30 Tháng 7 2007 - Cập nhật 16h05 GMT

Tham nhũng đe dọa việc tái thiết Iraq

Cơ quan Mỹ theo dõi công việc tái thiết ở Iraq nói rằng việc quản lý kinh tế yếu kém và tham nhũng tương đương với 'một cuộc đánh du kích thứ hai'.

Người kiểm tra sổ sách chính, được Quốc hội Mỹ chỉ định, Stuart Bowen, nói rằng chính phủ Iraq đã thất bại trong việc quản lý những dự án có trị giá hàng tỷ đô la.

Ông Bowen còn nói rằng cơ quan của ông đang điều tra hơn 50 vụ gian lận.

Trong khi đó, theo một báo cáo của Oxfam và các cơ quan phi chính phủ Iraq, gần một phần ba dân số Iraq sống trong tình trạng cần được viện trợ gấp.

Bản báo cáo nói rằng chính phủ Iraq đã không thành công trong việc cung cấp những thứ cần thiết như nước, thức phẩm, cải thiện điều kiện vệ sinh hay nhà ở cho khoảng tám triệu người.

Bán báo cáo cũng cảnh báo rằng việc bạo lực gia tăng đang che dấu một cuộc khủng hoảng nhân đạo đang leo thang kể từ cuộc xâm chiếm do Mỹ lãnh đạo, từ năm 2003.

Người đứng đầu cơ quan giám sát việc tái thiết Iraq được chỉ định để kiểm tra việc chi tiêu 44 tỷ đô la, được phân bổ từ năm 2003, sau khi có các báo cáo về gian lận và phung phí phổ biến rộng rãi.

Đáng lo ngại

Cơ quan đệ trình các báo cáo hàng qúy về tình trạng này, trong đó đa số than phiền là thiếu tiến bộ trầm trọng. Bản báo cáo hôm thứ Hai cũng không khác điều đó.

Trong một cuộc phỏng vấn với BBC, ông Bowen nói rằng tham nhũng là một bệnh nan y địa phương, và mô tả nó như là 'kẻ thù của dân chủ'.

Ông nói thêm rằng: "Chúng tôi đã thực hiện 95 vụ kiểm tra sổ sách và đã tìm thấy những trường hợp cụ thể về những yếu kém và phung phí. Và bây giờ chúng tôi có 57 vụ, những vụ hình sự, liên quan đến gian lận".

Ông Bowen nói rằng việc chuyển những dự án cho chính phủ Iraq kiểm soát rất 'đáng lo ngại'.

Ông cũng nói rằng các bộ trong chính phủ Iraq cũng gặp khó khăn trong việc quản lý quỹ.

Ông nói năm ngoái, chính phủ của thủ tướng Nouri Maliki chỉ dùng 22% ngân sách cho các dự án tái thiết chính yếu, trong khi đó dùng 99% trong các khoản được chỉ định lại dành cho lương bổng.

Ông nói: "con đường dẫn tới sự thịnh vượng' chỉ có thể tìm thấy nếu việc sản xuất dầu được làm tốt nhất, và an ninh và chống tham nhũng được điều hành một cách có hiệu quả.

Tàn phá vì chiến tranh

Quốc hội Iraq sẽ dành cả tháng Tám để nghỉ hè, mặc dầu các bản báo cáo mô tả một cảnh ngộ đáng thương của nhiều người Iraq.

Phóng viên BBC, Nicholas Withchell tại Baghda nói rằng bản báo cáo của Ủy ban phối hợp của các tổ chức phi chính phủ đặt trụ sở tại Anh đưa ra một tình trạng báo động hơn.

Bản báo cáo thừa nhận rằng cuộc xung đột có vũ lực là một vấn đề lớn nhất mà người Iraq đang phảo chịu, nhưng cùng lúc cho thấy rằng dân số 'đang càng ngày càng bị đẹ dọa bởi bệnh tật và thiếu dinh dưỡng".

Bản báo cáo cho rằng 75% trong số 26.5 triệu người không có nước uống thích hợp, so với 50% trước cuộc xâm chiếm. Chỉ có 20% có điều kiện vệ sinh an toàn.

Gần 30% trẻ em thiếu dinh dưỡng, một sự gia tăng rõ rệt cách đây bốn năm. 15% dân số Iraq không có thể đủ để ăn.

Bản báo cáo cũng nói rằng 92% trẻ em Iraq đang đối diện những khó khăn trong học tập.

Bản báo cáo này cũng cho thấy, có hơn hai triệu người phải lang thang trong nước và hai triệu nữa đã chạy trốn tới các nước láng giềng.

Hôm thứ Năm, một cuộc hội nghị quốc tế ở Jordan đã kêu gọi giúp những người tị nạn đang gặp khó khăn. Oxfam đã không hoạt động tại Iraq từ năm 2003 vì vấn đề an ninh.