Lăng Lenin ở Moscow đã tồn tại từ năm 1924

Nhiều người xem ông là hiện thân của bình đẳng, bác ái, ổn định, trong khi nhiều người khác xem ông là thủ phạm mang lại bạo lực, đàn áp và độc tài.

Nay lăng Lenin ở Quảng trường Đỏ tại Moscow tiếp tục tồn tại, nhưng đang có một làn sóng mới đòi có một sự dứt bỏ triệt để với quá khứ bằng cách đem chôn nhà cách mạng.

Nhưng nhà chức trách biết làm điều này là không dễ. Ngay cả cựu tổng thống Boris Yeltsin, khi còn ở đỉnh cao quyền lực, cũng chỉ có thể chấm dứt việc cho lính diễu hành trước lăng mà thôi.

Các thăm dò dư luận gần đây cho thấy người Nga đang tiến gần hơn tới ý tưởng rằng Lenin cần được chôn cất. Một khảo sát năm ngoái của Trung tâm Nghiên cứu dư luận Nga cho thấy 52% người được hỏi đồng ý chôn Lenin, tăng so với 43% năm 1999.

Diễn biến tranh cãi mới nhất là khi Viện Lịch sử Nga, trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, ra tuyên bố đầu tháng này lên án Lenin và Stalin, và nói Nga chỉ có thể tiến lên dân chủ bằng cách bác bỏ các biểu tượng cộng sản Karl Mark, Engels, Lenin và Stalin.

Vladimir Lavrov, quyền giám đốc viện này, tuyên bố: “Nếu một lăng có xác Hitler tồn tại ở Berlin, liệu nó có làm đe dọa các nước và dân tộc khác hay không? Hay nó sẽ được xem là chấp nhận được?”

Tháng Chín năm ngoái, Georgy Poltavchenko, trợ lý của tổng thống Putin, kêu gọi đem chôn Lenin.

Ông này nói: “Nhiều người đã tàn phá đất nước chúng ta, nhưng chỉ có vài người là bị quy trách nhiệm khi còn sống. Thật không công bằng khi những nhân vật tạo ra các khó khăn nay lại được đặt thi hài dưới chân điện Kremlin, trung tâm nhà nước.”

Năm 2001, tổng thống Putin bày tỏ thận trọng và nói sẽ là sai lầm khi chôn ngay Lenin, nhưng cũng ám chỉ ông có thể một ngày nào đó sẽ ủng hộ ý tưởng này.

“Về việc chôn Lenin, tôi phản đối,” ông Putin nói. “Đất nước ta sống dưới sự độc quyền của Đảng Cộng sản trong 70 năm. Đó là thời gian của một thế hệ. Nhiều người đánh đồng cuộc đời họ với cái tên Lenin. Với họ, việc chôn Lenin có nghĩa là họ đã tôn thờ các giá trị sai lạc, cống hiến mù quáng và họ đã sống một cuộc đời vô nghĩa.”

Nhưng tổng thống Nga nói tiếp rằng khi thời gian qua đi, thái độ công chúng sẽ thay đổi.

“Nếu chúng ta thay đổi không gian chính trị và kinh tế, chúng sẽ dẫn tới thay đổi trong tâm lý của đa số dân chúng. Và khi đó, dựa trên quan điểm mới của đa số người dân, chúng ta sẽ làm theo ý nguyện của nhân dân Nga.”