Virus corona: Cuộc sống người dân Anh mùa Covid-19

Nhằm giảm sự lây lan của đại dịch Covid-19, từ ngày 23/3, Anh đã chọn phương án phong tỏa (lockdown), đóng cửa trường học, văn phòng, trung tâm thương mại và các tụ điểm công cộng khiến cuộc sống thường nhật của người dân bị đảo lộn.

Vào cuối tháng Một năm nay, Anh đã xác nhận hai trường hợp nhiễm virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) gây bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 đầu tiên của nước này. Đó là hai thành viên một gia đình người Trung Quốc trú tại một khách sạn ở thành phố York, Đông Bắc nước Anh.

Virus corona: Dân Vũ Hán đòi minh bạch, truyền thông Mỹ nghi ngờ số người chết

'Giãn cách xã hội' bao lâu thì chống được Covid-19?

Đến ngày 5/3, ca tử vong đầu tiên do Covid-19 ở Anh được ghi nhận. Bệnh nhân là một cụ bà trên 70 tuổi, đã có bệnh nền và từng được điều trị tại bệnh viện Hoàng Gia Berkshire ở Reading.

Những ngày sau đó, số người nhiễm virus corona ngày càng tăng khiến thủ tướng Boris Johnson phải ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc, yêu cầu người dân Anh phải thực hiện giãn cách xã hội trong vòng ba tuần, kể từ tối 23/3.

Trong hai tuần đầu thực hiện giãn cách xã hội, người dân Anh đã phải thay đổi nhiều thói quen sinh hoạt hằng ngày để giảm sự lây lan của dịch bệnh Covid-19 trong cộng đồng.

Đi siêu thị

Thay đổi lớn nhất là cách đi siêu thị. Thay vì đến mua thực phẩm trực tiếp, nhiều người chọn cách mua trực tuyến. Tuy nhiên, từ khi có lệnh cách li của chính phủ, các siêu thị chỉ ưu tiên bán hàng trực tuyến cho các khách hàng yếu thế như người già, người khuyết tật và những người bị bệnh có giấy chứng nhận từ Dịch vụ Y tế Anh (NHS).

Nếu không đặt mua được thực phẩm qua mạng, những khách hàng này có thể nhờ đến sự giúp đỡ của người thân hoặc hàng xóm. Nơi tôi ở, ngay sau khi có lệnh cách li, một người hàng xóm tốt bụng đã gửi thư cho tất cả các gia đình xung quanh để nhắn rằng cô ấy sẵn sàng đi siêu thị hộ nếu ai đó cần sự giúp đỡ của cô. Các bạn tôi sống ở London và Cambridge cũng nhận được tin nhắn tương tự từ hàng xóm của mình.

Virus corona: Vì sao Đại sứ Anh kêu gọi công dân về nước?

Đại sứ Trung Quốc giải thích vì sao có nhiều bình tro ở Vũ Hán

Vì không thể mua hàng trực tuyến, hàng tuần tôi vẫn phải ra siêu thị để mua các nhu yếu phẩm cần thiết. Chúng tôi phải xếp hàng và đứng cách nhau hai mét. Ngoài sự hỗ trợ của nhân viên siêu thị, thỉnh thoảng cảnh sát cũng có mặt để đảm bảo mọi người tuân thủ khoảng cách an toàn.

Khi vào bên trong, khách hàng được khuyến khích sử dụng ứng dụng SmartShop (Sainsbury's), Scan & Go (ASDA) trên điện thoại để tự quét mã hàng hoá và tránh phải xếp hàng thanh toán như thường lệ. Đối với các trường hợp thanh toán trực tiếp tại quầy, khách hàng và nhân viên siêu thị sẽ được ngăn cách bởi một tấm kính. Hầu hết các nhân viên siêu thị sẽ đeo găng tay trong suốt thời gian làm việc.

Một số mặt hàng khan hiếm trong mùa dịch Covid-19 ở Anh là giấy vệ sinh, nước rửa tay, thuốc paracetmol, mì Ý, và trứng. Gia đình tôi và nhiều bạn bè đã không mua được trứng suốt hai tuần nay. Nếu có, số lượng tối đa một người được mua chỉ là sáu quả. Chính sách này được các siêu thị đưa ra nhằm chia đều cơ hội mua hàng cho tất cả mọi người.

Tập thể dục

Dù "giãn cách xã hội", người dân Anh vẫn được phép ra ngoài tập thể dục mỗi ngày một lần.

Đối với các gia đình có vườn, mọi người được khuyến khích tập thể dục ở trong vườn thay vì đến nơi công cộng.

Khi ra ngoài, tôi để ý thấy mọi người rất tuân thủ quy định về khoảng cách hai mét. Mọi người thường đi xa nhau và không còn chào hỏi xã giao như trước. Một số người cũng cẩn thận đeo khẩu trang và rửa tay thường xuyên với cồn hoặc nước rửa tay khô.

Ngoài những lúc đi bộ ở công viên gần nhà, tôi và bạn còn rủ nhau tập yoga và nhảy trực tuyến thông qua các ứng dụng như Skype và Zoom. Đây cũng là cách nhiều người trẻ ở Anh duy trì sức khoẻ cũng như giữ kết nối với bạn bè, người thân.

Làm việc tại nhà

Một tuần trước khi có lệnh phong tỏa của chính phủ, nhiều công ty ở Anh đã bắt đầu cho nhân viên làm việc tại nhà. Các công ty sẽ gửi máy tính và các thiết bị cần thiết tới nhà nhân viên để họ có thể làm việc hiệu quả trong thời gian đóng cửa văn phòng.

Tuy nhiên, không phải ai cũng thích nghi ngay được với môi trường làm việc mới này.

Nhiều đồng nghiệp của tôi ở London cho biết, sau một tuần làm việc ở nhà họ cảm thấy khá bức bối và cô đơn vì suốt ngày chỉ quanh quẩn trong phòng. Để hỗ trợ, bộ phận truyền thông của công ty tôi thường tổ chức các buổi tán gẫu cho nhân viên thông qua ứng dụng Microsoft Teams vào thứ sáu hàng tuần. Bằng cách này, mọi người có thể chia sẻ về với nhau về cuộc sống thường nhật và kết nối với thế giới bên ngoài.

Đối với những người có con ở độ tuổi đi học, khó khăn còn nhiều hơn vì họ vừa phải làm việc vừa chăm con. Do đó, các công ty sẽ linh động về thời gian làm việc cho các nhân viên này. Ngoài ra, các cặp vợ chồng cũng trao đổi về khối lượng công việc của nhau hằng ngày để chủ động thay phiên nhau chăm sóc con cái.

Nghỉ việc tạm thời

Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhiều công ty tư nhân ở Anh đã buộc phải cho nhân viên nghỉ việc tạm thời (furlough) từ hai đến ba tháng. Trong thời gian này, nếu có đóng thuế PAYE (pay as you earn), người lao động sẽ được nhận hỗ trợ 80% tiền lương mỗi tháng từ chính phủ, lên tới 2,500 bảng Anh (72 triệu VND) mỗi tháng.

Tương tự, những người tự kinh doanh (self-employed) bị mất thu nhập do dịch bệnh sẽ được chính phủ hỗ trợ 80% lợi nhuận trung bình từ việc kinh doanh mỗi tháng, trong vòng ba tháng. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng cho những ai bắt đầu tự kinh doanh trước tháng 4/2019 vì phải căn cứ theo tờ kê khai thuế hàng năm.

Tuần trước, công ty chồng tôi vừa quyết định cho 20 nhân viên nghỉ furlough. Trong khi đó, một người bạn khác ở London của tôi cũng nằm trong danh sách 130 nhân viên nghỉ việc tạm thời của công ty cô ấy trong vòng hai tháng.

Nghỉ việc tạm thời và vẫn nhận được 80% tiền lương không phải là điều gì quá tồi tệ. Tuy nhiên, điều bạn tôi lo lắng là sau hai tháng chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo. Liệu cô ấy sẽ tiếp tục được nhận trợ cấp từ chính phủ hay bị thất nghiệp. Đây cũng là câu hỏi mà nhiều người nghỉ furlough ở Anh đang trăn trở.

Huỷ kế hoạch

Do diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, nhiều người phải huỷ bỏ các kế hoạch cá nhân đã đặt ra trong năm 2020.

Chẳng hạn như, vợ chồng bạn tôi phải huỷ chuyến du lịch Nhật Bản vào cuối tháng Tư, hay con của bạn tôi phải huỷ chuyến đi trao đổi tới Peru do trường tổ với các bạn. Trong khi đó, em họ chồng tôi ở Yorkshire phải huỷ đám cưới vào tháng Năm sau một thời gian dài chuẩn bị.

Theo thông báo của Giáo hội Anh (Church of England), các đám cưới tổ chức ở nhà thờ trong thời gian này vẫn có thể được diễn ra nhưng giới hạn số người tham dự. Theo hướng dẫn, chỉ có năm người được tham dự bao gồm linh mục, cô dâu, chú rể và hai người làm chứng.

Đối với các đám cưới dân sự, mọi người vẫn có thể đăng ký kết hôn tại các địa điểm được sự cho phép bởi hội đồng địa phương (local council). Tuy nhiên, các tiệc cưới sau đó sẽ khó có thể được diễn ra trong thời gian cách li xã hội.

Theo kế hoạch ban đầu, thời hạn phong tỏa ba tuần sẽ kết thúc vào ngày Lễ Phục sinh 13/4. Tuy nhiên, các biện pháp cách ly xã hội có khả năng sẽ kéo dài tới đầu mùa hè, hoặc thậm chí lâu hơn nữa.

Chính phủ Anh nói họ sẽ liên tục xem xét lại thời gian áp dụng các biện pháp này và có điều chỉnh chỉnh phù hợp với diễn biến của dịch Covid-19 ở Anh.

Tính đến 4/4, tổng số ca nhiễm Covid-19 ở Anh là 41,903 với 4,313 ca tử vong.

* Bài thể hiện cách hành văn của cây bút tự do Diệu Linh từ Hertfordshire, Anh Quốc.