BBCVietnamese.com

24 Tháng 10 2008 - Cập nhật 15h43 GMT

Giáo sư Larry Sabato
Đại học Tổng hợp Virginia

Khả năng Obama thắng cử

Lời thì thầm của tháng Chín đã trở thành tràng pháo tay trong tháng Mười: Barack Obama có thể sẽ thắng cử với kết quả áp đảo.

Cách đây một năm, không ai trên hành tinh có thể hình dung được chuyện này.

Rốt cùng thì kể từ năm 1968 cử tri ủng hộ Dân chủ mới chỉ bầu được hai vị tổng thống da trắng là Jimmy Carter và Bill Clinton, cả hai đều thắng với kết quả sát nút.

Năm 2008, đảng Dân chủ đã can đảm đưa ứng viên Mỹ gốc phi đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ nơi chỉ có 11% dân số là người da đen và chia rẽ chủng tộc vẫn còn là vấn đề kể từ ngày Hoa Kỳ lập quốc.

Tuy nhiên điều dường như không thể đang trở thành có thể.

Với ba vòng tranh luận tay đôi kết thúc, Obama dường như đã không còn trở ngại nào trên con đường tới tòa Bạch Ốc.

Thăm dò dư luận cho thấy ông là người trội hơn đối thủ và được xem là người có cái nhìn tích cực hơn ông McCain.

Cử tri cũng tin rằng Obama có ứng viên phó tổng thống hội đủ tài lực hơn.

Bão táp Dân chủ

Có một số yếu tố khiến chiến thắng cho đảng Dân chủ là điều dễ thấy.

Thứ nhất, sự mến mộ đối với ông Bush đã xuống mức 23%, tức là 3 điểm dưới mức Richard Nixon vào ngày ông từ nhiệm vào tháng 08 năm 1974.

23% cũng là mức chỉ cao hơn mức thấp kỷ lục của mọi tổng thống là 22% với ông chủ Tòa Bạch Ốc lúc đó là Harry Truman.

Thứ hai, kinh tế chao đảo với cuộc khủng hoảng tín dụng và các vấn đề khác gây thảm họa cho Wall Street vào tháng Chín và tháng Mười.

Hoa Kỳ nay biết chắc là suy thoái, thậm chí có người bắt đầu nói đến đại suy thoái, sẽ xảy ra.

Thứ ba, 91% cử tri nói đất nước đang đi chệnh hướng nghiêm trọng, thể hiện mức không hài lòng cao nhất từ trước tới nay khi thăm dò dư luận.

Ông Obama vốn đã dẫn điểm trước từ hồi tháng Sáu nhưng tới cuối tháng Chín cuộc khủng hoảng tài chính đã tạo lợi thế vô cùng lớn cho ông.

Dựa vào mức thăm dò bình quân, ông Obama đã có được trên 270 phiếu cử tri đoàn cần có để vào Tòa Bạch Ốc.

Bản đồ trên đây cho thấy Obama đạt 273 phiếu trong khi McCain chỉ được 155 phiếu cử tri đoàn.

Tức là hiện còn chín tiểu bang chưa phân thua: Florida, Indiana, Missouri, Nevada, North Carolina, North Dakorta, Ohio, Virginia và Tây Virginia.

Ông hiện nhỉnh điểm hơn tại các bang này. Tức là Indiana, North Dakorta, và Tây Virginia sẽ là các bang tranh đua sát nút.

Nếu Obama giành chiến tháng tại tất cả các tiểu bang ông dẫn điểm trước cách đây hai tuần thì phiếu cử tri đoàn của ông sẽ là 364 phiếu, thừa 94 phiếu để giành chiến thắng.

Nếu ông thắng tại cả ba bang sát nút thì số phiếu cử tri đoàn sẽ là 383, thừa 113 phiếu.

Tức là chiến thắng qua mặt cả các tổng thống trước đây là Jimmy Carter năm 1976 (297), Bill Clinton vào năm 1992 và 1996 (379 và 379) và cả hai nhiệm kỳ ông George W Bush thắng cử năm 2000 và 2004 (271 và 286).

Các chuyên gia đang cố nghĩ xem làm thế nào McCain có thể đổi chiều vào lúc muộn màng này.

Sự thật là đây là nhiệm vụ nằm ngoài khả năng.

Một vụ khủng bố lớn hay một cuộc khủng hoảng quốc tế lớn cũng có thể cho ông McCain cơ hội thể hiện năng lực tham mưu trưởng, mặc dù chẳng có gì chắc là điều đó sẽ cho kết quả như mong muốn.