Vụ giết nhà báo Georgi Markov là một trong những trang sử đen tối nhất thời cộng sản ở Bulgaria

Cuối tháng Năm vừa qua, lần đầu tiên truyền hình Bulgria chiếu trực tiếp lời thú nhận làm chỉ điểm cho công an cộng sản của một nhà báo nổi tiếng, ông Georgi Koritarov.

Trong chương trình dài 30 phút hôm 26.05.06, ký giả vốn được tôn trọng từ lâu nay nói về một sự thật khủng khiếp: ông đã cộng tác với cơ quan mật vụ thời cộng sản để theo dõi các công dân Nam Tư và Trung Quốc làm việc tại Bulgaria.

Koritarov cũng đóng vai một người phiên dịch để sang Nam Tư hồi đó làm công việc của một gián điệp.

Câu chuyện của nhà báo này nằm trong chuỗi tự kể và tự thú công khai của nhiều nhân vật nổi tiếng trong khối cộng sản Đông Âu
cũ đã làm việc cho cơ quan mật vụ của nhà nước như Stasi ở Đông Đức cũ hay UB ở Balan.

Sau Chiến Tranh Lạnh, trong quá trình làm trong sạch quá khứ, những nước này đều cho mở các hồ sơ của cơ quan an ninh, giúp dư luận biết thực chất ai là ai, làm gì và hành xử như thế nào.

Không ít nhân vật thuộc phe đối lập dân chủ hay người của Giáo hội hóa ra lại đã từng làm chỉ điểm cho công an.

Mỗi câu chuyện là một bi kịch cá nhân nhưng nhìn rộng ra thì có thể thấy tầm vóc của sự kiểm soát xã hội kiểu cộng sản ở khối xã hội chủ nghĩa.

Có nhiều trường hợp trong gia đình vợ chồng nhận tiền của chế độ để theo dõi lẫn nhau. Có những câu chuyện về sự lừa dối chính nhà nước và công an để hưởng lợi riêng hoặc đơn giản là làm chỉ điểm để trả thù cá nhân.

Nhiều khi các chỉ điểm viên đã bịa chuyện khiến người bị hại phải chịu cảnh tù đầy vô cớ, thậm chí mất mạng.

Nay đến lượt Bulgria và Romania có bước đi tương tự.

Tháng 12 vừa qua, nhà nước Romania đã cho lập Viện Điều tra các Tội ác Cộng sản.

Bulgaria thì đang bàn thảo xem có nên làm như vậy hay không.

Một ủy ban của quốc hội Bulgaria được lập ra năm 1997 dưới thời tân chính phủ chuyên để điều tra xem ai đã ‘nói dối’ thời cộng sản và nếu bị phát hiện làm mật vụ mà không thú nhận thì sẽ bị tước quyền nắm các chức vụ chính trị.

Nhưng ủy ban này sau bị đóng năm 2002.

Vụ ám sát Georgi Markov

Một trong những vụ án còn ám ảnh Bulgria đến giờ là vụ ám sát nhà báo Georgi Markov tại Anh khi đang làm việc cho đài BBC.

Georgi Markov, vốn là một nhà văn và kịch tác gia có tiếng ở Bulgria nhưng bỏ sang Phương Tây năm 1969, đã bị kẻ lạ dùng một chiếc ô có gài kim tẩm thuốc độc đâm vào người khi ông đi trên cầu Waterloo ở Luân Đôn năm 1978.

Điều tra của cảnh sát Anh không xác định được ai đã giết ông.

Năm 1998, tổng thống Bulgria Peter Stoyanov nói với báo chí rằng vụ giết Georgi Markov là một trong những trang sử đen tối nhất thời cộng sản.

Nhưng kể từ đó đến giờ chính quyền Bulgaria cũng chưa làm được gì thêm.

Nay thì có nhiều ý kiến tại Bulgaria tin rằng việc mở hồ sơ mật vụ cộng sản sẽ giúp làm sáng tỏ vụ ám sát này.

Vụ nhà báo Koritarov tự thú trên truyền hình đánh dấu lần đầu tiên chính quyền Bulgaria công bố danh tính một cựu chỉ điểm viên.

Theo ông Dimitar Ivanov, cựu giám đốc Durjavna Sigurnov, tức cơ quan an ninh Bulgaria thời cộng sản, thì cần phải mở và công bố ít ra là một phần các hồ sơ thời kỳ chế độ cũ.

Theo ông, không phải ai làm việc cho Durjavna Sigurnov cũng là người xấu và mở hồ sơ chính là để người ta thấy ai là những kẻ cơ hội, ai đã vi phạm các quyền công dân của người khác.

-----------------------------------------------------------------------------------

Minh Đức, Montreal
Cơ quan tình báo của Bulgaria vào thời Liên Xô còn tồn tại thường cộng tác với cơ quan KGB của Liên Xô. Các công tác giết người có thể mang tai tiếng, được gọi là "công tác ướt", được KGB giao cho cơ quan tình báo Bulgaria.

Kim Hoa
Cám ơn BBC đã đưa ra một bằng chứng cho thấy không bao giờ có ổn định,trong một quốc gia bị độc đảng cai trị.

Những sự thật như thế này chỉ được phơi ra ánh sáng khi tiếng nói đối lập không còn bị kềm hãm bởi một tập đoàn cai trị, khi lòng dân, và các sinh hoạt trong xã hội tự xoay vần đến giai đoạn phải hội nhập với thế giới chung quanh để phát triển. Đa nguyên, đa đảng là ý thức chung của thời đại ngày nay.

Minh Lê
Tôi nghĩ đây là một bài học cho những ai mù quáng mà tuân theo mệnh lệnh của người khác mà đi ngược lại quyền lợi của dân tộc.

Ở VN hiện nay người ta luôn biện minh cho việc làm mù quáng nầy một điều lệ của Đảng là " Sự trung thành vô hạn đối với Đảng " Nhưng giữa quyền lợi của Đảng và của Dân tộc không phải lúc nào cũng là một.

Tôi hoan nghênh đài BBC đã có bài viết này và mong rằng những ai đã và đang làm những việc có hại cho Tổ quốc , Dân tộc phải suy nghĩ trước khi hành động. Lịch sữ luôn là sự thật không bao giờ được đánh cắp và cắt xén để phục vụ quyền lợi cho một số người nào đó.