22 Tháng 10 2006 - Cập nhật 19h52 GMT

Đặc sứ UN sắp rời Sudan

Quan chức hàng đầu của Liên Hiệp Quốc tại Sudan chuẩn bị rời khỏi nước này theo yêu cầu của chính quyền Sudan.

Lệnh trục xuất được chính phủ Sudan đưa ra sau bài viết của ông Pronk trên trang mạng của mình, nói rằng quân đội Sudan đã hứng chịu những thất bại tại khu vực Darfur và tinh thần bị suy giảm.

Trước đó thì quan hệ giữa chính quyền Sudan và ông Pronk vốn đã mong manh.

Sudan tảng lờ các áp lực quốc tế mạnh mẽ, yêu cầu nước này chấp nhận việc đưa lực lượng giữ gìn hòa bình của Liên Hiệp Quốc vào Darfur để chấm dứt xung đột.

Sudan cho ông Pronk thời hạn đến giữa ngày thứ Tư để ra đi nhưng Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Kofi Annan đã triệu hội ông Pronk về New York để thảo luận.

Nhưng phóng viên BBC tại Khartoum tại Jonah Fisher đánh giá rằng không có gì đảm bảo rằng ông sẽ được tiếp đón với sự thông cảm.

Tạo ra nan đề

Trang mạng cá nhân của ông Pronk khá phổ biến trong các quan chức Liên Hiệp Quốc và họ đã nhiều lần yêu cầu ông chấm dứt đưa ra các ý kiến của mình trên trang.

Vừa qua ông đã viết rằng "Tinh thần chiến đấu của quân đội chính phủ tại khu vực Darfur đã giảm sút". Ông nhận định "Một số tướng lĩnh đã bị cách chức; binh lính từ chối cầm súng chiến đấu."

Ông nhắc đến hai thất bại lớn gần đây trước các nhóm phiến quân tại khu vực phía tây và dân quân Ảrập - vốn bị cáo buộc gây ra các vụ thảm sát - đã vi phạm nghị quyết của Liên Hiệp Quốc khi huy động lực lượng.

Trong đó, vị quan chức của Liên hiệp quốc nhận định kỷ cương trong quân đội Sudan giảm sút nghiêm trọng sau hai lần thua nặng trước phe phiến quân ở vùng Darfur.

Ông Pronk nói hàng trăm binh sĩ thiệt mạng và bị thương, các tướng lãnh bị cách chức.

Mối quan hệ giữa ông Pronk và Khartoum gần đây vốn không được hòa thuận vì Sudan không chịu cho Liên hiệp quốc đưa quân vào Darfur.

Phản ứng của quân đội Suddan đã dẫn đến lệnh trục xuất ông Pronk, nói rằng những nhận xét của ông là một đòn tâm lý chiến.

Thứ trướng ngoại giao Suddan Sammani al-Wasila đã nói với BBC rằng ông Pronk đã vượt ra khỏi giới hạn ủy nhiệm của mình và đánh mất đi tính trung lập.

Thứ trưởng nhận định "Ông ấy không có quyền phán xét" và nói thêm rằng "Vai trò của ông Pronk trên cương vị đặc sứ của tổng thư ký đòi hỏi ông ta phải khách quan để giúp giải quyết các nan đề thay vị tao ra chúng".

Xung đột Darfur

Anh Quốc đã lên án lệnh trục xuất ông Pronk và yêu cầu Suddan cân nhắc lại.

Ngoại trưởng Anh, Lord Triesman nói " Đây là một hành động phản tác dụng và sẽ không giúp cho việc giải quyết các nan đề của Suddan".

Phát ngôn nhân của EU Amadeu Altafaj Tardio nói "Sự hiện diện của Liên hiệp Quốc là rất quan trọng đối với hàng trăm ngàn người tại khu vực Darfur."

Theo ước lượng thì đã có 200,000 người bị thiệt mạng và hai triệu người khác phải di dời nhà cửa vì cuộc xung động kéo dài ba năm tại Darfur.

Ngoại trưởng Suddan, Ali Karti, nói với BBC rằng chính ông Pronk là vấn đề đối với Suddan chứ không phải là Liên hiệp Quốc.

Ngay bên trong Suddan cũng có sự phản đối đối với lệnh trục xuất. Phát ngôn nhân của chính phủ miền nam Suddan, Yassar Arman, nói rằng đây là một quyết định làm trầm trọng thêm tình hình tại Darfur.

Và Khalil Ibrahim, một nhân viên cao vấp của nhóm phiến quân Mặt Trận Cứu Quốc nói với hãng thông tấn Reuters rằng đây là quyết định của quân đội. Ông nói "Họ không muốn một ai đưa ra những ý kiến của mình tại Suddan."

Phóng viên BBC nhận xét rằng về mặt lý thuyết thì có một chính phủ liên minh tại Khartoum nhưng những gì vừa diễn ra cho thấy quyền lực thực sự của quân đội vẫn còn tồn tại.