Việt Nam: Nhiều trang Facebook đông người theo dõi không hoạt động?

Nguồn hình ảnh, HOANG DINH NAM

    • Tác giả, Luật gia Trần Đình Thu
    • Vai trò, Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ TPHCM

Tình trạng Facebook đông người theo dõi bị sập xảy ra khoảng hơn một tháng nay. Câu chuyện chưa dừng lại tại đó. Thỉnh thoảng người dùng mạng xã hội này lại phát hiện một vài trang Facebook quen thuộc bỗng nhiên "tìm mãi không ra".

Từ phản biện cho đến thân chính quyền đều bị

Các trang Facebook bị sập đều không thuộc vào một nhóm chính kiến nào cả. Hầu như mọi nhóm chính kiến đều bị sự cố lần này. Những trang phản biện các chính sách nhà nước một cách chừng mực như trang của tôi (trang Trần Đình Thu) hoặc trang Nguyễn Thùy Dương, các trang cứng rắn hơn như N.T.T, N.Đ.B rồi các trang thân chính quyền như N.S, N.N.H, Hoàng Linh… đều bị sập.

Có những trang trung dung như trang của luật sư Trần Đình Dũng, nhà báo T.S, nhà báo V.Đ.P… cũng không thoát.

Ước tính có đến hàng trăm trang có lượng theo dõi từ 10 ngàn follow trở lên bị sập trong vòng một tháng qua như vậy.

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Tình trạng lỗi mập mờ và vô lý

Khi bị sự cố, nhiều trang nhận được thông báo bị vô hiệu hóa ngay lập tức như trang của Hoàng Linh, Nguyễn Thùy Dương nhưng cũng có những trang rơi vào tình trạng lơ lửng như trang của tôi.

Khuya ngày 25.3, vào lúc nửa đêm, những người dùng mạng xã hội Facebook cho biết họ không thể tìm ra trang quen thuộc "Nguyễn Thùy Dương" có 92 ngàn follow. Sáng hôm sau khi thức dậy, Facebooker này mở trang của mình ra thì nhận được thông báo là "tài khoản của bạn đã bị vô hiệu hóa".

Lý do bị vô hiệu hóa là vì "Chúng tôi nhận được báo cáo của bên thứ ba về việc nội dung của bạn đăng vi phạm bản quyền của họ" và "Bạn đã quản lý trang đại diện cho một công ty tổ chức hoặc thực thể khác mà chúng tôi có bằng chứng cho thấy bạn không phải là đại diện được ủy quyền của họ".

Nguồn hình ảnh, Ảnh chụp màn hình

Chụp lại hình ảnh, Ảnh chụp màn hình Facebook Nguyễn Thùy Dương

Nhưng Facebooker Nguyễn Thùy Dương cho biết cô không hề quản lý bất kỳ trang đại diện của công ty, tổ chức hoặc cá nhân nào. Về bản quyền thì cô cho biết cô luôn tự viết bài hoặc chia sẻ một số bài báo của cơ quan báo chí chính thống Việt Nam kèm theo lời bình của chính cô.

Ngoài ra cô không đăng bất cứ nội dung, hình ảnh hoặc video của ai khác. Vả lại cô chưa hề nhận được bất kỳ cảnh báo bản quyền nào trước đó.

Còn trang của tôi (trang Trần Đình Thu) thì lại khác. Vào khuya 24.3, tôi đã dùng trang để livestream từ hiện trường vụ bắt bà Nguyễn Phương Hằng. Đến 2 giờ sáng ngày 25.3 khi về đến nhà thì tôi nhận được thông báo trang của tôi bị báo cáo, cần phải gửi các giấy tờ tùy thân để xác minh (cùng thời điểm này trang Nguyễn Thùy Dương bị vô hiệu hóa). Sáng hôm đó tôi thực hiện yêu cầu gửi giấy tờ để chứng minh và tiến hành kháng nghị thì nhận được thông báo tiếp theo như thế này:

"Thu ơi, bạn đã không tán thành với quyết định.

Thông thường chúng tôi cần chỉ hơn một ngày để xét duyệt thông tin của bạn. Hãy quay lại đây sau nhé".

Thế nhưng kháng nghị từ ngày 25.3 đến nay mà trang của tôi vẫn không được xem xét.

Nguồn hình ảnh, Ảnh chụp màn hình

Chụp lại hình ảnh, Ảnh chụp màn hình Facebook Trần Đình Thu

Về lỗi thì tôi nhận được một thông báo "8 trang của bạn và một bài viết vi phạm tiêu chuẩn của chúng tôi về hành vi bóc lột con người". Nhưng 8 trang đó tôi lập ra từ nhiều năm về trước, chủ yếu về văn hóa nghệ thuật và từ lâu không hoạt động gì. Lần hoạt động gần nhất cũng cách đây 4 năm. Thế nhưng bị thông báo lỗi về hành vi bóc lột con người. Và thông báo cũng cho biết nếu không đồng ý thì có quyền phản đối quyết định này nhưng lại không có chỗ nào để tôi nhấn vào mà phản đối.

Trường hợp nhà báo tự do Nguyễn Huy Cường thì lại may mắn hơn. Đầu tháng 4, anh không thể nào đăng nhập vào trang của mình, bởi luôn nhận thông báo đã nhập sai password. Mãi đến mấy ngày sau thì anh mới vào lại được trang của mình.

Trang của luật sư Trần Đình Dũng ban đầu cũng bị tình trạng giống hệt như trang của nhà báo Nguyễn Huy Cường nhưng về sau không may mắn như vậy. Luật sư Dũng cho biết ban đầu khi anh đăng nhập vào Facebook thì được báo là "sai mật khẩu" nhưng anh tin chắc mình không thể sai. Sau nhiều lần đăng nhập không thành công vì luôn nhận được thông báo "sai mật khẩu" như thế, anh dùng cách "quên mật khẩu" và được gửi một nút kháng nghị. Sau đó anh nhận được email thông báo là "không đủ điều kiện sử dụng Facebook". Luật sư Dũng nói không hiểu vì sao mình lại bị xếp vào diện "không đủ điều kiện sử dụng Facebook" mặc dầu anh không đăng tải nội dung nào cực đoan cả.

Không biết kêu cứu ở đâu

Một vài trang cho phép kháng nghị thì lại kháng nghị không thành công như trang của tôi hoặc trang của luật sư Trần Đình Dũng, còn lại thì phần lớn đều bị vô hiệu hóa ngay từ đầu. Và cho dù có được quyền kháng nghị hay không thì kết quả cuối cùng cũng như nhau. Và tất cả đều không biết kêu cứu vào đâu!

Một số Facebookers trong cơn bối rối tìm đến các dịch vụ giải cứu nghe nói với chi phí rất cao, phần đông còn lại đành chấp nhận mất trang Facebook mà họ đã dày công vun đắp từ nhiều năm để góp tiếng nói phản biện trong cộng đồng.

Luật sư Trần Đình Dũng nói trang của anh là một kênh giao tiếp chuyên môn, từ khi bị sập đến nay anh bị trở ngại rất nhiều trong công việc. Rất nhiều người cần tư vấn pháp luật đều không thể liên lạc với anh. Còn trang của Nguyễn Thùy Dương chuyên hỗ trợ khiếu nại về đất đai cũng như hỗ trợ từ thiện cộng đồng đều phải dừng lại.

Bài thể hiện quan điểm của tác giả hiện sống và làm việc tại TP Hồ Chí Minh.