Chiến tranh Ukraine: 'Chúng tôi ở Ba Lan đang cố giúp bà con VN tỵ nạn'

Ngày thứ 8 sau khi bùng nổ chiến tranh tại Ukraine đã có 600 nghìn người tị nạn qua biên giới sang Ba Lan lánh nạn.

Trong số đó tuyệt đại đa số là người dân Ukraine, còn lại phải có vài nghìn người thuộc các sắc dân khác, cư trú, làm việc hoặc học tập tại Ukraine nay bỏ đi tránh bom đạn. Và trong số đó hiện tại có dưới 300 người Việt đã qua biên giới. Tuy vậy tất cả các con số đó thay đổi từng giờ và sẽ còn tăng lên.

Đối với nhiều người Việt Nam sinh sống tại Ba Lan, người Ukraine lâu nay là nhân viên, người giúp việc nhà hay đơn thuần là những người hàng xóm, láng giềng, cùng là sắc dân nhập cư có nhiều điểm tương đồng, có những lo lắng suy tư giống nhau.

Đã từ hơn chục năm nay số lượng người Ukraina sang Ba Lan sinh sống và làm việc ngày càng nhiều. Họ đã có mặt trong khắp các ngành nghề và các cơ quan hành chính, truyền thông Ba Lan, trong bệnh viện và trường học.

Nhiều người trong số họ làm việc tại quán ăn, cửa hàng và trung tâm kho tàng, hậu cần của các hang kinh doanh Việt Nam. Nhiều người làm việc trong các gia đình Việt Nam hoặc gốc Việt lâu năm với tư cách giúp việc, trông trẻ và gần như đã trở thành viên của các gia đình đó. Có thể nói đại đa số người Việt Nam sinh sống tại Ba Lan có quan hệ với người Ukraine, con cái của họ cùng đi học với nhau tại trường Ba Lan.

Người Việt ở Ukraine: Đi hay ở lại và đi thì như thế nào?

Giải mã quan điểm chính thức của Việt Nam về xung đột Nga-Ukraine

Liệu Tổng thống Nga Putin sẽ bấm nút hạt nhân?

Nga-Ukraine: 'Cộng đồng VN ở Ba Lan tốt lắm'

Nga-Ukraine: Những ai ở trong nội các của Putin và điều hành cuộc chiến?

Riêng với tôi nhiều người Ukraine còn là bạn bè thân tình, quen biết nhau qua nhiều hội thảo, diễn đàn về người nước ngoài, về hội nhập. Và ngay cả là trong quá trình thiết lập các bộ luật về người nước ngoài của chính phủ mà chúng tôi là những nhà tư vấn, góp ý thiết thực nhất. Maria Jakubowicz, Mirosia Keryk, Mariana Kril là những người bạn của tôi như vậy.

Ngày thứ 3 sau khi chiến sự nổ ra, chồng cô Mirosia Keryk tình nguyện trở về Ukraine để chiến đấu bảo vệ tổ quốc, để lại vợ và con gái nhỏ tại thủ đô Ba Lan.

Chiến tranh gây bàng hoàng, và xáo trộn

Trước khi nước Nga của Vladimir Putin tiến hành xâm lược Ukraine, trong những câu chuyện gần gũi giữa người Việt và người Ukraine vấn đề chiến tranh giữa hai nước này được bàn tới, nhưng ít ai nghĩ chiến tranh sẽ nổ ra.

Mọi người cho rằng những xung đột nhỏ lẻ tại biên giới hai nước, nhất là tại các vùng ly khai phía Đông Ukraine có thể diễn ra, gây ra những xáo trộn và khó khăn nhất định cho nhà nước dân chủ Ukraina non trẻ.

Thế nhưng khi chiến tranh nổ ra đột ngột, trên toàn biên giới Nga- Ukraine, Ukraine- Belarus tất cả không khỏi bất ngờ và bàng hoàng. Đối với nhiều người Việt Nam tại Ba Lan, chiến sự trở thành quá gần, cụ thể và nó gợi lại khung cảnh chiến tranh biên giới Việt- Trung năm 1979.

Ngay từ ngày đầu tiên của cuộc chiến, người Việt Nam tại thủ đô Warsaw đã bàn tới việc giúp đỡ đất nước Ukraine và người dân Ukraine.

Địa chỉ được chọn một cách nhanh chóng để tập trung, điều hành và phân phối quà tặng là anh Phan Châu Thành và trụ sở công ty của anh- một địa chỉ giúp đỡ nhân đạo, thiện nguyện từ lâu năm của cộng đồng, mà một đặc thù là không phụ thuộc vào các tổ chức cộng đồng vốn dĩ không độc lập.

Một loạt các cá nhân đưa ra các ý kiến và sẵn sàng giúp đỡ chỗ ăn, chỗ ở và tài chính cho những người lánh nạn Việt Nam từ Ukraine.

Hiện khoảng trên 200 người Việt Nam đã được đón về Warsaw và vùng phụ cận, một số về Katowice, được các gia đình người Việt đón về tạm cư. Một số muốn đi tiếp sang Đức hoặc nước khác, nhưng còn cần giấy tờ, vì khác với người Ukraine, đồng bào VN hoặc không có giấy tờ gì, hoặc chỉ có hộ chiếu VN, giấy tờ do Ukraine cấp, không thể tự đi sang nước thứ ba xin tỵ nạn.

Các gia đình sang được cửa khẩu, gồm nhiều trẻ em, phụ nữ đã được chúng tôi cử xe đón sẵn ở biên giới. Được biết Đại sứ quán Việt Nam ở Ukraine cũng can thiệp giúp đưa chừng 50 người đi từ Lviv, rồi bên phía Ba Lan cũng có xe của Đại sứ quán VN tại Warsaw đón về ngôi chùa ở gần Warsaw. Hoạt động này chưa thành chiến dịch, có vẻ mới để yên lòng dư luận.

Từ Katowice, Krakow cũng có thiện nguyện viên, còn con số thiện nguyện viên người Việt ở Warsaw là khoảng 30 người.

Họ được các nhân viên công ty là người Ba Lan, Ukraine góp tay giúp.

Một số bạn Việt Nam đang tham gia vào các hội cứu trợ của Ba Lan để giúp tất cả những ai sang Ba Lan, thuộc mọi sắc dân, châu Phi, châu Á, Ukraine.

Thực ra, những người nói có thể đón người vào ở hiện chỉ có 40 người, người đóng góp tiền thì nhiều hơn.

Cỗ máy vận hành sự giúp đỡ đã xuất phát và phạm vi của nó lớn lên từng giờ. Không ai có thể ngờ rằng nhu cầu giúp đỡ người lánh nạn Ukraina và người Việt Nam lại tăng nhanh như vậy.

Đặc biệt, một chỉ huy đơn vị quân đội Ukraine yêu cầu cộng đồng giúp đỡ trang thiết bị không phải vũ khí cho đơn vị của mình. Tất cả, loại trừ vũ khí. Hôm nay 03/03 sẽ có chuyến chuyên chở đầu tiên mà cộng đồng Việt Nam gom góp được như đồ hộp, quần áo, thuốc đánh răng, bếp điện, cho người lính Ukraine.

Qua trang web của BBC News Tiếng Việt, tôi muốn cộng đồng người Việt ở trên thế giới nếu được thì chung tay trợ giúp, nhất là khi chúng tôi thấy số người láng nạn sang Ba Lan ngày càng đông, khả năng của chúng tôi cũng có hạn về con số người tham gia, về tài lực.

Nhiều chiếc xe chạy ra biên giới đón bà con Việt nay thiếu cả xăng, và cùng thời gian, anh chị em chúng tôi vẫn cần lo công việc làm ăn, và việc kinh doanh sau dịch Covid vẫn còn rất khó khăn.

Nhưng xét cho cùng "Lá lành đùm lá rách" là tinh thần mà nhóm chúng tôi đang động viên nhau giữa thời khủng hoảng này.

Bài thể hiện quan điểm riêng của ông Ngô Văn Tưởng, cựu sinh viên ở Szczecin, hiện sống tại Warsaw, Ba Lan. Tác giả giới thiệu Quỹ từ thiện Fundacja Palacyk PL 67 1140 1010 0000 3432 5600 1001được đăng ký với Bộ Văn hóa Ba Lan để bà con chú ý.Địa chỉ nhóm Uwaga -Người Việt ở Ba Lan tại đây trên Facebook.BBC không chịu trách nhiệm về các trang bên ngoài.

Một số ví dụ về hoàn cảnh của bàn con VN từ Ukraine sang Ba Lan: