Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình viết: "Mối tình thắm thiết Việt - Hoa, vừa là đồng chí, vừa là anh em, đã trở thành ký ức đỏ không bao giờ phai nhạt.” Ông Tập Cận Bình thăm cấp nhà nước tới Việt Nam trong hai ngày 14 và 15/4. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh thương chiến Mỹ - Trung Quốc đang cực kỳ căng thẳng.
Nguồn hình ảnh, get
Sau lễ đón chính thức vào chiều 14/4 tại Phủ Chủ tịch ở Hà Nội, Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc đã có cuộc hội đàm với Tổng Bí thư Tô Lâm.
Tiếp đó là các cuộc gặp với Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.
Tối cùng ngày, Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường đã tổ chức chiêu đãi trọng thể chào mừng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.
Khoảng 16 giờ, đoàn xe chở Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tiến vào Phủ Chủ tịch.
Tổng Bí thư Tô Lâm đón nhà lãnh đạo Trung Quốc tại nơi xe dừng. Hai nhà lãnh đạo bày tỏ vui mừng gặp lại nhau tại Hà Nội.
Nhạc chào mừng nổi lên khi hai ông cùng tiến trên thảm đỏ về phía bục danh dự. Hàng thiếu nhi Việt Nam tươi cười, vẫy quốc kỳ hai nước khi hai ông đi qua.
Bên trong Phủ Chủ tịch, quân nhạc và đội danh dự Quân đội nhân dân Việt Nam đi thành từng khối, tiến vào vị trí quy định.
Quân nhạc lần lượt cử quốc thiều hai nước trong tiếng rền vang của 21 phát đại bác chào mừng.
Nguồn hình ảnh, Reuters
Reuters đưa tin một biên bản ghi nhớ đã được ký kết vào hôm nay 14/4 nhằm thúc đẩy hợp tác giữa Hội đồng Xúc tiến Thương mại Quốc tế Trung Quốc và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - đơn vị cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa.
Cũng trong hôm nay, hãng tin này đưa tin họ tiếp cận được với một tài liệu của Bộ Công thương cho thấy Việt Nam đã yêu cầu các doanh nghiệp thắt chặt kiểm soát nguồn gốc hàng hóa và vật liệu đồng thời xử lý gian lận thương mại.
Văn bản do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên ký vào ngày 10/4 cũng yêu cầu các doanh nghiệp đa dạng hóa nguồn cung vật liệu, tránh phụ thuộc vào một nguồn duy nhất.
Việt Nam từ lâu bị nghi ngờ là điểm trung chuyển cho hàng hóa Trung Quốc lách thuế Mỹ. Rủi ro này càng tăng cao khi ông Peter Navarro - cố vấn thương mại của Tổng thống Donald Trump - khẳng định "Trung Quốc dùng Việt Nam làm điểm trung chuyển để né thuế" vào hôm 6/4.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Sau cuộc gặp gỡ giữa ông Tập Cận Bình và ông Tô Lâm, hai nước đã ký kết hàng chục thỏa thuận hợp tác. Theo hình ảnh tài liệu mà Reuters tiếp cận, các thỏa thuận này bao gồm việc tăng cường chuỗi cung ứng và hợp tác về đường sắt.
Nội dung của các thỏa thuận không được tiết lộ và không rõ liệu chúng có liên quan đến bất kỳ cam kết tài chính hoặc ràng buộc nào hay không.
Những thỏa thuận khác có thể thấy trong đoạn phim bao gồm những thỏa thuận được ký kết giữa các bộ phụ trách thương mại, quốc phòng của hai nước và giữa các phòng thương mại của họ, theo Reuters.
Bất chấp mối quan hệ kinh tế chặt chẽ, căng thẳng thường xuyên xuất hiện giữa hai nước về vấn đề tranh chấp ở Biển Đông.
Những nhượng bộ của Việt Nam với Mỹ nhằm tránh thuế quan cũng có thể gây khó chịu cho Bắc Kinh, vì có bao gồm việc triển khai dịch vụ liên lạc vệ tinh Starlink của Elon Musk tại quốc gia Đông Nam Á này.
Reuters cho rằng hệ thống hạ tầng kỹ thuật lỗi thời của Việt Nam có thể gây gián đoạn hoạt động của các tuyến cáp quang ngầm quan trọng. Bên cạnh đó, những dãy núi cao cũng khiến internet ở Việt Nam kém ổn định.
Vì thế, Việt Nam cần dịch vụ internet vệ tinh cho các hoạt động như tuần tra ở Biển Đông - khu vực xảy ra tranh chấp với Trung Quốc.
Do đó, động thái hợp tác với SpaceX có thể không được Trung Quốc ủng hộ.
Trong những tháng gần đây, Việt Nam cũng đã áp đặt thuế chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép của Trung Quốc và chấm dứt việc miễn thuế đối với các kiện hàng giá trị thấp, động thái mà các quan chức chính phủ mô tả là nhằm giảm lượng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc đổ vào, Reuters đưa tin hôm 14/4.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chiều ngày 14/4, tại Phủ Chủ tịch, lễ đón chính thức Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã diễn ra theo nghi thức cao nhất dành cho nguyên thủ quốc gia. Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì buổi lễ.
Lễ đón có sự tham gia của nhiều lãnh đạo cấp cao của Việt Nam, bao gồm các ủy viên Bộ Chính trị, ủy viên Ban Bí thư Trung ương Đảng, bộ trưởng các bộ ngành và các quan chức cấp cao khác.
Chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình được đánh giá là sự kiện chính trị đối ngoại quan trọng, có ý nghĩa chiến lược đối với quan hệ Việt - Trung.
Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh hai nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới và đặc biệt trong "Năm giao lưu nhân văn" kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
Đây là chuyến thăm Việt Nam lần thứ tư của ông Tập Cận Bình trên cương vị lãnh đạo cao nhất của đảng, nhà nước Trung Quốc.
Sau lễ đón, Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình tiến hành hội đàm tại Trụ sở Trung ương Đảng.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Dưới áp lực từ Washington, Việt Nam đang siết chặt kiểm soát một số hoạt động thương mại với Trung Quốc, nhằm đảm bảo hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ mang nhãn "Sản xuất tại Việt Nam" phải có giá trị gia tăng đủ lớn tại Việt Nam để xứng đáng với nhãn mác đó, Reuters đưa tin hôm 14/4.
Việt Nam là một trung tâm công nghiệp và lắp ráp lớn ở Đông Nam Á. Phần lớn hàng nhập khẩu của Việt Nam đến từ Trung Quốc, trong khi Mỹ là thị trường xuất khẩu chính. Việt Nam là nguồn cung cấp quan trọng các mặt hàng điện tử, giày dép và quần áo cho Mỹ.
Dữ liệu hải quan Việt Nam cho thấy, trong ba tháng đầu năm nay, Hà Nội nhập khẩu hàng hóa trị giá khoảng 30 tỷ USD từ Bắc Kinh, trong khi xuất khẩu sang Washington đạt 31,4 tỷ USD. Điều này xác nhận xu hướng dài hạn, trong đó giá trị nhập khẩu từ Trung Quốc gần như tương đương và biến động theo giá trị xuất khẩu sang Mỹ.
Theo Reuters, chuyến thăm Hà Nội của ông Tập Cận Bình, lần thứ hai trong vòng chưa đầy 18 tháng, nhằm củng cố quan hệ với một nước láng giềng chiến lược, quốc gia đã nhận được hàng tỷ đô la đầu tư từ Trung Quốc trong những năm gần đây, khi các nhà sản xuất có trụ sở tại Trung Quốc chuyển dịch về phía nam để tránh thuế quan do chính quyền Trump trước đây áp đặt.
"Thương chiến ảnh hưởng đến quan hệ Bắc Kinh-Hà Nội theo nhiều cách khác nhau. Miền Bắc Việt Nam là một phần của chuỗi cung ứng miền Nam Trung Quốc. Và Trung Quốc có thặng dư thương mại khổng lồ với Việt Nam, chủ yếu là các bộ phận mà Việt Nam lắp ráp để xuất khẩu sang Mỹ.
Tôi cho rằng người Trung Quốc sẽ không hài lòng với mức thuế gần đây mà Việt Nam áp đối với nhôm và thép của Trung Quốc dù họ phải nhận ra rằng Việt Nam đã bị trừng phạt vì vận chuyển hàng hóa Trung Quốc qua đường Việt Nam để lách thuế," Tiến sĩ Zachary Abuza từ trường National War College (Mỹ) trả lời BBC hôm 9/4.
Khoảnh khắc chuyên cơ chở Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình hạ cánh xuống sân bay Nội Bài, tại thủ đô Hà Nội của Việt Nam.
Trong chuyến thăm kéo dài hai ngày, ông Tập sẽ gặp các lãnh đạo cấp cao của Việt Nam gồm Tổng Bí Thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường, Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Nguồn hình ảnh, VGP
Trưa ngày 14/4, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp ông Hà Đông Phong, Chủ tịch Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC).
Mục tiêu của cuộc gặp là thảo luận về hợp tác phát triển ngành hàng không và khai thác không gian vũ trụ của Việt Nam. Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của chuyến thăm Việt Nam của chủ tịch COMAC, diễn ra cùng thời điểm với chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.
Trong chuyến thăm của ông Tập Cận Bình, hai bên sẽ ký kết nhiều văn kiện quan trọng, bao gồm cả hợp tác trong lĩnh vực hàng không.
Ông Chính hoan nghênh sự hợp tác giữa COMAC và Vietjet Air, đồng thời đề cập đến tiềm năng mở rộng hợp tác giữa COMAC và các hãng hàng không, đối tác khác của Việt Nam.
Thủ tướng đề nghị COMAC hỗ trợ Việt Nam phát triển đội máy bay, mở rộng đường bay, sản xuất linh kiện, chế tạo máy bay và phát triển hệ sinh thái ngành hàng không, bao gồm cả hợp tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và khai thác không gian vũ trụ.
Nguồn hình ảnh, VGP
21 phát đại bác chào mừng Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được bắn từ Hoàng thành Thăng Long. Đây là nghi thức cao nhất dành cho nguyên thủ quốc gia.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc đang có chuyến thăm cấp nhà nước Việt Nam.
Lần này, ông Tập sẽ nghỉ tại khách sạn JW Marriott Hanoi. Trước đây, trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 12/2023, ông Tập cũng ở khách sạn này.
JW Marriott Hanoi cũng là lựa chọn của Tổng thống Joe Biden trong chuyến đi tới Việt Nam vào tháng 9/2023. Khách sạn này bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2013.
Lựa chọn của ông Donald Trump thì hơi khác.
Năm 2019 ông đã ở JW Marriott Hanoi nhưng năm 2017 thì ông chọn Sofitel Legend Metropole Hanoi - khách sạn mở cửa từ năm 1901. Trong giai đoạn từ năm 1969 đến 1981, khách sạn này, khi ấy có tên là Khách sạn Thống Nhất, từng là trụ sở và nơi ở của nhiều đại sứ quán và nhân viên như Úc, Ý, Nhật Bản, Đức…
Trong giai đoạn từ năm 1969 đến 1981, khách sạn này, khi ấy có tên là Khách sạn Thống Nhất, từng là trụ sở và nơi ở của nhiều đại sứ quán và nhân viên như Úc, Ý, Nhật Bản, Đức…
JW Marriott Hanoi và Sofitel Legend Metropole Hanoi đều là khách sạn 5 sao.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Ông Bàng Niệm, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu châu Á ở Hong Kong (RCAS), trả lời BBC News Tiếng Trung hôm 14/4:
"Về mặt địa lý, Đông Nam Á giáp ranh Trung Quốc, tương tự như cách Mỹ giáp ranh với Mỹ Latinh. Đây là điểm tương đồng chính của họ. Tuy nhiên, sự khác biệt quan trọng nhất nằm ở cách hai khu vực được nhìn nhận. Mỹ coi Mỹ Latinh là 'sân sau' của mình, tìm cách ngăn chặn các cường quốc khác can thiệp vào khu vực—một sự phản ánh của Học thuyết Monroe, coi Mỹ Latinh là phạm vi ảnh hưởng của mình. Ngược lại, Trung Quốc không coi Đông Nam Á là 'sân sau' mà là đối tác, nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế, phát triển chung và xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai Trung Quốc-ASEAN.
Các nước Đông Nam Á đang đối mặt với những thách thức từ cuộc chiến thuế quan do ông Trump khởi xướng.
Một mặt, họ tìm kiếm đàm phán với Mỹ để giảm thuế quan và giảm thiểu rủi ro kinh tế.
Mặt khác, họ hướng đến việc mở rộng thương mại và đầu tư với Trung Quốc để tăng cường khả năng phục hồi kinh tế.
Ngoài ra, các quốc gia này thích đa dạng hóa hợp tác kinh tế vượt ra ngoài thị trường Trung Quốc và Mỹ bằng cách khám phá các cơ hội ở châu Âu và các khu vực khác.
Sự đa dạng hóa này củng cố khả năng đối phó với thuế quan của Mỹ và những thách thức tiềm tàng do các nỗ lực của Mỹ nhằm gây áp lực buộc các quốc gia Đông Nam Á phải lựa chọn phe giữa Trung Quốc và Mỹ, điều này có thể làm gián đoạn hợp tác kinh tế của họ với Trung Quốc.
Về mặt chính trị, rõ ràng là các nước Đông Nam Á không muốn chọn phe giữa Trung Quốc và Mỹ. Họ cố gắng duy trì quan hệ hữu nghị và ổn định với cả hai cường quốc để tránh rơi vào bẫy hoặc vòng xoáy cạnh tranh giữa các cường quốc lớn giữa Trung Quốc và Mỹ.
Ngoại trừ Philippines, các quốc gia Đông Nam Á khác vẫn duy trì liên lạc với chính quyền Trump trong khi tích cực củng cố quan hệ với Trung Quốc.
Cách tiếp cận cân bằng này cho phép họ tối đa hóa lợi ích quốc gia của mình trong khi điều hướng giữa hai cường quốc lớn.
Những thách thức nào tồn tại trong hợp tác giữa Trung Quốc và Việt Nam, Campuchia và Malaysia? Tôi tin rằng chúng có thể được chia thành thách thức nội bộ và bên ngoài.
Về nội bộ, thách thức chủ yếu phát sinh trong hợp tác lẫn nhau giữa các quốc gia này. Trong thương mại, bất chấp các cơ chế như Khu vực Mậu dịch Tự do Trung Quốc-ASEAN 3.0, một số hàng hóa vẫn nằm ngoài danh sách thuế suất bằng 0 do các rào cản thương mại thể chế.
Tuy nhiên, đây không phải là vấn đề quan trọng nhất—lĩnh vực đầu tư quan trọng hơn. Đối với các nước Đông Nam Á, đầu tư của Mỹ vượt xa đầu tư của Trung Quốc.
Hiện tại, các vấn đề như bảo vệ môi trường và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp vẫn tồn tại trong hợp tác đầu tư.
Ví dụ, đầu tư của Trung Quốc tập trung vào các dự án cơ sở hạ tầng nhưng thiếu tập trung vào các ngành công nghệ cao và lĩnh vực sinh kế.
Các lĩnh vực như chuyển giao công nghệ cốt lõi từ các doanh nghiệp Trung Quốc sang các nước Đông Nam Á đặc biệt cần thiết nhưng vẫn chưa phát triển.
Ngoài ra, các mối quan tâm bao gồm việc đầu tư của Trung Quốc ảnh hưởng đến thị trường việc làm địa phương như thế nào và liệu chúng có gạt ra ngoài lề hoặc loại bỏ các doanh nghiệp nhỏ và vừa địa phương hay không.
Ở bên ngoài, chúng tôi lo ngại về áp lực như cuộc chiến thuế quan do Mỹ dẫn đầu buộc các quốc gia Đông Nam Á tham gia vào chuỗi cung ứng và chuỗi công nghiệp 'phi Trung Quốc hóa' của Washington.
Điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến các doanh nghiệp Trung Quốc đã chuyển đến Đông Nam Á. Một thách thức bên ngoài tiềm tàng khác nằm ở các hạn chế đầu tư — liệu Washington có áp đặt các giới hạn đầu tư vào các lĩnh vực mà các quốc gia Đông Nam Á hấp thụ các ngành công nghiệp Trung Quốc được di dời hay không — điều mà có thể ảnh hưởng đến động lực đầu tư Mỹ-Trung trong khu vực trong tương lai.
Tôi tin rằng chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình tới ba quốc gia Đông Nam Á này chủ yếu nhằm tăng cường hợp tác song phương trong bối cảnh áp lực chung từ các cuộc chiến thuế quan do Mỹ dẫn đầu.
Bằng cách mở rộng hợp tác với các quốc gia Đông Nam Á, Trung Quốc tìm kiếm sự đoàn kết để cùng nhau giải quyết những thách thức do các mức thuế này gây ra. Dự kiến nhiều thỏa thuận sẽ được ký kết trong chuyến thăm này — không chỉ trong thương mại mà còn trong các lĩnh vực đầu tư như phát triển cơ sở hạ tầng — điều sẽ góp phần tích cực vào việc xây dựng cộng đồng chia sẻ tương lai Trung Quốc-ASEAN.
Tuy nhiên, kết quả thực tế sẽ phụ thuộc vào việc các thỏa thuận này được thực hiện hiệu quả như thế nào sau khi ký kết."
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Phóng viên kinh doanh Annabelle Liang tường thuật từ Singapore:
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt đầu chuyến công du Đông Nam Á, diễn ra trong bối cảnh cả Trung Quốc và khu vực này đều đang nằm trong tầm ngắm thuế quan của Tổng thống Mỹ Trump.
Chuyến đi của ông sẽ đến Việt Nam, Malaysia và Campuchia - những đối tác kinh tế quan trọng của Trung Quốc.
Ba quốc gia này, vốn phụ thuộc nhiều vào thương mại với Trung Quốc, đã đối mặt với mức thuế nhập khẩu vào Mỹ từ 24% đến 49%, trước khi lệnh tạm dừng 90 ngày được công bố vào tuần trước.
Trong bối cảnh Trung Quốc đang phải chịu mức thuế 145%, ông Tập đang tìm cách củng cố quan hệ với Đông Nam Á, khu vực mà Bắc Kinh có "mối quan hệ rất chặt chẽ về cả thương mại và đầu tư trực tiếp nước ngoài", theo Lavanya Venkateswaran, chuyên gia kinh tế cấp cao tại ngân hàng OCBC.
"Trong cuộc chiến thương mại đang diễn ra, Trung Quốc tập trung vào các quốc gia có quan hệ tốt là điều hợp lý mà Đông Nam Á thì nằm trong số đó," bà Venkateswaran nói thêm.
Alex Holmes từ Bộ phận Tình báo (Intelligence Unit) của The Economist mô tả chuyến công du của ông Tập là một "chiến dịch tăng cường sự ủng hộ", "có khả năng bao gồm những lời hứa về viện trợ và tài chính lớn hơn".
"Với việc Trung Quốc đang phải đối mặt với mức thuế 145% so với khoảng 10% của phần còn lại của châu Á, động lực để hàng xuất khẩu Trung Quốc chuyển hướng qua các nước thứ ba sẽ mạnh mẽ hơn bao giờ hết," ông nói.
Tuy nhiên, bà Venkateswaran dự báo rằng Đông Nam Á sẽ "cẩn trọng" trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc vì lo ngại bị chính quyền Trump nhắm mục tiêu ngày càng nhiều.
Do đó, bà cho rằng chuyến thăm của ông Tập có thể không dẫn đến các thỏa thuận cụ thể, mặc dù bà thấy "có khả năng" hợp tác lớn hơn, và nói thêm:
"Tôi nghĩ đây chỉ là một chuyến công du để thiết lập quan hệ... và đảm bảo rằng bạn bè vẫn là bạn bè."
Nguồn hình ảnh, Getty Images
"Đông Nam Á là chiến trường cạnh tranh quan trọng nhất giữa Mỹ và Trung Quốc. Khu vực được Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Úc và một mặt nào đó là Mỹ bao quanh. Đây là nơi giàu tài nguyên và nằm trên các tuyến đường biển (SLOC) quan trọng giữa Trung Đông và Đông Bắc Á, bao gồm cả Trung Quốc. Điều này thúc đẩy các cường quốc muốn thể hiện ảnh hưởng của mình," Tiến sĩ Satoru Nagao từ Viện Hudson bình luận với BBC hôm 2/4.
Malaysia giữ chức chủ tịch ASEAN năm nay, thương mại giữa nước này và Trung Quốc đạt mức cao kỷ lục vào năm ngoái, vượt 212 tỷ USD.
Việt Nam là một trong hai quốc gia Đông Nam Á có đảng cộng sản cầm quyền - điều tương tự Trung Quốc.
Campuchia là đối tác thương mại và quốc gia nhận tài trợ quan trọng của Trung Quốc với các dự án hạ tầng lớn trong sáng kiến Vành đai và Con đường, chẳng hạn Cao tốc Phnom Penh-Sihanoukville hay Sân bay quốc tế Siem Reap Angkor.
Tuy vậy, Trung Quốc tồn tại một loạt tranh chấp lãnh thổ kéo dài với một số quốc gia như Việt Nam, Philippines, Malaysia,... liên quan đến các yêu sách chồng chéo ở Biển Đông.
Không chỉ với các nước hàng xóm, Trung Quốc những năm gần đây thắt chặt quan hệ với các quốc gia Nam Toàn cầu. Đồng thời, đây là khoảng thời gian mà nhiều nhà quan sát lo ngại Mỹ sẽ không còn giữ cam kết mạnh mẽ đối với khu vực Đông Nam Á dưới chính quyền Trump 2.0.
Chuyến đi của ông Tập diễn ra không lâu sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth có chuyến công du vào cuối tháng Ba tới Philippines, Nhật Bản - những đồng minh của Mỹ có sự hiện diện ở Biển Đông.
Trong chuyến đi, ông Hegseth tuyên bố Mỹ sẽ triển khai năng lực quân sự tiên tiến trong khu vực để đối phó với "sự hung hăng" của Trung Quốc.
"Nhìn lại lịch sử, chúng ta có thể thấy sự tương đồng với tình hình Trung Âu (gồm Đông và Tây Đức, Ba Lan, Tiệp Khắc, Hungary, v.v.) trong Chiến tranh Lạnh. Trung Âu đã phải chịu đựng nhiều lần vì cuộc chơi quyền lực giữa Mỹ và Liên Xô. Do vị trí địa lý của mình, cuộc chơi quyền lực ở Biển Đông hay Đông Nam Á nói chung có thể quyết định hình thái Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong tương lai gần," ông Nagao kết luận.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Theo dự kiến, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Việt Nam hai ngày và rời đi vào chiều mai 15/5, sau khi đến Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, nơi an nghỉ của nhà lãnh đạo cách mạng Cộng sản và lãnh tụ biểu tượng của Việt Nam.
Sau đó, ông Tập dự kiến sẽ dành ba ngày ở Malaysia, nơi ông sẽ tham dự quốc yến do quốc vương nước này chủ trì và gặp Thủ tướng Anwar Ibrahim.
Một số nhà phân tích gọi chuyến công du Đông Nam Á của ông Tập Cận Bình là một "cuộc tấn công quyến rũ" mang tính chiến lược trong bối cảnh chiến tranh thương mại đang diễn ra và Trung Quốc tự coi mình là một lựa chọn thay thế Mỹ.
Các quốc gia mà ông Tập đến thăm nằm trong số những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi thuế quan của ông Trump, với Việt Nam và Campuchia lần lượt bị áp thuế nhập khẩu 46% và 49%. Sau đó, Mỹ đã tuyên bố tạm dừng một số biện pháp này trong 90 ngày.
Campuchia là điểm dừng chân cuối cùng trong chuyến công du của nhà lãnh đạo Trung Quốc, nơi ông sẽ gặp Thủ tướng Hun Manet và cha của ông là Chủ tịch Thượng viện Hun Sen. Trung Quốc hiện đang cung cấp một nửa tổng đầu tư trực tiếp từ nước ngoài vào Campuchia và phần lớn viện trợ nước ngoài cho quốc gia này.
Lần gần nhất ông Tập thăm Việt Nam là vào tháng 12/2023, trong khi chuyến thăm Campuchia gần đây nhất là vào năm 2016 và Malaysia là ba năm trước đó.
Nguồn hình ảnh, Flightradar24
Vietjet Air dự định khai thác đường bay từ Hà Nội và TP HCM đến Côn Đảo bằng máy bay Comac ARJ21 trong tháng Tư.
Trong văn bản gửi Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Vietjet Air thông báo kế hoạch khai thác các chuyến bay đến sân bay Côn Sơn (Côn Đảo) từ ngày 15/4, sử dụng máy bay Comac ARJ21.
Các chuyến bay dự kiến sẽ phục vụ hành trình khứ hồi từ Hà Nội và TP HCM đến Côn Đảo.
Để chuẩn bị cho việc này, Vietjet Air đã đề nghị ACV triển khai công tác phục vụ mặt đất và tạo điều kiện để hai bên ký kết hợp đồng dịch vụ cho loại máy bay Comac ARJ21.
Như BBC đã đề cập trước đó, việc Việt Nam chính thức phê duyệt COMAC có thể rơi vào thời điểm chuyến thăm của ông Tập.
COMAC là nỗ lực của Bắc Kinh trong việc thâm nhập vào thị trường hàng không nước ngoài và cạnh tranh với các nhà sản xuất máy bay hàng đầu thế giới là Airbus và Boeing.
Tuy nhiên đến nay, COMAC vẫn khổ sở trong việc tìm kiếm các người mua nước ngoài.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Khoảng gần 12 trưa giờ Việt Nam, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình đã bước ra khỏi máy bay, giơ tay chào trước khi xuống sân bay Nội Bài.
Chủ tịch nước Lương Cường đã ra sân bay đón ông Tập
Trước đây, trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 12/2023, người ra đón ông Tập là Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Đây là lần thứ tư ông Tập tới thăm Việt Nam trên cương vị tổng bí thư, chủ tịch nước Trung Quốc.
Lần đầu tiên là vào năm 2015, người ra đón ông Tập là ông Đinh Thế Huynh, khi đó là trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương và chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương. Tham gia buổi tiếp đón có cả ông Phạm Bình Minh, lúc ấy là phó thủ tướng.
Lần thứ hai ông Tập tới thăm Việt Nam là vào ngày 12/11/2017.Lúc bấy giờ, ông Tập đã đến Đà Nẵng để dự Hội nghị cấp cao APEC do Việt Nam đăng cai trước khi ra Hà Nội.
Ra đón ông Tập tại sân bay là ông Trần Quốc Vượng, khi đó đang giữ chức chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương.
Chuyến công du ba nước Đông Nam Á, gồm Việt Nam, Campuchia và Malaysia, đã được lên kế hoạch từ lâu, nhưng giờ đây đã trở nên quan trọng hơn sau cú sốc thuế quan của Mỹ đối với khu vực.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc đã mô tả Bắc Kinh như một “bến đỗ an toàn trong cơn bão đối với Đông Nam Á”, nhấn mạnh tình hữu nghị, sự tin cậy và cách tiếp cận thực dụng vào tăng trưởng thông qua mở rộng thương mại.
Trước khi đến Việt Nam, ông Tập Cận Bình đã nói về các giá trị cộng sản chung của hai nước. Không bên nào đề cập công khai đến cuộc chiến tranh giữa hai nước, thường được biết đến với tên gọi Chiến tranh biên giới Việt - Trung, cách đây 46 năm hoặc tranh chấp của họ về chủ quyền các đảo trên Biển Đông.
Ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực này đã gia tăng trong nhiều năm, nhưng hầu hết các chính phủ Đông Nam Á vẫn sẽ cố gắng duy trì khoảng cách cân bằng giữa hai siêu cường Trung Quốc và Mỹ.
Bất chấp mối đe dọa mà thuế quan của Mỹ gây ra đối với các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của họ, không giống như Trung Quốc, các nước Đông Nam Á đã đề nghị đàm phán và nhượng bộ với Tổng thống Donald Trump, chứ không phải trả đũa.
Trung Quốc là đối tác thương mại thiết yếu, nhưng không thể thay thế Mỹ làm thị trường xuất khẩu. Trên thực tế, ngày càng có nhiều lo ngại rằng hàng hóa Trung Quốc, vốn đã là thách thức đối với các nhà bán lẻ địa phương, giờ đây sẽ bị bán phá giá ở Đông Nam Á với số lượng thậm chí còn lớn hơn sau khi bị chặn bởi bức tường thuế quan của Mỹ.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chuyên cơ chở Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng đoàn đại biểu cấp cao đã hạ cánh xuống sân bay Nội Bài vào khoảng 11 giờ 40 sáng 14/4, chính thức bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài hai ngày.
Trong chuyến công du của ông Tập Cận Bình, đoàn công tác bao gồm các quan chức cấp cao của Trung Quốc:
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chuyến công du của ông Tập cũng diễn ra trong thời điểm Việt Nam đang khẩn trương thực hiện một loạt cải cách quy mô lớn, từ tinh gọn bộ máy, sáp nhập tỉnh thành cho tới thúc đẩy kinh tế tư nhân do chính Tổng Bí thư Tô Lâm khởi xướng trong "kỷ nguyên vươn mình".
Đây là những cải cách mà các nhà quan sát cho rằng vị lãnh đạo đương nhiệm Đảng Cộng sản Việt Nam muốn tạo dựng dấu ấn cho chính mình, đặc biệt là tách rời khỏi di sản của người tiền nhiệm Nguyễn Phú Trọng.
Tuy nhiên, các nhà quan sát nhận định dù mối quan hệ giữa đảng Cộng sản hai nước vẫn tốt đẹp, Tổng Bí thư Tô Lâm lại chưa có sự kết nối chặt chẽ với ông Tập Cận Bình như người tiền nhiệm Nguyễn Phú Trọng từng có - vốn được xây dựng sau nhiều năm nắm vị trí lãnh đạo đảng.
Tiến sĩ Nguyễn Khắc Giang, nhà phân tích tại Viện ISEAS-Yusof Ishak ở Singapore, trả lời phỏng vấn với SCMP hồi tháng 7/2024 rằng một mối quan hệ khăng khít giữa ông Trọng và ông Tập hình thành nhờ cam kết của họ đối với chủ nghĩa Mác-Lênin.
Hồi tháng 8/2024, không lâu sau khi lên chức tổng bí thư, ông Tô Lâm đã thăm Trung Quốc đầu tiên.
Vào lúc đó, Giáo sư Alexander L Vuving, từ Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ, nói với BBC rằng chuyến đi của ông Tô Lâm là để trấn an Bắc Kinh về bất kỳ bước tiến triển nào trong quan hệ Việt-Mỹ trong bối cảnh ông công du Mỹ khoảng một tháng sau đó.
Với việc nắm giữ cùng lúc hai chức danh then chốt là chủ tịch nước và tổng bí thư ở thời điểm đó, ông Tô Lâm được coi là "đồng cấp" với Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và việc hai lãnh đạo đồng cấp gặp nhau được đánh giá là bước quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ cá nhân giữa hai ông cũng như phát triển quan hệ hai nước.
"Một điều đáng lưu ý là ông Tô Lâm rõ ràng phần nào mô phỏng bản thân theo ông Tập Cận Bình. Giống như ông Tập, ông Tô Lâm đã loại bỏ các lãnh đạo Đảng cấp cao phản kháng sự lãnh đạo của mình. Tôi nghĩ ông ấy [Tô Lâm] sẽ tìm cách vi phạm các quy định của Đảng bằng cách nhất thể hóa chức tổng bí thư và chủ tịch nước tại Đại hội 14," Tiến sĩ Zachary Abuza bình luận với BBC hôm 9/4.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Từ trước tới nay, trên cương vị chủ tịch Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đã tới thăm Việt Nam ba lần.
Lần đầu tiên là vào tháng 11/2015. Ông Tập Cận Bình thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.
Thời điểm lúc bấy giờ, vấn đề Biển Đông giữa hai nước đang tương đối căng thẳng. Trước khi ông Tập tới Việt Nam vào ngày 5/11/2015, nhiều người Việt Nam ở Hà Nội và TP HCM đã biểu tình phản đối ông Tập.
Chuyến thăm kết thúc vào ngày 6/11 với bản tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc gồm 11 điểm. Trong đó, điểm thứ 7 nhắc tới việc "Hai bên nhất trí cùng nhau kiểm soát tốt bất đồng trên biển... không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp... duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông và quan hệ Việt - Trung".
Tuy nhiên, ngay ngày hôm sau 7/11, khi phát biểu ở Viện nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore, ông Tập đã nói rằng những hòn đảo trên Biển Đông là thuộc lãnh thổ Trung Quốc từ thời cổ đại. Khi ấy, nhiều tờ báo ở Việt Nam đã chỉ trích phát ngôn của ông Tập.
Lần thứ hai ông Tập tới thăm Việt Nam là vào ngày 12/11/2017, nhưng thực tế ông Tập đã đến Đà Nẵng trước đó để dự Hội nghị cấp cao APEC do Việt Nam đăng cai.
Theo báo Dân Trí, trong chuyến thăm này, ông Tập Cận Bình đã hội đàm với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; hội kiến với chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch Quốc hội.
Lúc bấy giờ, hai quốc gia đã ký kết 19 văn kiện hợp tác, trong đó có Thỏa thuận về hợp tác biên phòng giữa Bộ Quốc phòng 2 nước; Bản ghi nhớ về thúc đẩy kết nối giữa khuôn khổ "Hai hành lang, một vành đai" với sáng kiến "Vành đai và con đường"...
Một chi tiết mà khi ấy nhiều người chú ý là việc ông Nguyễn Phú Trọng nói rằng "trà Việt Nam không ngon bằng trà Trung Quốc" khi hai lãnh đạo thưởng trà tại nhà sàn Hồ Chủ tịch.
Chuyến thăm gần nhất là vào tháng 12/2023, vài tháng sau khi Việt Nam và Mỹ nâng cấp Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Đó là lần cuối cùng ông Nguyễn Phú Trọng tiếp đón ông Tập Cận Bình.
Khi ấy, ông Trọng đã tặng ông Tập một món quà là một bức tranh vẽ lại cảnh hai người trò bên tách trà trước đó ở Bắc Kinh, theo Tân Hoa Xã, hãng thông tấn nhà nước Trung Quốc.
"Nó [món quà] có thể không quá đặc biệt, nhưng giá trị thật sự nằm ở tình hữu nghị anh em quý báu," Tân Hoa Xã trích lời ông Trọng nói với ông Tập trong bài viết bằng tiếng Anh.
