Ukraina bác bỏ cáo buộc lấy trộm gas

Các quan chức Nga, Ukraina và Liên hiệp châu Âu vừa ký một thỏa thuận mở đường cho việc nối lại đường cung cấp khí gas tại châu Âu.

Thỏa thuận được thủ tướng Ukraina Yulia Tymoshenko ký với Thủ tướng Nga Vladimir Putin và Thủ tướng CH Czech Mirek Topolanek, nhằm mục đích nối lại đường cấp khí gas của Nga tới các nước châu Âu thông qua Ukraina.

Hàng trăm ngàn hộ dân tại châu Âu hiện đang thiếu khí đốt sau khi đường cung cấp khí qua Ukraina bị ̣đình chỉ hoạt động hôm thứ Tư tuần rồi.

Tuy cả Ukraina và Nga đều bảo đảm rằng các tuyến trung chuyển tới châu Âu không bị ảnh hưởng, các cáo buộc lẫn nhau giữa Kiev và Moscow đã khiến tới việc gián đoạn nguồn cung cấp.

Ông Topolanek đã tới Ukraina để đàm phán với bà Tymoshenko. Ông nói thỏa thuận vừa ký đã mở đường cho việc nối lại tuyến khí gas của Nga cung cấp cho châu Âu.

Ông tuyên bố: "Nay thì Nga không còn lý do gì để không cấp lại khí gas cho châu Âu nữa".

Thuyết phục Nga

Thỏa thuận mới đạt được là kết quả của năm tiếng đồng hồ đàm phán giữa ph́ó Thủ tướng Nga Igor Sechin và các quan chức Liên hiệp châu Âu.

Theo đó, các quan sát viên EU, Ukraina và Nga sẽ điều phối công việc cung cấp khí đốt, nhằm giảm lo ngại của Nga rằng Ukraina tiếp tục dẫn trộm khí gas để sử dụng. Ukraina đã bác bỏ cáo buộc này.

Nay thì Nga không còn lý do gì để không cấp lại khí gas cho châu Âu nữa.   Thủ tướng CH Czech Mirek Topolanek

Hãng Associated Press tường thuật rằng sau lễ ký kết, bà Tymoshenko nói thỏa thuận của Ukraina cho thấy “thiện chí” của nước này cũng như vai trò của Ukraina với tư cách "quốc gia trung chuyển trung thực".

Ông Putin thì được thông tấn xã Nga Interfax trích lời nói rằng the "việc cung cấp khí gas qua đường Ukraina sẽ bắt đầu trở lại ngay sau khi cơ ch́ế giám sát được vận hành".

Phát ngôn nhân của tập đoàn năng lượng quốc gia Ukraina Naftogaz nói với BBC rằng quan sát viên của EU hiện đã có mặt tại Kiev để chuẩn bị tới các trạm bơm và trung tâm đo lường ở biên giới phía Đông và phía Tây của Ukraina vào sáng Chủ nhật.

Nếu mọi việc diễn ra như kế hoạch và khi các quan sát viên tới vị trí của mình, Nga sẽ mở lại đường ống.

Bất đồng giữa Ukraina và Nga về giá gas và phí trung chuyển đã ảnh hưởng tới một số quốc gia và cho dù các bên đã ký được thỏa thuận, việc cung cấp khí khó có thể được nối lại trước thứ Hai này.

Đường khí đốt tới Bulgaria, Slovakia, Bosnia-Hercegovina và Serbia sẽ bị chậm nối lại vì phải mất t́ới 36 tiếng đồng hồ khí gas mới có thể chuyển từ Nga tới người tiêu dùng tại các nước đó.

Bất đồng sâu sắc

Các vấn đề được cho là nguyên nhân gây khủng hoảng, như Ukraina phải trả Nga bao nhiều tiền và Nga phải trả Ukraina phí vận chuyển là bao nhiêu, hiện vẫn còn chưa được giải quyết.

	15 quốc gia bị ảnh hưởng

Đàm phán về việc bán khí gas của Nga cho Ukraina đã lâm vào bế tắc hôm thứ Bảy và không đạt được thỏa thuận gì.

Ông Oleh Dubyna, giám đốc điều hành của Naftogaz, cho hay giá chào hàng của Gazprom 450 đôla cho 1.000 mét khối gas là gấp đôi con số 201 đôla mà Ukraina có thể chấp nhận.

Năm 2008, Ukraina chỉ phải trả có 179,5 đôla.

Nga đã cắt nguồn khí gas cung cấp cho Ukraina vào đúng ngày đầu năm mới.

Ông Dubyna nói: "Đáng tiếc, cuộc thảo luận với Gazprom đã không có kết quả".

"Nay đàm phán đã chuyển lên tới cấp cao hơn."

Phóng viên của chúng tôi nói rằng, cho tới khi bất đồng này được giải quyết thì không có gì bảo đảm rằng khủng hoảng năng lượng tồi tệ ở châu Âu không có nguy cơ lặp lại.

Tái khởi động lò hạt nhân

Một phần tư lượng khí gas mà châu Âu sử dụng là nhập từ Nga, 80% số đó chạy qua Ukraina và việc đóng cửa đường dẫn gas vừa rồi ảnh hưởng tới 15 quốc gia Trung Âu.

Serbia và Bosnia-Hercegovina là hai nước bị thiệt hại trầm trọng nhất, vì nhiều gia đình dựa vào các trạm cấp khí sưởi chạy bằng gas.

Trong khi đó Thủ tướng Slovakia Robert Fico nói chính phủ nước này đã quyết định tái khởi động lò phản ứng hạt nhân để thay năng lượng sản xuất bằng gas.

Slovakia đóng cửa nhà máy điện nguyên tử Jaslovske Bohunice vào cuối năm ngoái theo tinh thần thỏa thuận gia nhập Liên hiệp châu Âu.