29 Tháng 9 2008 - Cập nhật 10h49 GMT
Kế hoạch giải cứu ngân hàng của Mỹ
Các dân biểu liên bang nay được chia quyền điều hành cùng tòa Bạch Ốc trong việc thực hiện kế hoạch giải cứu.
Vụ cứu trợ lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ đã nhận được sự ủng hộ ban đầu của hai ứng viên tổng thống, và sẽ được mang ra sàn hạ viện chiều thứ Hai 29/9, giờ địa phương, để bỏ phiếu.
Tổng thống Bush thừa nhận trong một tuyên cáo rằng cuộc bỏ phiếu về dự luật này sẽ là chủ đề khó khăn cho các dân biểu trong quốc hội Mỹ.
Nhưng ông tin là dự luật sẽ sớm được thông qua.
Theo ông nếu mọi người chần chừ, tai họa đối với kinh tế Hoa Kỳ sẽ không tránh khỏi.
Còn đối với phe Dân chủ, bà Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ viện, nói việc các dân biểu chụm đầu với nhau và đưa ra dự luật báo hiệu sự kết thúc của giai đoạn nhà băng kinh doanh bất cẩn, thưởng tiền vô tội vạ cho các giám đốc thiếu thận trọng.
Bà nhấn mạnh người thọ thuế Mỹ sẽ không bao giờ bỏ tiền ra nữa để cứu chữa những lỗi lầm của phố Wall.
Chi tiết thỏa thuận
Thỏa thuận bình ổn hoạt động khu vực tài chính tìm cách giải quyết một số quan ngại nổi cộm xuất hiện trong hai phe, Dân chủ và Cộng hòa. Các điểm chính của kế hoạch này như sau:
- Chính phủ Mỹ sẽ nhận tiền qua từng đợt, 250 tỷ Mỹ kim ngay lập tức, và 100 tỷ sau đó nếu như tòa Bạch Ốc yêu cầu. Quốc Hội Mỹ có quyền phủ quyết ngân khoản 350 tỷ còn lại.
- Ngân hàng nhận tiền trợ giúp của liên bang sẽ phải đưa lại cổ phiếu cho Bộ Tài chính nắm giữ để một khi ngân hàng hồi phục và có lời, người thọ thuế sẽ hưởng lợi nhuận này.
- Lương và thưởng của ban giám đốc điều hành ngân hàng, sẽ phải chịu giới hạn, và các khoản cho, hay thưởng vô tội vạ khi thay ban điều hành, sẽ bị cấm.
- Toàn bộ khu vực ngân hàng sẽ phải bỏ tiền vào để trợ giúp nhau nếu như các ngân hàng đang có vấn đề không đứng vũng nổi.
- Cả thảy sẽ có bốn văn phòng theo dõi thỏa thuận trợ giúp, trong đó có Tổng Thanh tra, hoạt động dưới tư cách độc lập, và việc thành lập một Hội đồng kiểm tra, với thành viên đến từ hai đảng.
- Các nhà băng sẽ phải mua bảo hiểm để tự bảo vệ họ nếu như các chứng khoán liên quan đến tín dụng sụt giá.
Các dân biểu đặt tên cho dự luật là Đạo luật Bình ổn kinh tế khẩn cấp 2008, và cuối ngày thứ Hai (29/9) hạ viện Mỹ sẽ bỏ phiếu về dự luật.
Dự luật sẽ ra trước sàn Thượng viện cuối tuần này.
Theo chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi quá trình bàn thảo coi như đã xong, dự luật nay không nhận thêm ý kiến đóng góp hay chỉ trích gì nữa.
Tuy nhiên một số nhà chỉ trích đã kêu gọi các dân biểu đại diện cho họ không thông qua dự luật tại quốc hội.
Khó khăn tài chính
Ban đầu chính quyền Bush đưa ra dự án tạm thời nhằm cứu giúp ngành tài chánh sau khi một số ngân hàng hàng đầu của Mỹ rơi vào thế khó khăn, không kiếm đâu ra tiền để ổn định hoạt cho vay hay chi trả.
Việc ngân hàng thiếu tiền, rồi ngưng hoạt động không chỉ xảy ra tại Hoa Kỳ.
Một trong những vụ ngân hàng đổ bể lớn nhất tại Mỹ, Washington Mutual, đã được Bộ Tài chính mua lại, và sau đó bán cho JPMorgan Chase.
Ngân hàng đầu tư Lehman Brothers sụp đổ, Merrill Lynch đi tìm người mua và sau đó được Bank of America mua lại. Morgan Stanley trong khi đó nhận được được tiền trợ giúp từ một ngân hàng đối thủ bên Nhật.
Chính phủ Mỹ buộc phải mua lại đại công ty bảo hiểm AIG, đến nay Washington nắm giữ 80% cổ phần của công ty.
Trong khi đó tại Anh Quốc, ngân hàng chuyên cấp tín dụng mua nhà, Bradford & Bingley đã bị quốc hữu hóa, bộ phận tiền gửi tiết kiệm được bán cho tập đoàn Ngân hàng Tây Ban Nha Santander.
Chính phủ Bỉ, Luxembourg và Hà Lan đồng ý cuối ngày Chủ nhật rằng họ sẽ bỏ ra 11,2 tỷ euro để vực dậy ngân hàng Fortis.
Hành động này được các chuyên gia coi là quốc hữu hóa.