kiểm soát họ.
Ông Hafez nói: "Theo tôi, ban đầu, chính phủ Sudan sử dụng dân quân Janjaweed để chiến đấu làm lá giáp cho họ; thế nhưng vì Darfur có diện tích bằng cả nước Pháp và chỗ nào cũng có dân quân Janjaweed, nên vấn đề cho chính phủ giờ đây là làm sao mà phát hiện và giải giáp hết được?"
Triển khai lính
Hiện đã có khoảng ba ngàn lính của Liên hiệp Phi châu tại Sudan.
Tuy nhiên, bà Rice muốn thấy có thêm nhiều lính châu Phi nữa được triển khai tại đây.
Phóng viên BBC Jonathan Beale, đi cùng với Ngoại trưởng Mỹ, giải thích: "Trên thực tế, chuyến thăm của bà Rice trùng với thời điểm lính Rwanda được các máy bay của Mỹ đưa tới đây. Như vậy, Hoa Kỳ cùng với Nato và Liên hiệp châu Âu đã tham gia vào việc vận chuyển lính của Liên hiệp châu Phi, thế nhưng thông điệp của bà Rice là: đây là vấn đề của châu Phi, châu Phi phải lo giải quyết vấn đề của mình".
"Tôi nghĩ hiện có những quan ngại rằng trong khi lính của Liên hiệp Phi châu phải là khoảng 7000 vào cuối năm nay, tiến độ triển khai đang rất chậm chạp. Thế nên người ta hi vọng rằng việc giúp đỡ không vận sẽ giúp tăng tốc quá trình này".
Chuyên gia Hafez Mohammed nghĩ rằng việc triển khai quân không thôi chưa phải là giải pháp.
Ông nói điều quan trọng nhất là phải thay đổi khả năng hành động của họ, phải cho phép họ tới và ngăn chặn các tội ác xảy ra, chứ không phải chỉ phản ứng sau khi mọi thứ đã kết thúc.
"Điều quan trọng nhất là phải cung cấp cho họ nguồn lực. Họ đề nghị có khoảng 400 triệu đôla để có thể triển khai khoảng 10 ngàn quân. Tôi nghĩ người ta phải cung cấp cho họ những nguồn lực đó", ông nhận xét.