27 Tháng 12 2007 - Cập nhật 22h36 GMT
M Ilyas Khan
BBC News, Karachi
Bà Benazir Bhutto bị ám sát đã là nhiều người dân Pakistan đau buồn và hoang mang về tương lai của đất nước.
Lãnh đạo đối lập đồng thời là cựu thủ tướng Pakistan bị ám sát trong một vụ tấn công tự sát khi bà đang rời khỏi cuộc vận động bầu cử.
Sau cái chết của bà, có một câu hỏi lớn đặt lên cuộc bầu cử dự định tổ chức vào tháng giêng.
Cuộc bầu cử này đã được cả người dân Pakistan và các nhà phân tích phương Tây nhìn nhận như một cách để mang lại ổn định chính trị cho Pakistan.
Nó cũng được coi là có ý nghĩa quan trọng trong việc đưa ra những ý kiến chính thống để đánh bại các dân quân Hồi giáo thân với al-Qaeda.
Trong vài năm nay, các dân quân đã chiếm được kiểm soát khu vực vànhd đai dọc biên giới với Afghanistan, và gần đây hơn, họ đã có những cuộc đụng độ nảy lửa với lực lượng an ninh tại một số khu vực ở miền tây bắc.
Tại Balochistan, tỉnh lớn nhất Pakistan, quân nổi dậy có vũ trang cũng đang hợp lực. Còn tại hai tỉnh tập trung đông dân nhất là Punjab và Sindh, bạo lực cũng đang gây nhiều chia rẽ.
Như vậy, về mặt chính trị, Pakistan đang ngày một chia rẽ nặng nề với những trung tâm quyền lực chính là quân đội, các đảng chính trị và các nhóm dân quân.
Bất ổn và bầu cử
Với việc lãnh đạo của đảng đối lập lớn nhất bị ám sát, người dân đang đặt câu hỏi liệu cuộc bầu cử có còn tiếp tục được tổ chức vào tháng giêng hay không.
Ngay cả nếu tổng thống Pervez Musharraf quyết định vẫn tổ chức bầu cử, người ta vẫn nghi ngại liệu nó có tạo ra được một thiện chí quốc gia đủ mạnh để kéo đất nước ra khỏi cuộc khủng hoảng hay không.
Tình hình an ninh có thể sẽ xấu đi nếu những người ủng hộ đảng PPP của bà Bhutto nổi loạn phản đối chính phủ.
Điều này có thể làm dấy lên một phong trào chống Musharraf của những luật sư và những nhà vận động dân sự, những người này cho rằng việc loại ông Musharraf sang một bên là điều kiện cần thiết để lập lại dân chủ.
Bà Bhutto, với những ủng hộ chính trị sâu rộng của mình, đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc kiểm soát trường phái này.
Không có bà, tổng thống Musharraf sẽ cần đến nhiều hỗ trợ hơn để giữ trật tự.
Dù thế nào, ông cũng sẽ muốn tổ chức bầu cử theo kế hoạch và lập ra một chính phủ càng sớm càng tốt.
Nhưng ông sẽ chịu áp lực giữ vững an ninh và ngăn những kẻ ám sát bà Bhutto không gây ra một cuộc khủng hoảng nữa.
Nhiều người đã bắt đầu đổ lỗi cho chính quyền của ông Musharraf không ngăn được vụ ám sát tại một thị trấn được cho là có tập trung an ninh cao độ.
Uy tín của tổng thống Musharraf có thể cũng sẽ bị ảnh hưởng thêm bởi đảng đối lập chính giờ đã bị rơi vào tình trạng hỗn loạn khi thời gian đến khi diễn ra bầu cử chỉ còn tính bằng ngày.
Lập lại tình trạng khẩn cấp có thể sẽ là một lựa chọn, mặc dù lệnh này chỉ vừa được bãi bỏ cách đây không lâu dưới sức ép của phía đối lập và phương Tây.
Nhưng nếu làm vậy, tổng thống Musharraf có thể phải đối mặt với những chống đối mạnh mẽ hơn. Bên cạnh đó, cũng không chắc quân đội sẵn sàng ủng hộ lệnh khẩn cấp vào lúc này.
Đổ lỗi
Cho dù thế này, ông Musharraf cũng sẽ phải đau đầu trong những ngày tới.
Mặc dù ông được nhìn nhận cả trong và ngoài nước là đã dành cả cuộc đời cho quân đội, người ta vẫn chỉ trích ông là chưa làm đủ để hạn chế sự lan rộng quân sự tính trong xã hội.
Cũng có nhiều người cho rằng những yếu tố bên trong chính quyền của ông đã giúp các dân quân tạo ra một khu vực hậu phương vững chắc tại Pakistan.
Về mặt chính trị, các đồng minh gần cận nhất của ông là những thành phần thân với các dân quân và sự nghiệp của họ, và những thành phần này đã được phép chiếm đóng những mảng lớn trong bức tranh chính trị trong thời gian ông Musharraf cầm quyền.
Trong những ngày tới đây, những thành phần này có thể sẽ bị cho là thủ phạm ám sát bà Bhutto, bởi vì trong con mắt của hầu hết các nhà phân tích, những thế lực này có lợi từ cái chết của bà Bhutto.
Những suy nghĩ này có thể sẽ lại mở ra cuộc tranh cãi về việc liệu tổng thống Musharraf có được quyền tiếp tục làm tổng thống hay không, và rằng liệu quân đội có được phép tiếp tục dẫn dắt quá trình chính trị tại Pakistan hay không.