IMF: 'Các nước cần trợ giá lương thực và năng lượng cho người nghèo'

Người đứng đầu Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) nói với BBC rằng chính phủ các nước cần trợ cấp chi phí cho lương thực và năng lượng cho những nhóm nghèo nhất trong xã hội.

Người dân trên khắp thế giới đang phải vật lộn với chi phí sinh hoạt ngày càng tăng cao.

Bà Kristalina Georgieva cho biết hỗ trợ cần được cung cấp "một cách có mục tiêu, tốt nhất là cung cấp trợ cấp trực tiếp cho người dân".

Nhiều chính phủ đang cung cấp một số trợ giúp nhưng các nhà chỉ trích cho rằng điều đó là chưa đủ.

Khi đề cập đến cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, bà Georgieva nói: "Có hai ưu tiên, một là những người rất nghèo, các phân khúc của xã hội hiện đang phải vật lộn với giá thực phẩm và năng lượng cao".

Thứ hai, bà nói thêm, là để hỗ trợ những doanh nghiệp bị "thiệt hại nặng nề nhất" bởi cuộc chiến ở Ukraine.

Vai trò của IMF là làm việc với các chính phủ để ổn định nền kinh tế toàn cầu và tăng cường thịnh vượng.

Tuy nhiên, đó là thách thức bởi giá lương thực đã đạt mức cao kỷ lục trong năm nay, trong khi giá dầu và khí đốt cũng tăng mạnh.

Thực trạng này phần lớn là do cơn sốc kép của đại dịch Covid và cuộc chiến ở Ukraine. Nga và Ukraine đều là những nước lớn về xuất khẩu nông sản và hydrocarbon.

Sợ suy thoái

Tầm quan trọng của những mặt hàng này đối với nền kinh tế toàn cầu đã khiến tỷ lệ lạm phát hàng năm đạt mức cao nhất trong nhiều thập niên ở nhiều quốc gia: 9% ở Anh, 8,3% ở Mỹ và 7,4% ở Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) .

Các ngân hàng trung ương đang nâng lãi suất để cố gắng làm chậm đà tăng giá, điều này đã khiến một số nhân vật có ảnh hưởng như Lloyd Blankfein của Goldman Sachs phải cảnh báo về nguy cơ suy thoái.

Bà Georgieva lo ngại về tác động của chi phí đi vay cao hơn đối với các chính phủ phải trả những khoản nợ khổng lồ mà họ đã gánh để vượt qua đại dịch.

Bà nói rằng các chính phủ cần phải "rất cẩn thận" về việc họ đã chi bao nhiêu tiền và họ đã chi tiêu vào việc gì.

Các vấn đề về việc suy giảm mức sống đã được đặt lên hàng đầu trong nghị trình tại cuộc họp tuần này của các bộ trưởng tài chính khối G7 ở Đức.

Cuộc họp của bảy quốc gia giàu có đã kết thúc với cam kết "tiếp tục làm việc cùng nhau để giảm thiểu tác động của chiến tranh trên toàn cầu cũng như đối với nền kinh tế và dân số của chúng ta bằng cách cung cấp hỗ trợ có mục tiêu và ở những khu vực cần thiết".

Trong vài tháng qua, chính phủ các nước đã thực hiện một loạt các biện pháp can thiệp để cố gắng giảm chi phí sinh hoạt.

Tại Hoa Kỳ, Tổng thống Biden đã mở kho dầu dự trữ để cố gắng hạ giá xuống, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha đã giới hạn giá trần khí đốt và đây là chủ đề hàng đầu trong cuộc bầu cử của Úc.

Tại Vương quốc Anh, Thủ tướng Rishi Sunak đã thực hiện một số thay đổi về thuế và đang xem xét đánh thuế mạnh đối với lợi nhuận tăng vọt của các công ty năng lượng.

Bà Georgieva lo ngại rằng nếu không có chính phủ hỗ trợ đúng mức, các cuộc biểu tình ở Sri Lanka có thể lặp lại ở các nước khác.

Cuộc khủng hoảng kinh tế của Sri Lanka, trầm trọng hơn do giá cả tăng cao, đã dẫn đến các cuộc bạo động chết người, thay thủ tướng mới và là lần đầu tiên vỡ nợ.

Giám đốc IMF cho biết tình trạng bất ổn tương tự như vậy trước đại dịch, từ Pháp đến Chile, là do "cảm giác bất bình đẳng ngày càng gia tăng" và các quyết định được đưa ra mà không có sự ủng hộ của người dân.

"Nếu chúng ta học được bất kỳ bài học nào từ năm 2019 thì đó là phải khiêm tốn hơn nhiều trong các quyết sách và để mọi người có tiếng nói nhiều nhơn, bởi vì các chính sách phải dành cho con người chứ không phải văn bản mà chúng ta viết ra," bà nói.

Trong tuần này, một nhóm các cơ quan phát triển quốc tế bao gồm IMF và Ngân hàng Thế giới đã đưa ra một kế hoạch lớn nhằm cố gắng giải quyết tình trạng khủng hoảng an ninh lương thực trên toàn thế giới.

Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen người chủ trì kế hoạch này, nói rằng điều này là cần thiết vì: "Có một rủi ro rất thực tế là giá thực phẩm và phân bón trên thị trường toàn cầu tăng cao sẽ dẫn đến thêm nhiều người bị đói."

Bà Georgieva nói rằng mặc dù có nhiều thực phẩm nhưng có thực trạng không được phân bổ đồng đều.

Bà cho biết, các giải pháp là trồng nhiều vụ mùa hơn nếu có thể mà còn phải tập trung nhiều hơn vào năng suất nông nghiệp, "không chỉ vì chiến tranh mà còn vì biến đổi khí hậu".

Ấn Độ là nhà sản xuất lúa mì lớn thứ hai thế giới nhưng đã cấm xuất khẩu, giống như các quốc gia khác đang tìm kiếm các nguồn để bù đắp phần thiếu hụt do Ukraine không thể xuất khẩu sản phẩm của mình. Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi nói rằng lệnh cấm xuất khẩu này có thể sẽ được sửa đổi vào một thời điểm nào đó.

"Tôi thực sự đề nghị họ xem xét lại, đây là một thời điểm khó khăn đối với thế giới," bà Georgieva nói.

"Tôi hiểu họ cần phải nuôi sống người dân của mình. Họ có dân số 1,4 tỷ người, nhưng tất cả chúng ta hãy hành động một cách hợp tác vì chỉ khi đó chúng ta mới có cơ hội vượt qua cuộc khủng hoảng này".