Virus corona: ‘Tôi dùng ứng dụng video nói chuyện với mẹ vào lúc bà lâm chung'
Nguồn hình ảnh, Andrew Webb
- Tác giả, Andrew Webb
- Vai trò, BBC World Service
“Vài tiếng trước khi mẹ tôi mất, tôi gọi video và nghe bà gọi tên những người gần gũi và thân yêu nhất của bà. Tôi dỗ dành và nói chuyện với mẹ cho đến khi bà thiếp đi. Có lẽ bà sẽ không bao giờ tỉnh lại nữa.”
Nhà báo Andrew Webb của BBC đã không thể đến thăm mẹ anh ấy ở bệnh viện vào những ngày cuối đời của vì bệnh dịch virus corona và cả nước Anh phải phong tỏa.
Thay vào đó, anh sử dụng các ứng dụng công nghệ để trò chuyện trực tuyến với mẹ.
Trên khắp thế giới, nhiều câu chuyện tương tự đang diễn khi các gia đình không thể đến thăm người thân vào những giây phút cuối đời của họ vì virus corona.
Trong bài này, Andrew chia sẻ câu chuyện về mẹ anh, bà Kathleen Webb, và cách anh ấy giữ liên lạc với mẹ khi không thể gặp bà trực tiếp ngoài đời.
Nói với BBC News Tiếng Việt, anh cảm ơn các đồng nghiệp Việt Nam tại BBC đã gửi lời chia buồn đến anh và cho biết anh viết ra bài này, đã đăng trên BBC News, để mong rằng ai rơi vào hoàn cảnh tương tự, sẽ có thể nhìn và nghe được lời cuối cùng của những người thương yêu nhất.
Andrew cũng hướng dẫn đầy đủ cách sử dụng các ứng dụng công nghệ ở cuối bài:
Mẹ tôi lên cơn đau tim đúng vào dịp kỷ niệm 50 năm ngày cưới của bố mẹ.
Trước đó, chúng tôi dự kiến sẽ tổ chức một bữa ăn gia đình để mừng ngày kỷ niệm nhưng sau phải huỷ.
Tôi và em trai Laurence quyết định huỷ buổi tiệc để bảo vệ bố mẹ trước mối đe doạ của virus corona, dù khi đó chính phủ Anh chưa áp dụng các hạn chế tiếp xúc xã hội.
Nếu đúng như kế hoạch, chúng tôi sẽ gặp nhau ở gần nhà bố mẹ ở phía Tây Nam nước Anh vào cuối tuần giữa tháng Ba, một ngày trước “Ngày của Mẹ” ở Anh năm nay.
Nguồn hình ảnh, Andrew Webb
Vào tháng Mười Một năm ngoái, mẹ tôi đã trải qua một cuộc phẫu thuật sau khi đường ruột bị vỡ. Năm nay, mẹ tôi gặp vấn đề tương tự và bố tôi phải đưa bà vào bệnh viện, vài ngày trước khi họ kỷ niệm 50 năm ngày cưới.
Những tuần tiếp theo, mẹ tôi không thể nuốt thức ăn, ngày càng yếu đi và qua đời sau khi vỡ ruột.
Các bác sĩ bảo rằng, nếu tiến hành phẫu thuật thì mẹ tôi sẽ chết, còn nếu không phẫu thuật thì bà cũng khó mà qua khỏi. Họ không thể làm gì nhiều hơn để giúp bà.
Nguồn hình ảnh, Webb Family / Skype
Mặc dù Anh chưa áp dụng lệnh phong toả vào thời điểm đó, nhưng virus corana cũng đã khiến gia đình tôi rơi vào hoàn cảnh hết sức khó xử. Đó là, làm thế nào chúng tôi có thể đến thăm mẹ ở bệnh viện khi có khả năng chúng tôi sẽ gây nguy hiểm cho bà, các bệnh nhân khác và nhân viên y tế?
Ngược lại, chúng tôi cũng có thể gặp phải những rủi ro. Gia đình em trai tôi có một số bệnh nền nên cậu ấy quyết định bảo vệ gia đình bằng cách không đến bệnh viện.
Trong khi đó, Bernie, bố tôi, 75 tuổi, phải đeo khẩu trang và găng tay tôi gửi khi đến bệnh viện thăm mẹ.
Tuy nhiên, tôi cũng chuẩn bị tinh thần cho bố trong trường hợp ông không thể đến thăm mẹ nữa, vì ông có thể khiến những người khác gặp rủi ro và chính phủ Anh cũng sắp thông qua các quy định khiến mọi người không thể đến bệnh viện để thăm người thân.
Nguồn hình ảnh, Kathleen & Bernie Webb
Khi bố đến viện, chúng tôi sử dụng WhatsApp trên điện thoại để trò chuyện với mẹ và bố sẽ giữ điện thoại để bà có thể thấy chúng tôi.
Cách này giúp các thành viên trong gia đình tôi ở bệnh viện, London và Hong Kong giữ kết nối với nhau.
Nhưng khi lệnh phong toả do virus corona bắt đầu được áp dụng, bố tôi không thể trực tiếp đến bệnh viện nữa.
Trong khi đó, mẹ tôi quá yếu để tự mình nghe điện thoại nên chúng tôi phải gọi cho bệnh viện và nhờ một số y tá trả lời các cuộc gọi trên chiếc điện thoại mà bố tôi để lại.
Rồi đột nhiên, mẹ tôi bị đưa vào phòng cách ly vì nghi nhiễm virus corona. Các y tá phải đeo găng tay, khẩu trang và áo quần bảo hộ khi vào phòng bà.
Tôi phải sắp xếp các cuộc gọi trùng với lịch trực của các y tá. Họ luôn sẵn sàng giúp đỡ vì biết rằng, điện thoại là cầu nối duy nhất của mẹ tôi với thế giới bên ngoài vào thời điểm này.
Nhưng sau đó điện thoại không hoạt động được nữa.
Nó bị hỏng, và gia đình chúng tôi phải gửi một điện thoại khác cho mẹ và quyết định thử nghiệm các ứng dụng khác nhau.
Em trai và bố tôi phát hiện ra rằng, ứng dụng Skype có chức năng trả lời tự động.
Chúng tôi cũng cài đặt một ứng dụng khác có tên gọi AirDroid để có thể nhìn thấy màn hình điện thoại và điều khiển từ xa.
Em trai tôi, Laurence, khử trùng điện thoại tại phòng thú y của em ấy và lái xe đến bệnh viện.
Laurence đưa điện thoại cho một y tá bằng cách đặt nó trước cửa bệnh viện và cô ấy sẽ đến lấy khi em trai tôi đứng cách đó hai mét.
Mẹ tôi sống được thêm vài ngày nữa rồi yếu dần.
Các y tá giúp đặt điện thoại lên để chúng tôi có thể gọi Skype cho mẹ.
Tôi có đặt mua một chân máy điện thoại nữa nhưng nó chỉ kịp đến cho đám tang của mẹ sau đó.
Nói lời từ biệt
Nguồn hình ảnh, Andrew Webb / Skype
Trong cuộc gọi video trên Skype, mẹ nói tạm biệt tôi, em trai tôi và các cháu, bao gồm con gái sáu tuổi của tôi hiện đang sống ở bang Virginia, Mỹ.
Nếu không có các ứng dụng hiện đại này, chúng tôi đã không thể làm vậy.
Có thể nói, trong giai đoạn nghiệt ngã của số phận này, virus corona đã buộc chúng tôi phải tìm cách để được gần mẹ và đưa các thành viên trong gia đình đến gần nhau hơn.
Bố tôi phải nói lời từ biệt người vợ 50 năm gắn bó của mình qua một cuộc điện thoại, mặc dù ông chỉ sống cách đó 30 cây số.
Các y tá thật sự tuyệt vời khi thường xuyên kiểm tra tình hình của mẹ tôi. Tuy nhiên, có hai lần tôi gọi đến và nghe mẹ tôi gọi y tá để xin thuốc giảm đau khi bà ở một mình trong phòng cách ly.
Tôi gọi cho phòng y tá và ngay sau đó mẹ tôi được cho uống thuốc giảm đau. Nếu không có điện thoại, chắc mẹ tôi phải đợi lâu hơn.
Vài tiếng trước khi mẹ tôi mất, tôi gọi vào máy của bà lúc hai giờ sáng và nghe bà gọi tên những người gần gũi và thân thương nhất của bà.
Tôi dỗ dành bà trong khoảng 15 phút, và nói chuyện với bà cho đến khi bà thiếp đi. Tôi nghĩ mẹ sẽ không tỉnh dậy nữa.
Tang lễ qua video
Nguồn hình ảnh, Webb Family / Zoom
Bố và gia đình em trai tôi tham dự lễ hoả táng mẹ trong vòng 10 phút vài tuần sau đó.
Theo luật ở Anh, tối đa có 10 người được đến lễ tang, nhưng để đảm bảo an toàn, chúng tôi quyết định chỉ một số người đến. Vì vậy, ngoài hai người hàng xóm thì không có ai khác, kể cả bản thân tôi, đến tham dự lễ tang của mẹ.
Vì vẫn lo lắng về nguy cơ nhiễm bệnh nên gia đình em trai tôi phải đeo khẩu trang.
Nhà hoả táng không có dịch vụ quay phim, nên em trai và cháu trai tôi chia sẻ buổi lễ với tôi và bạn bè qua ứng dụng Zoom trên điện thoại. Tôi có quay lại để những ai không thể xem buổi lễ trực tiếp vào ngày hôm đó có thể xem lại sau này.
Giáo phận của Giáo hội Anh (Church of England) ở địa phương không cho phép mục sư của mẹ tôi chủ trì tang lễ vì ông đã hơn 70 tuổi, độ tuổi có nguy cơ nhiễm Covid-19 cao.
Vì vậy, một mục sư khác trẻ tuổi hơn, người mà chúng tôi chưa từng gặp trước đó, đã đứng ra chủ trì buổi lễ.
Tưởng niệm mẹ qua video
Nếu không có virus corona, chắc chúng tôi cũng sẽ không có video lễ tang của mẹ như bây giờ.
Ngay khi lễ tang kết thúc, tôi chỉnh sửa video đó và dùng một vài bức ảnh để tạo một đoạn video khác tưởng niệm mẹ.
Vì có quay các cảnh khác nhau trong suốt tang lễ của mẹ, nên tôi đã ghi lại được hình ảnh của tất cả những người tham gia trực tuyến và từ nhà hoả táng.
Nguồn hình ảnh, Andrew Webb / Zoom
Đây là lần đầu tiên tôi thực sự cảm thấy đau buồn vì sự ra đi của mẹ.
Trong suốt ba tuần tôi đã không thể khóc, và tôi lo sợ rằng sau này tôi sẽ suy sụp mất.
Tuy nhiên, việc chỉnh sửa các bức ảnh gia đình và nghe bản nhạc khiến tôi không thể cầm được nước mắt.
Có thể nói, công nghệ phần nào đó đã giúp tôi bắt đầu cảm nhận được nỗi đau mất mẹ.
Ký ức của tôi trong thời gian khó khăn này là sự rộng lượng, mạnh mẽ và nhân hậu của mọi người.
Tôi hy vọng, những trải nghiệm của mình trong việc sử dụng công nghệ để giữ liên lạc với người thân trong thời gian này sẽ hữu ích đối với những ai rơi vào hoàn cảnh tương tự.
Nguồn hình ảnh, Kathleen and Bernie Webb
Hướng dẫn: Thăm người thân ở bệnh viện qua phương tiện trực tuyến
1. Chúng tôi tải ứng dụng Skype, vì nó cho phép nhiều người gọi video cùng một lúc trên hệ điều hành chính. Chúng tôi dùng điện thoại Android, Apple, máy tính Macbook Pro, và máy tính Windows 10.
Ứng dụng FaceTime của Apple chỉ cho phép gọi video nếu tất cả những người tham gia sử dụng các sản phẩm của hãng, và điều này không khả thi với gia đình tôi. Tuy nhiên, thay vào đó, ứng dụng Hangouts của Google cho phép gọi video trên các thiết bị của cả Apple và Android.
2. Trên điện thoại Google Android mua cho mẹ, chúng tôi cài đặt ứng dụng Skype và kích hoạt tính năng trả lời tự động khi có cuộc gọi đến như sau:
a. Chọn “Chats” ở góc trái phía dưới màn hình, sau đó chọn ảnh đại diện ở giữa phía trên (đây sẽ hiển thị icon ảnh chân dung người nếu bạn chưa tải ảnh cá nhân lên).
b. Chọn “Settings” (Cài đặt) ở phía dưới màn hình
c. Chọn “Calling” (Cuộc gọi), và mở “Calling Settings” (Cài đặt cuộc gọi):
Nguồn hình ảnh, Skype
d. Chọn “Answer incoming calls automatically” (Tự động trả lời cuộc gọi đến), và “Start my video automatically” (Tự động bắt đầu video) để biết hướng camera chỉ vào ở trong bệnh viện.
e. Một lựa chọn khác xuất hiện ở gần dưới màn hình là: “Only allow Skype calls from contacts to ring on this device” (Chỉ cho phép các cuộc gọi đến từ danh bạ trên thiết bị này). Nếu bạn chọn tính năng này thì nếu ai đó muốn tham gia cuộc gọi họ sẽ bị chặn. Vì vậy, chúng tôi không bật tính năng này.
Điều này có nghĩa là những người lạ có thể kết nối với mẹ nếu họ biết hoặc đoán được tài khoản Skype của bà. Tuy nhiên, tôi chỉ mới tạo tài khoản Skype cho mẹ vài ngày và chỉ chia sẻ với những người trong gia đình nên khả năng người lạ gọi đến là không cao.
Nếu người thân của bạn đã sử dụng Skype thường xuyên cho công việc trước đó, thì các bạn nên tạo một tài khoản mới trên điện thoại mà họ sẽ sử dụng ở bệnh viện. Điều này đảm bảo rằng, chỉ có gia đình và bạn bè thân thiết mới có thể gọi cho họ.
Một số ứng dụng khác như Zoom và Microsoft Teams cũng có tính năng trả lời tự động, và các thiết bị Apple cũng vậy khi thay đổi cài đặt truy cập.
Cập nhật tự động
Chúng tôi tắt tất cả các cập nhật tự động trên điện thoại vì sợ chúng sẽ yêu cầu khởi động lại máy và nhập lại mật khẩu.
Hướng dẫn tắt cập nhật tự động trên thiết bị Android
Hướng dẫn tắt cập nhật tự động trên thiết bị điện thoại Apple
Các ứng dụng trò chuyện
Nguồn hình ảnh, Facebook
Chúng tôi cài đặt một số ứng dụng gọi video khác trong trường hợp Skype không hoạt động, bao gồm WhatsApp, , Zoom, và Line cho Android, Apple và các thiết bị.
Tuy nhiên, lý do chúng tôi chọn Skype là vì nó có tính năng trả lời tự động khi gọi nhóm và dễ sử dụng cho bố tôi khi cách ly ở nhà. Một số ứng khác thì phức tạp hơn khi bạn phải đăng nhập vào trang web để cài đặt chức năng này.
Facebook vừa thông báo rằng, ứng dụng mới Messenger Rooms cho phép tối đa 50 người tham gia một cuộc gọi video. Đây được xem là đối thủ của Zoom trong thời điểm mọi người giữ liên lạc với nhau chủ yếu qua các ứng dụng trò chuyện, thay vì gặp mặt trực tiếp.
Các thiết bị hiện đại chạy iOS 12.1.4 hoặc iPadOS của Apple cũng hỗ trợ gọi nhóm trên FaceTime. Nhưng để cài đặt, bạn phải chạm màn hình sau đó mở menu (bảng chọn) từ menu ban đầu phía bên dưới, và nó không hướng dẫn rõ ràng như khi bạn cài đặt trên Skype. Và hãy nhớ rằng, FaceTime chỉ áp dụng cho các thiết bị của Apple.
Điều khiển điện thoại: AirDroid
Nguồn hình ảnh, AirDroid
Chúng tôi cài đặt ứng dụng AirDroid trên điện thoại và máy tính hệ điều hành Android để xem màn hình điện thoại hiển thị gì và điều khiển nó từ xa.
Airdroid có các phiên bản cho các hệ điều hành Android, Windows, Apple iOS, và Apple Mac OS X. Tuy nhiên, nó chỉ có thể điều khiển các thiết bị của Android và là một hệ thống chia sẻ tệp thông tin cho các thiết bị của Apple.
ApowerMirror là một ứng dụng thay thế giúp điều khiển các thiết bị Android từ máy tính Windows PC và Mac.
Chúng tôi chọn AirDroid để tuỳ chọn trả lời cuộc gọi hay thay đổi cài đặt.
Chắc chắn sẽ có rủi ro bảo mật nếu bạn cài đặt ứng dụng AirDroid. Nhưng đây được xem là sự lựa chọn tốt nhất để điều khiển một chiếc điện thoại từ xa trong hoàn cảnh này. Để đề phòng, Skype sẽ yêu cầu bạn nhập lại mật khẩu nếu cần.
Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có phản hồi nào về tính rủi ro của AirDroid cả, và AirDroid được tuyên bố là ứng dụng an toàn.
Một vấn đề phát sinh khi điện thoại bị tắt nguồn sau khi rút dây sạc pin là chúng ta sẽ không thể kết nối lại với AirDroid, mặc dù nó vẫn hoạt động khi chúng ta chạy thử nghiệm.
Nếu AirDroid hoạt động ở bệnh viện, chúng ta sẽ biết liệu điện thoại có được sạc pin sau khi được bật lại hay không.
Đối với các thiết bị của Apple, ứng dụng được cài đặt sẵn cho biết các thông tin về pin.
Chân máy điện thoại và dây sạc
Tôi đặt mua chân máy điện thoại có khả năng đứng trên sàn nhà và cao đến đầu người, hoặc có thể rút ngắn lại khi muốn đặt trên bàn.
Tôi cũng đặt mua thêm vài dây sạc điện thoại dài ba mét và gửi đến bệnh viện. Trong hoàn cảnh của mẹ tôi thì các dây sạc ngắn sẽ gây ra những khó khăn nhất định khi điện thoại hết pin và AirDroid bị tắt.
Tuy nhiên, những thiết bị này không đến kịp trước khi mẹ tôi mất. Vì vậy, tôi đã để lại các dây sạc cho bệnh viện và dùng chân điện thoại để ghi lại lễ tang của mẹ.
Andrew Webb là nhà báo chuyên về video của BBC. Anh từng làm việc nhiều lần với BBC News Tiếng Việt để đưa các bài video liên quan đến Việt Nam lên các trang tiếng Anh và ban ngôn ngữ của World Service.
Tin chính
BBC giới thiệu
Phổ biến
Nội dung không có