Syria có 'dự án hạt nhân bí mật'

Hoa Kỳ đã chính thức cáo buộc Bắc Triều Tiên trợ giúp Syria trong cố gắng xây một lò phản ứng hạt nhân bí mật vì mục đích 'không hòa bình'.

Cơ sở này, được nói là giống hệt lò phản ứng hạch tâm của Bắc Triều Tiên, đã bị Israel ném bom năm 2007.

Chính phủ Mỹ nói trong một thông cáo sau khi có cuộc điều trần của CIA tại Quốc hội, rằng Syria cần "thú nhận" về chương trình hạt nhân bí mật của mình.

Syria đã nhiều lần bác bỏ thông tin về bất kỳ chương trình vũ khí hạt nhân nào, hay bất kỳ thỏa thuận nào với Bắc Hàn.

Thế nhưng tòa Bạch ốc nói hoạt động 'bí mật' mà Syria tiến hành sau khi Israel không kích đã làm củng cố thêm luận điểm rằng lò phản ứng này được xây dựng "nhằm mục đích không hòa bình".

Thông cáo của Washington nói: "Cho tới ngày 6 tháng Chín, 2007, chính quyền Syria đã xây một lò phản ứng hạt nhân bí mật tại miền sa mạc phía Đông đất nước, có khả năng sản xuất plutonium trong tương lai".

Thông cáo này nói thêm rằng Mỹ "từ lâu đã quan ngại nghiêm trọng về chương trình vũ khí hạt nhân và các hoạt động tăng cường quân sự của Bắc Hàn".

Tuy nhiên Nhà Trắng khẳng định tiếp tục tham gia hoạt động ngoại giao sáu bên giữa Bắc Hàn và các nước khác vốn đã đạt được thỏa thuận quan trọng hồi tháng Hai 2007.

Bằng chứng khó chối cãi?

CIA đưa ra nhiều chi tiết, trong có các bức ảnh mà theo Mỹ, chứng tỏ có người Bắc Hàn làm việc ở bên trong cơ sở bí mật của Syria.

Một trong các bức hình chụp hai người đàn ông đứng bên cạnh nhau, được CIA giải thích là giám đốc nhà máy hạt nhân Bắc Triều Tiên và chủ tịch Ủy ban Năng lượng hạt nhân của Syria, cùng có mặt tại Syria.

Những bức hình này được nói là do Israel cung cấp đã cho thấy sự giống nhau kỳ lạ giữa các cơ sở của Syria và lò phản ứng Yongbyon tại Bắc Hàn.

Tuy nhiên các quan chức cũng cho hay cơ sở của Syria chưa đi vào hoạt động và chưa thấy có nhiên liệu cho lò phản ứng.

Nghị sỹ theo Cộng hòa Pete Hoekstra, có mặt trong buổi điều trần của CIA, nói Hoa Kỳ cần có thông tin "rõ ràng, trung thực và tin cậy được" từ các quốc gia liên quan trước khi có thể bỏ tên Bắc Hàn khỏi danh sách các quốc gia khủng bố.

Ông Hoekstra chỉ trích chính phủ Bush đã đợi tới tám tháng mới tham vấn cơ quan tình báo và cảnh báo điều này có thể làm phương hại tới các thỏa thuận trong tương lai với Bắc Triều Tiên.

Đại sứ Syria tại LHQ, Bashar Jaafari, đã bác bỏ cáo buộc.

Ông nói: "Không hề có dự án hợp tác nào giữa Syria và Bắc Triều Tiên tại Syria. Chúng tôi bác bỏ các tin đồn này".

Trước đó Bắc Hàn cũng bác bỏ việc đã chuyển giao công nghệ hạt nhân cho Syria.

Phóng viên BBC tại Jerusalem nói việc không kích cơ sở hạt nhân nằm sâu trong đất Syria được nhiều người Israel xem như chỉ dấu cho sức mạnh quân sự của nước này.

Thế nhưng được biết các quan chức quốc phòng Israel nay tỏ ra quan ngại về việc đã cung cấp thông tin mật cho Hoa Kỳ.