Covid: Quán Hà Nội 'đóng ngoài, mở trong' có gây hiểu lầm?

Quyết định của thành phố Hà Nội từ 16/02 cho đóng tất cả các quán ăn uống đường phố và cà phê vỉa hè đã bắt đầu có tác động đến kinh doanh và sinh hoạt của người dân.

Các báo Việt Nam cho hay, Sở Y tế Hà Nội cho biết, “để đảm bảo cho công tác phòng chống dịch, Thành phố đã cho tạm dừng hoạt động đối với các quán ăn, uống đường phố, trà đá vỉa hè và quán cà phê đến khi có thông báo mới”, Phó Giám đốc Sở, ông Hoàng Đức Hạnh được tờ Lao Động trích lời.

Cùng lúc, các quán ăn, nhà hàng trong nhà vẫn được phép hoạt động với điều kiện tuân thủ quy định giãn cách khách ngồi, đặt chai nước rửa tay sát khuẩn và đảm bảo vệ sinh sạch sẽ.

Sư Việt Nam kêu gọi tụng kinh và tạo vaccine chống Covid

Du lịch tâm linh VN: có không ý thức vì môi trường?

Có gì ngược chuẩn thế giới?

Điều này ngay lập tức đã gây ra một số phản ứng và câu hỏi trên mạng xã hội, rằng có phải thành phố Hà Nội đang làm ngược với các quy định chống dịch Covid trên thế giới?

Cũng có ý kiến cho rằng trời mùa đông lạnh âm u thì quán 'trong hay ngoài vỉa hè đều như nhau', tại sao phân biệt hai loại?

Tại các nước châu Âu, tùy vào cấp độ của quy định chống Covid chính quyền có thể cho mở các dịch vụ ăn uống ngoài trời (outdoors), nhưng không cho phục vụ các bàn bên trong nhà (indoors) hoặc bán đồ ăn tại chỗ trong không gian đóng kín.

Có hai lý do khiến các quy định này được ban hành ở Anh, Đức, Pháp, Hà Lan.

Một là theo giới chức y tế, không gian bên ngoài có vai trò quan trọng trong việc giảm lây lan của các loại virus, gồm cả virus corona.

Gọi là 'fresh air factor' (tác nhân không khí thoáng), đây là một phần của công tác chống Covid, với thí nghiệm khoa học cho thấy hơi thở, hạt hơi nước có chứa virus dễ bị không khí thoáng thổi bay.

Không gian bên ngoài có nắng, gió thì việc lây lan Covid giảm đi nhưng tất nhiên không thể giảm 100% nên vẫn cần giãn cách.

Ngược lại, không gian đóng kín, dùng khí luân chuyển qua hệ thống thông gió nội bộ, điều hoà nhiệt độ (khoang máy bay, văn phòng, canteen), thường bị cho là có độ rủi ro lây lan virus cao hơn.

Hai là, như các quy định ở Hà Lan viết rõ, việc chạm tay vào nắm cửa khi ra vào nhà hàng, quán ăn trong nhà, hoặc việc khách hàng tự mở cửa sổ, chính là hành vi gây lây nhiễm Covid nhanh và rộng nhất trong sinh hoạt.

Việc dùng chung nhà vệ sinh trong quán (gồm động tác sờ vào nắm cửa) bị cho là dễ gây lây lan.

Trong trường hợp hàng ăn, quán xá vẫn được mở bên trong như ở Cấp độ 3 (Tier 3) ở Anh thì chính quyền yêu cầu mở hết cửa chính và cửa sổ, để lưu thông không khí (natural air ventilation) và để tránh việc khách hành tự sờ vào nắm cửa sổ (to prevent touching of window handles).

Khi quy định ngặt nghèo hơn được ban hành, các quán có thể giữ bàn ngoài vỉa hè, ngoài vườn (beer garden) để phục vụ khách, với giãn cách các bàn 2 mét, nhưng phải đóng bàn trong nhà.

Tại Paris hồi hè 2020, khi lệnh giãn cách tại các quán cà phê vỉa hè được ban ra, quán Le Choupinet có sáng kiến đặt các chú gấu bông to bằng người thật vào các ghế đáng ra để trống nhằm đảm bảo giãn cách các bàn.

Cách làm này vừa tránh được cảnh phản cảm là dán băng keo chặn các bàn ghế, vừa thu hút khách hàng muốn chụp hình với gấu bông.

Trang web của chính phủ Hà Lan thì rất chú trọng quy định chi ly cho các dịch vụ trong nhà, và bên ngoài (rules for indoors and outdoors) và luôn ưu tiên cho hàng quán mở bên ngoài.

Bán hàng mang đi là giải pháp

Việc bán hàng ăn, đồ uống mang đi được áp dụng cho cho tất cả các loại hình kinh doanh ở châu Âu, và chính quyền khuyến khích trả tiền qua thẻ.

Trước khi Anh Quốc phong tỏa toàn quốc (national lockdown), một số quán bia tại London và các đô thị vẫn được bán đồ uống cho khách mang đi. Họ đổ bia vào vại plastic, dùng một lần và khách hàng uống xong phải vứt vại đó vào thùng rác.

Quy định này ngăn việc sử dụng lại ly, vại bằng thủy tinh dễ gây lây nhiễm Covid. Việc bán đồ ăn trong các pub bị cấm cũng vì phục vụ tại bàn sẽ cần sử dụng do dao, dĩa, bát đĩa, không đảm bảo vệ sinh mùa dịch Covid.

Bia rượu đóng chai, cà phê, trà trong cốc giấy mang đi (take-away, delivery service), được bán bình thường tại Anh hiện nay cho tới 22 giờ, phần nào giúp các doanh nghiệp cầm cự qua mùa dịch.

Hiện không rõ dịch vụ bán đồ ăn, thức uống mang đi được điều chỉnh thế nào tại Việt Nam, còn tại Anh, chính phủ buộc các công ty Deliveroo, Just Eat (giao hàng ăn, đồ uống tới nhà, công sở cho khách) phải có bảng quy tắc tiêu chuẩn an toàn riêng.

Cục an toàn thực phẩm (Food Standards Agency) của Anh Quốc xác nhận rằng đồ ăn nóng, đồ nguội được đóng gói, vận chuyển đúng quy trình có nguy cơ lây nhiễm Covid rất thấp, ít hơn cả việc tiếp xúc đông người trong siêu thị, và khuyến nghị để các hoạt động này tiếp tục.

Có lẽ đây cũng là một giải pháp trước mắt cho các doanh nghiệp trong ngành dịch vụ ăn uống tại Việt Nam, dù bán vỉa hè, ngoài trời hay trong nhà cần làm theo để giữ an toàn cho khách hàng mà bản thân họ vẫn không bị phá sản.