09 Tháng 11 2006 - Cập nhật 15h52 GMT

Tham nhũng ở Iraq làm thiệt hàng tỉ

Một ủy ban của Mỹ về điều phối quá trình tái thiết ở Iraq cho hay tình trạng tham nhũng trong chính phủ Iraq gây thiệt hại hàng tỷ đôla, và một phần trong đó đã bị chuyển cho các nhóm phiến quân.

Trưởng thanh tra đặc biệt về tái thiết Iraq, ông Stuart Bowen, nói với BBC rằng Iraq hiện đang phải đối mặt với điều mà ông gọi là 'làn sóng nổi dậy thứ hai', do tham nhũng và quản lý yếu kém gây ra.

Vị trưởng thanh tra chuyên nhiệm trong quá khứ đã từng lên tiếng chỉ trích về cách thức sử dụng tiền viện trợ tái thiết của Hoa Kỳ tại Iraq.

Nay ông Stuart Bowen, người trực tiếp báo cáo cho Hạ viện ở Washington, nói cần chú ý hơn tới điều mà ông cho là vấn đề tham nhũng đang ngày càng trầm trọng hơn trong chính phủ Iraq:

"Tôi gọi đây là làn sóng nổi dậy thứ hai. Tiền bị đánh cắp không chỉ làm giàu cho những kẻ tội phạm. Nhiều khi nó còn được chuyển để tài trợ cho phiến quân và những kẻ nổi dậy nữa. Và điều đó có nghĩa thêm sinh mạng của lính Mỹ bị cướp đi."

Nhóm làm việc của ông Stuart Bowen ước tính tham nhũng trong chính phủ Iraq gây thiệt hại khoảng bốn tỷ đôla một năm, tương đương 10% tổng thu nhập quốc dân.

Ông Bowen cũng chỉ ra một vấn đề khác. Thậm chí khi tiền không bị biển thủ thì theo ông, các bộ ngành tại Iraq cũng không có đủ khả năng và kinh nghiệm để quản lý việc chi tiêu một cách hiệu quả.

"Chúng tôi ước tính là từ tám tới 10 tỷ đôla tiền công quỹ Iraq không được tận dụng vì chính quyền Iraq không đủ khả năng làm việc này. Các cơ quan của Iraq có thể trả lương cho nhân viên hay các chi phí hành chính, nhưng ngoài ra thì khả năng của họ rất giới hạn."

Với không khí tại Hoa Kỳ đang ngả về xu hướng muốn rút lui, Iraq sẽ ngày càng phải tự lo liệu quá trình tái thiết của mình.

Câu hỏi đặt ra là làm sao có thể thực hiện công việc này một cách hiệu quả nếu khả năng của chính quyền bị giới hạn bởi tình trạng tham nhũng và thiếu năng lực.