Lãnh đạo Nhật Bản và Trung Quốc thăm hai bên chiến tuyến Ukraine - Nga

Nếu bạn cần được thấy một biểu hiện cuộc chiến ở Ukraine ảnh hưởng ở châu Á ra sao, lịch công du của các nhà lãnh đạo Nhật và Trung Quốc sẽ cho bạn một ví dụ điển hình.

Cả hai vị lãnh đạo đều đang có các chuyến công du chiến lược tới hai bên đối lập trong cuộc chiến này.

Thủ tướng Nhật Fumio Kishida đang ở Kyiv nơi ông hứa hẹn sự ủng hộ không nao núng với tổng thống Ukraine, và bàn về viện trợ nhân đạo và tái thiết.

Trong khi đó, Chủ tịch Tập Cận Bình đang ở Moscow và được Tổng thống Nga Putin gọi là một người bạn và đối tác. Trung Quốc có thể khăng khăng rằng họ trung lập, nhưng nước này có vẻ nghiêng về phía Moscow hơn là một nước hòa giải trung lập lúc này.

Hôm thứ Ba, ông Tập nói Trung Quốc sẽ ưu tiên mối quan hệ với Nga và mô tả hai nước là “hai cường quốc láng giềng lớn.”

Với những gì đang diễn ra ở Moscow, thời điểm của chuyến đi song song của Thủ tướng Kishida là đáng chú ý. Vậy chúng ta có thể thấy gì về chuyến đi này?

Hiếm khi một lãnh đạo Nhật Bản có một chuyến công du nước ngoài không báo trước và ông Kishida là lãnh đạo Nhật đầu tiên tới thăm một nước đang có xung đột kể từ Thế Chiến thứ Hai.

Chuyến đi được giữ bí mật cho tới khi ông sắp đặt chân đến Ukraine hôm thứ Ba vì lý do an ninh, các quan chức Nhật cho biết.

Ông Kishida sẽ “bày tỏ sự kính trọng tinh thần dũng cảm và kiên trì của người dân Ukraine những người đang đứng lên bảo vệ quê hương… và bày tỏ tình đoàn kết và sự ủng hộ không nao núng” trong chuyến thăm, Bộ Ngoại giao Nhật bản cho hay.

Ông Kishida cũng sẽ bày tỏ “sự phản đối hoàn toàn thay đổi một phía của Nga tới tình trạng hiện có bằng cách xâm lược và dùng vũ lực,” thông cáo của Bộ Ngoại giao Nhật nói thêm.

Ông Kishida gặp sức ép ngày càng lớn có chuyến thăm Ukraine từ chính đảng Dân chủ Tự do (LDP) của ông.

Cho tới hôm nay, ông là lãnh đạo G7 duy nhất chưa thăm Ukraine kể từ khi Nga xâm lược Ukraine năm ngoái và nhiều ý kiến kêu gọi ông đi Ukraine trước khi ông chủ trì Thượng đỉnh G7 ở Hiroshima vào tháng Năm.

Ông đã đạt được một thắng lợi chiến lược trên mặt trận ngoại giao bằng việc tổ chức một cuộc gặp thượng đỉnh với tổng thống Hàn Quốc tuần trước ở Tokyo – lần đầu tiên điều này xảy ra trong hơn một thập kỷ. Bình thường hóa quan hệ với Seoul, chia sẻ thông tin tình báo và thể hiện sự đoàn kết trước Bắc Hàn sẽ trấn an Hoa Kỳ, đồng minh chiến lược của Nhật.

Chuyến đi Ukraine của ông Kishida chắc chắc cũng sẽ được Washington hoan nghênh.

Một phần chuyến đi Moscow của Chủ tịch Tập Cận Bình là nỗ lực để mở rộng ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc. Sự hiện diện của vị lãnh đạo Nhật ở Ukraine cùng một lúc gửi một thông điệp mạnh mẽ về hai nước đứng ở đâu trong sự hỗn loạn địa chính trị này.

Đây không phải là thắng lợi nhỏ, Nhật Bản phải cân bằng thận trọng, đặc biệt là trong mối quan hệ với Trung Quốc.

Tháng trước, lần đầu tiên trong bốn năm, hai nước có các cuộc đàm phán về an ninh ở Tokyo. Bắc Kinh nói họ lo ngại về việc tăng cường khả năng quân sự của Nhật và Tokyo chỉ trích quan hệ quân sự của Trung Quốc với Nga và việc Trung Quốc bị nghi ngờ sử dụng khinh khí cầu do thám.

Đây là các nền kinh tế lớn thứ hai và thứ ba thế giới, và một kênh liên lạc mở là điều quan trọng mặc dù có căng thẳng trong quan hệ Nhật-Trung hiện nay.

Nhật Bản cũng có những lo ngại riêng về cuộc chiến ở Ukraine. Có sự lo ngại sâu sắc về sự tương đồng giữa cuộc xâm lăng của Nga và một viễn cảnh xấu nhất khi quân đội Trung Quốc gây hấn với Đài Loan – điều mà không nghi ngờ gì sẽ lôi Nhật Bản vào cuộc.

Chúng ta chưa tới lúc đó và có thể không bao giờ sẽ, nhưng thật đáng chú ý lãnh đạo mỗi nước chọn ở đâu vào thứ Ba.