Nguyễn Giang BBC Tiếng Việt, Luân Đôn

	Ứng viên tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador không tiếc lời đả phá các đối thủ phe hữu

Với ứng viên thiên tả Andres Manuel Lopez Obrador đang dẫn trong các điều tra dư luận, Mexico xem ra đang lặp lại kịch bản chính trị trong toàn vùng châu Mỹ La-Tinh.

Đó là làn sóng dân nghèo bị bỏ rơi trong thời Toàn cầu hóa đứng lên đòi các quyền lợi kinh tế và dân sinh của họ.

Họ hướng đến các chính trị gia thể hiện được tiếng nói của họ với khẩu hiện đòi công bằng xã hội trong bối cảnh giàu nghèo phân rẽ nhanh.

Toàn cầu hóa và tự do hóa thương mại đem lại nhiều lợi tức cho các nước châu Mỹ La-Tinh nhưng không phải ai cũng vui lòng với thực trạng đó.

Tiếng nói của các nhóm dân gốc bản địa tức người Anh-Điêng cũng đang ngày càng được lắng nghe.

Tại một số quốc gia, những chính trị gia thắng cử chính là người thuộc các nhóm bản địa chứ không phải người Âu.

Ông ta sẽ theo đường lối trung dung về kinh tế nhưng sẽ phát ngôn với giọng thiên tả   Cựu tổng thống Uruguay Julio Maria Sanguinetti nói về tân tổng thống Tabare Vasquez

Đó là các ông Alejandro Toledo-tổng thống Peru, ông Evo Morales, tổng thống Bolivia.

Nhờ Mỹ nhưng vẫn cứ ghét

Làm thân với Cuba và bài Mỹ cũng là một tâm lý được phe thiên tả mỵ dân khai thác triệt để.

Điều này có vẻ trái ngược với một thực tế là nhờ mô hình tự do hóa kinh tế kiểu Mỹ, nhờ các chuyên gia và các điều hành doanh nghiệp kiểu Mỹ mà các nước châu Mỹ La-Tinh có sức phát triển như hiện nay.

Mexico có nhiều lợi tức nhờ giao thương với Mỹ và nhờ lượng tiền 9,2 triệu người Mexico sống tại Hoa Kỳ gửi về nhà.

Ngay một nước chậm chân hơn như Peru cũng đã ký hiệp định tự do thương mại với Hoa Kỳ năm 2005.

Một nét nổi bật khác là dù sang thời đại tự do hóa thương mại, các nước Nam Mỹ lại muốn bác bỏ mô hình chính phủ chuyên viên kỹ trị (technocrats).

	Alejandro Toledo là tổng thống Peru đầu tiên người gốc thổ dân

Bung ra quốc tế là nét chung của Nam Mỹ sau các thời kỳ độc tài quân sự hoặc lãnh đạo độc đoán.

Họ ưa nghe những lời hứa từ các nhân vật lắm khi chỉ ăn nói giỏi, có sức quyến rũ đám đông.

Điển hình hơn cả là tổng thống Venezuela ông Hugo Chavez, người đang thực hiện các chương trình tái phân chia lợi tức kinh tế mà nguồn lợi chính đến từ xuất khẩu dầu.

Các nhà kinh tế đặt câu hỏi đến khi nguồn dầu cạn đi hoặc giá dầu biến động trên thị trường quốc tế thì chính sách của ông Hugo Chavez sẽ ra sao.

Nhưng cử tri nước này có vẻ không quan tâm đến các bài toán kinh tế khó hiểu.

Đặc trưng văn hóa truyền hình

Họ khoái ông Hugo Chavez với chương trình truyền hình riêng của ông.

Đó là chương trình talk show hàng tuần: “Chào Tổng thống!”. Người dân có thể phone vào và ông sẽ trả lời trực tiếp mọi chuyện.

Đôi khi ông còn hát và nhảy múa ngay trong phòng thu hoặc nối máy tán gẫu với những người nổi tiếng khác.

	Tổng thống Hugo Chavez có chương trình truyền hình riêng

So với ông Hugo Chavez thì tổng thống gốc nghiệp đoàn của Brazil, ông Lula da Silva còn quá hiền hậu và nghiêm nghị dù ông cũng thắng cử nhờ các lá phiếu bình dân.

Tại Mexico, ứng viên tổng thống sáng giá cũng được những người mến mộ biết nhiều đến với cái tên Amlo, ghép từ các chữ đầu trong tên ông Andres Manuel Lopez Obrador.

Sức thu hút quần chúng, vẻ đẹp trai hay phong cách ngạo nghễ, anh hùng cũng là những yếu tố cần thiết để thành công ở châu Mỹ La-Tinh.

Vì trong thời đại truyền hình, hình ảnh có khi quan trọng hơn nội dung.

Về văn hóa thì là thế, còn bài học chính trị rút ra từ toàn vùng châu Mỹ La-Tinh chính là gì?

Có lẽ đó là nhu cầu tâm lý của dân nghèo đang được diễn tả thành các lực lượng chính trị, qua tiếng nói có giọng thiên tả, thậm chí mỵ dân của những đảng phái biết chớp thời cơ.