Fidel : Hình tượng của thế giới

Tổng thống Cuba Fidel Castro, nhà lãnh đạo trị vì lâu năm nhất thế giới, sẽ tròn 80 tuổi vào ngày 13 tháng Tám tới.

Câu chuyện đời của ông chính là câu chuyện của thời đại chúng ta: các phong trào cách mạng, Chiến tranh Lạnh, phương Đông đối với phương Tây, miền Bắc chọi với miền Nam, chủ nghĩa cộng sản chống chủ nghĩa tư bản.

Ông vẫn thu hút những tín đồ của mình với những khẩu hiệu và các các cuộc diễn thuyết dài năm tiếng đồng hồ. Ông vẫn mắng nhiếc Hoa Kỳ, chống việc cấm vận kinh tế và thương mại và chống lại những thói xấu của thị trường tự do. Và ông vẫn duy trì sự lãnh đạo của mình với gọng kìm sắt điều đã đưa những người chống đối ông vào tù nhiều năm.

Không dung thứ

Ông được ca ngợi vì dám đứng lên vì những người bị áp bức ở Châu Mỹ Latin chống lại đế quốc Mỹ, biến Cuba trở thành một xã hội công bằng hơn nhiều nước khác, phát triển dịch vụ y tế của Cuba và còn gởi các bác sĩ ra nước ngoài giúp đỡ các nước khác.

Nhưng không chỉ có bác sĩ, ông còn gởi quân lính sang Angola và Êthiôpia để giúp các đồng chí cách mạng của mình. Bàn tay ông tham dự vào nhiều phong trào cách mạng ở Châu Mỹ Latin.

Nhưng ông cũng bị lên án vì thái độ không biết khoan dung, vì đã để cho nhân dân đói khổ và vì đã từ chối không nhận thấy những lợi ích của tự do hóa nền kinh tế điều mà thậm chí những người cộng sản ở Trung Quốc cũng đang dang tay ra đón.

Vào những năm đầu của chính quyền Reagan, ông còn bị buộc tội dùng cách mạng để nắm vùng Trung Mỹ cho Liên Xô.

Bên bờ vực chiến tranh hạt nhân

Việc Cuba trợ giúp cho hòn đảo nhỏ cách mạng Grenada ở vùng Caribê đã thúc đẩy việc đánh chiếm đảo này của Hoa Kỳ.

Trong 47 năm cầm quyền, ông đã tạo một điểm đã đưa Hoa Kỳ và Liên Xô tới bờ vực của chiến tranh hạt nhân. Đó là cuộc khủng hoảng tên lửa ở Cuba năm 1962, đã đưa ông lên thành nhân vật nổi bật trên toàn thế giới.

Đó chính là việc ngoại giao khôn khéo của Tổng thống Jack Kennedy (và cuối cùng là của ông Khrushchev) mới cứu vãn được tình hình, và cứu chính quốc đảo của ông Fidel khỏi nạn diệt vong.

Trở thành mạnh hơn

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lúc đó là Robert McNamara sau này có gặp Tổng thống Castro năm 1992. Ông nói rằng nhà lãnh đạo Cuba cho ông biết đã có 162 tên lửa hạt nhân ở Cuba vào thời điểm khủng hoảng. Ông hỏi Castro liệu ông này có định cho dùng chúng không. Câu trả lời là: Có.

Fidel Castro không có phần trong chiến dịch ngoại giao đã chấm dứt cuộc khủng hoảng tên lửa.

Nhưng ông đã ra khỏi cuộc khủng hoảng rõ ràng là hùng mạnh hơn nhiều. Kennedy đã hứa Hoa Kỳ sẽ không xâm lược Cuba, một lời hứa đã được giữ tới nay.

CIA đã cố gắng tiêu diệt ông bằng nhiều cách, kể cả việc dùng Mafia và thuốc độc. Nhưng họ chẳng thu được kết quả gì. Hiện tại, những người của tổng thống Castro lại đang đề phòng bảo vệ ông khỏi những mối hại tiềm tàng từ thức ăn và nước uống.

Và sau ông, dù Cuba có thành thế nào đi chăng nữa, thì cái tên Fidel sẽ vẫn sống cùng lịch sử.