11 Tháng 8 2005 - Cập nhật 12h32 GMT
Claire Bowes
Phóng viên BBC
Nhà văn người Anh, Salman Rusdie - người chịu một án lệnh tử hình của Hồi giáo vào năm 1989 vì tội báng bổ đạo Hồi trong cuốn tiểu thuyết Những Vần Thơ của Quỷ Satan - mới lên tiếng kêu gọi Hồi giáo phải cải cách để cho hợp với thời đại mới.
Ông Rushdie, người sinh trưởng trong một gia đình Hồi giáo tại Ấn Độ, viết trên tờ The Times của Anh rằng phải diễn giải đạo Hồi một cách thông thoáng thì mới giúp cho tôn giáo này tránh được những ý thức hệ nổi dậy Jihad, và mới cải thiện được quan hệ với các cộng đồng khác.
'Diễn giải thông thoáng'
Trong bài báo trên tờ The Times, Salman Rusdie kêu gọi phải diễn giải đạo Hồi một cách thông thoáng để thay đổi cái mà ông gọi là "sự câu nệ tới từng chữ và chủ nghĩa giáo điều hạn hẹp" của lối suy nghĩ của người Hồi giáo hiện nay.
Ông thừa nhận rằng Hồi giáo truyền thống bao hàm nhiều quan điểm, nhưng nói những quan điểm đó bao gồm từ những tư tưởng khoan dung của hàng triệu người dân tới những điều chắc như đinh đóng cột của giới cứng rắn.
Ông Rusdie viết trong số các cộng đồng Hồi giáo sống tại những nơi không phải Hồi giáo, ảnh hưởng của phe cứng rắn làm cho rất nhiều người có xung đột hoặc bị cô lập khỏi các cộng đồng mà họ sinh sống.
Nhà văn này nói rằng những kẻ đánh bom London có cuộc sống hầu như tách biệt khỏi cộng đồng ngưoiừ dân tại chính thành phố quê hương của họ ở phía bắc Anh quốc.
Ông lập luận rằng chính sự tách biệt này cho phép họ vượt khỏi ranh giới về đạo đức, để có hành động làm cho hơn 50 người chết trong các cuộc tấn công tháng trước.
Nhà văn Salman Rushdie quan sát rằng rất ít người Hồi giáo được phép học các cuốn sách tôn giáo theo một cách phân tích.
Lập luận chính của ông là nếu cuốn kinh Koran được coi là một tài liệu lịch sử thì những luật lệ được đưa ra từ thế kỷ thứ VII giờ đây phải được diễn giải theo một lối sao cho hợp lý (và hợp pháp) cho thế kỷ XXI.
Ông nói tôn giáo có thể được cứu rỗi khỏi những tư tưởng tuyệt đối trong tay của cái mà ông gọi là những kẻ phát xít Hồi giáo.
Ông thừa nhận rằng nếu có kết quả nào của việc cải cách Hồi giáo như vậy thì chắc cũng phải mất hơn một thế hệ nữa mới có thể cảm nhận được, tuy nhiên, ông chào đón và coi đó là một dấu hiệu tốt khi các lãnh đạo Hồi giáo tại Anh thừa nhận rằng các vụ đánh bom London là hành động của con cháu họ.
---------------------------------------------------
Ẩn Danh
Vấn đề của ông Rushdie nêu ra hoàn toàn chính xác, thế nhưng, ông rất có thể đứng trước một bản án mới có tính chất diệt bịt khẩu như lần trước. Xuất phát từ nền văn hóa, và vì là sản phẩm của con người, tôn giáo này chỉ tồn tại và phát triển trong những vùng địa lý khắc nghiệt, cho nên, nếu như thay đổi tính chất tôn giáo cho phù hợp với hoàn cảnh thì người ta sẽ lo lắng về tương lai của tôn giáo này, hiểu được điều này, và vì các nguồn lợi kinh tế khác, đề nghị của Rushdie chưa dễ gì được chấp nhận.
Quá khích, đặt bom, khủng bố đã được lãnh tụ tôn giáo ấy xây dựng thành hình ảnh mạnh mẽ để truyền đạo và củng cố lòng tin vào sức mạnh tôn giáo có thể biến đổi thế giới một cách hữu hình và tức thời hơn bất kỳ tôn giáo nào trong điều dân trí và địa lý của họ, tương kế tựu kế, cần phải xây dựng một hình ảnh về một nhóm người hèn hạ dùng những hình ảnh đẫm máu và vô lương để truyền đạo và củng cố giáo lý, từ đó dẫn đưa người ta đến khái niệm: có một tôn giáo của thế kỷ 21 truyền đạo bằng cách đặt bom.