460 nghi phạm đang bị giam giữ tại trại Guantanamo

Ủy ban biểu quyết với kết quả 15/9 ủng hộ dự luật mà ông Bush nói sẽ ngăn cản.

Cựu Ngoại trưởng Colin Powell đã đứng về phe Cộng hòa chống lại đề xuất của ông Bush về tổ chức tòa án binh tại trại giam vùng vịnh Guantanamo.

Các phóng viên nhận định chia rẽ nội bộ đang đe dọa ảnh hưởng tới kết quả của đảng Cộng hòa trong đợt bầu cử giữa kỳ tháng 11 này.

Bốn nghị sỹ theo Cộng hòa đã cùng với các nghị sỹ Dân chủ trong ủy ban quân đội thuộc Thượng viện Hoa Kỳ đã thông qua một dự luật tăng bảo hộ cho các nghi phạm khủng bố nước ngoài, trái với dự luật nghiêm khắc hơn mà ông Bush đề xuất.

Họ nói rằng đề xuất của ông tổng thống đi ngược lại Công ước Geneva khi cho phép đối xử tàn bạo với các nghi phạm bị giam tại trại tù vịnh Guantanamo.

Các nghi phạm chính Khalid Sheikh Mohammed: được cho là chủ mưu vụ 9/11; tin là đứng hàng thứ ba trong mạn lưới al-Qaeda trước khi bị bắt ở Paksitan năm 2003. Abu Zubaydah: được cho có liên hệ với Osama Bin Laden và nhiều tổ al-Qaeda trước khi bị bắt ở Pakistan năm 2002. Ramzi Binalshibh: một trong những người được cho là chủ mưu trong vụ 9/11. Hambali (Riduan Isamuddin): được cho là lãnh đạo của nhóm Jemaah Islamiah; đang bị truy nã tại Indonesia, Malaysia, Singapore và Philippines liên quan đến nhiều vụ nổ bom.

Các nghị sỹ đã nhận được ủng hộ của cựu ngoại trưởng Colin Powell, người cũng đã đưa ra lá thư cảnh báo rằng thế giới đang bắt đầu nghi ngờ về cái mà ông gọi là những điều căn bản về đạo đức trong cuộc chiến chống khủng bố của nước Mỹ.

Trong số các thượng nghị sỹ Cộng hòa nói trên có các nhân vật như ông John McCain, John Warner và Lindsey Graham, những người cho rằng dự luật của ông Bush sẽ gây ảnh hưởng xấu tới hình ảnh đạo đức của nước Mỹ.

Kế hoạch xét xử

Quốc hội Hoa Kỳ có hai tuần để tìm ra phương án giải quyết trước khi tạm nghỉ chờ bầu cử.

Hiện trạng của các tù nhân trại Guantanamo vẫn chưa rõ ràng và chia rẽ trong đảng Cộng hòa về vấn đề an ninh có thể khiến công việc của các nhà vận động cho quyền của họ còn khó khăn hơn.

Việc này xảy ra chỉ một tuần sau khi ông Bush loan báo kế hoạch mở lại tòa án binh mà trước đó đã bị đóng cửa hồi tháng Sáu.

Nếu Quốc hội thông qua kế hoạch của ông tổng thống thì nhiều nghi phạm, như Khalid Sheikh Mohammed, bị cáo buộc là đứng đằng sau vụ tấn công 11 tháng Chín, sẽ nhanh chóng bị mang ra xử.

Tòa án tối cao Hoa Kỳ đã phán quyết rằng ông Bush không có quyền yêu cầu mở phiên xét xử, nhưng cho phép ông được tìm kiếm ủng hộ của Quốc hội trong việc này.