Hội nghị COP27 khai mạc vào 'thời khắc mang tính quyết định'

Nguồn hình ảnh, SEDAT SUNA/EPA-EFE/REX/SHUTTERSTOCK

    • Tác giả, Esme Stallard
    • Vai trò, Phóng viên Khí hậu và Khoa học, BBC News

Hội nghị thường niên về chống biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc khai mạc hôm nay 06/11 tại Ai Cập, vào một "thời khắc mang tính quyết định" của thế giới liên quan đến hành động vì khí hậu.

Hơn 120 nhà lãnh đạo thế giới đã cùng hướng đến khu nghỉ dưỡng Sharm el-Sheikh ở Hồng Hải.

Khoảng 30.000 người sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai tuần, còn gọi là COP27, mặc dù một số nhà hoạt động không tham gia liên quan đến những quan ngại về hồ sơ nhân quyền của Ai Cập.

Năm 2021 thế giới đã chứng kiến thời tiết cực đoan liên quan đến vấn đề biến đổi khí hậu.

Hội nghị thượng đỉnh COP27 sẽ bắt đầu với những bài phát biểu khai mạc từ người phụ trách chính mới được bổ nhiệm về các vấn đề biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc, ông Simon Stiell, Bộ trưởng Ngoại giao Ai Cập và Chủ tịch COP27 được bổ nhiệm Sameh Shoukry.

Ông Stiell trước đây là một quan chức cấp cao trong chính phủ ở Grenada, một đảo quốc vùng Caribe nơi đang đối diện với mối đe dọa về biến đổi khí hậu.

Ông Shoukry nói hồi tuần rồi là hội nghị COP27 sẽ là "một thời khắc mang tính quyết định của thế giới đối với hành động vì khí hậu".

Cũng sẽ có những bài phát biểu quan trọng từ các nhà ngoại giao và khoa học, bao gồm Hoesung Lee, Chủ tịch Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC), một cơ quan của Liên hiệp Quốc có nhiệm vụ đánh giá khoa học liên quan đến biến đổi khí hậu.

COP27 sẽ bắt đầu chính thức vào ngày thứ Hai 07/11 với Hội nghị Thượng đỉnh Các Lãnh đạo Thế giới, bao gồm người đứng đầu các chính phủ và nhà nước, sẽ có bài phát biểu dài năm phút, phác thảo những gì họ mong đợi từ cuộc họp.

Vào Hội nghị COP26 tại Glasgow năm ngoái thì cũng đã có những bài phát biểu mạnh mẽ từ Thủ tướng Barbados, Mia Mottley, nói rằng việc tăng nhiệt độ là "bản án tử hình hai độ C" cho những đảo quốc.

Các lãnh đạo thế giới sẽ phát biểu vào ngày thứ Hai 07/11 và thứ Ba 08/11, và khi họ rời khỏi hội nghị thì các đại biểu bắt đầu tiến trình thương thảo.

Tại COP26 năm ngoái thì số lượng các cam kết đã đạt được sự đồng thuận gồm:

  • "Đặt ra giai đoạn" giảm việc tiêu thụ than đá - một trong những nguồn nhiên liệu hóa thạch ô nhiễm nhất
  • Chấm dứt nạn phá rừng trước năm 2030
  • Cắt giảm 30% lượng khí thải methane trước năm 2030
  • Đệ trình các kế hoạch hành động mới vì khí hậu lên Liên Hiệp Quốc

Người phụ trách chính mới về các vấn đề biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc, ông Simon Stiell đã kêu gọi hội nghị thượng đỉnh tập trung vào các cam kết của năm 2021 và "việc tiến đến sự chuyển đổi quy mô lớn phải diễn ra".

Và tiền là yếu tố quan trọng nhất trong những vấn đề này.

Các quốc gia đang phát triển - nơi đầu tiên đang gánh chịu biến đổi khí hậu - đang đòi hỏi những cam kết tài trợ trước đây phải được tuân thủ.

Nhưng họ cũng muốn thảo luận về tài chính "mất mát và tổn thất" - số tiền giúp họ đối phó với những mất mát vốn đang phải đối mặt liên quan đến biến đổi khí hậu, hơn là chỉ chuẩn bị cho những tác động tương lai. Lần đầu tiên vấn đề này sẽ được đặt trong chương trình nghị sự chính thức của một hội nghị COP.

Tính cấp bách của vấn đề biến đổi khí hậu đã rõ ràng trong suốt 12 tháng qua với lũ lụt tàn khốc tại Pakitan, cũng như tại Nigeria, nạn hạn hán cực đoan tại Ấn Độ và châu Âu trong mùa hè.

Trước hội nghị thì một loạt các báo cáo khí hậu quan trọng đã được công bố, phác thảo tiến trình giảm lượng khí thải nhà kính.

Nguồn hình ảnh, ANADOLU AGENCY

Chụp lại hình ảnh, Các quốc gia đang phát triển hiện tìm kiếm nguồn tài chính để hồi phục sau các thảm họa môi trường, hình ảnh người dân sau cơn bão nhiệt đới Nalgae quét qua Philippines

Báo cáo khoảng trống khí phát thải của UNEP (Emissions Gap Report 2022) kết luận "không có lộ trình đáng tin cậy" nào để giữ nhiệt độ toàn cầu dưới ngưỡng 1,5 độ C hơn mức thời tiền công nghiệp.

Hạn mức giới hạn 1,5 độ C đã được đồng thuận vào năm 2015 trong Thỏa thuận Paris tại Thượng đỉnh Khí hậu Liên Hiệp Quốc lần thứ 21, COP21.

Tất cả các thượng đỉnh sau đó đều tập trung vào các hành động tiếp theo để đạt mục tiêu này.

Ngoài các cuộc thương thảo chính thức thì sẽ có hàng trăm sự kiện trong hai tuần với triển lãm, workshop và biểu diễn văn hóa từ các nhóm thanh niên, doanh nghiệp, tổ chức người bản xứ, giới học thuật, nghệ sĩ và các cộng đồng thời trang từ khắp nơi trên thế giới.

Các cuộc biểu tình - thường là một đặc điểm nổi bật của các thượng đỉnh COP - có khả năng bị kiềm hãm.

Tổng thống Ai Cập Abdul Fattah al-Sisi, nắm quyền từ năm 2014, đã tiến hành một cuộc trấn áp rộng khắp nhằm vào giới bất đồng. Các nhóm hoạt động vì nhân quyền ước tính Ai Cập có khoảng 60.000 tù nhân chính trị, nhiều người bị giam giữ mà không có xét xử.

Ông Shoukry cũng cho biết có sắp xếp nơi bên trong khu nghỉ dưỡng Sharm el-Sheikh cho các cuộc biểu tình diễn ra. Tuy nhiên, các nhà hoạt động Ai Cập nói với BBC là nhiều nhóm địa phương không thể đăng ký tham dự hội nghị.