Răn đe bằng vũ khí hạt nhân là gì?
Căng thẳng gia tăng giữa Nga và NATO trong lúc cuộc chiến ở Ukraine tiếp diễn, cả hai bên đều nói về các biện pháp răn đe hạt nhân. Nhưng chúng là gì và tại sao chúng có thể nguy hiểm đến vậy?
Tổng thống Zelensky nói Ukraine sẵn sàng thảo luận về tình trạng trung lập
Tổng thống Volodymyr Zelensky nói tình trạng trung lập của Ukraine nếu là một phần trong thỏa thuận hòa bình với Nga thì sẽ được trưng cầu ý dân.
Trực tiếp
Chụp lại video, Răn đe bằng vũ khí hạt nhân là gì? Báo cáo rò rỉ khí amoniac tại nhà máy Sumy
Thủ hiến khu vực, Dmytro Zhyvytskyy. cho biết đã có rò rỉ khí amoniac tại nhà máy hóa chất ở đông bắc thành phố Sumy, nơi đang bị vây hãm.
Ông Zhyvytskyy cảnh báo những người trong bán kính 5 km của nhà máy Sumykhimprom nên rời khỏi khu vực này vì khí này rất nguy hiểm.
Trên trang Telegram của mình, quan chức này không cho biết nguyên nhân vụ rò rỉ lúc 04:30 giờ địa phương.
‘Chúng tôi sẽ chiến đấu đến người binh sĩ cuối cùng’
Nguồn hình ảnh, Reuters
Các lời hứa nhân đạo của Moscow là không đáng tin cậy, theo Pyotr Andryushenko, cố vấn của Thống đốc thành phố Mariupol, và ông cho biết thành phố cảng chiến lược của Ukraine sẽ không hạ vũ khí.
“Chúng tôi sẽ chiến đấu đến người binh sĩ cuối cùng,” ông Andryushenko nói với BBC.
Ông Andryushenko cũng lặp lại những tuyên bố chưa được xác nhận được những quan chức khác tại Mariupol đưa ra trong những ngày gần đây đó là lực lượng quân đội Nga đã sử dụng vũ lực để di tản một số công dân tại Mariupol đến Nga.
“Khi họ [lực lượng quân đội Nga] nói về các hành lang nhân đạo, thế thì đã thật sự làm gì? Họ thật sự bắt buộc người dân của chúng tôi di tản đến Nga,” ông nói.
BBC vẫn chưa thể xác thực những cáo buộc trên.
Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ nói Bắc Kinh sẽ không gửi vũ khí đến Nga
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Tần Cương Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ nói rằng Bắc Kinh sẽ không gửi vũ khí hay đạn dược để hậu thuẫn Nga trong cuộc chiến tại Ukraine, và tuyên bố Bắc Kinh “sẽ làm tất cả nhằm giảm leo thang căng thẳng”.
Bình luận của Đại sứ Tần Cương được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden cảnh báo Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng Bắc Kinh sẽ lãnh ‘hậu quả’ nếu cung cấp vũ khí hỗ trợ cho Moscow.
Bắc Kinh cũng bác bỏ những báo cáo trong tuần rồi là đang để ngỏ khả năng cung cấp trang thiết bị quân sự và tuyên bố đây là “tin giả”, nhưng cho đến nay Trung Quốc vẫn chần chừ trong việc lên án Nga về cuộc xâm lược.
Phát biểu với kênh truyền hình CBS, Đại sứ Tần Cương cho rằng những lời lên án của phương Tây “không giúp ích gì” và “nền ngoại giao tốt” là cần thiết.
Zelensky: Đàm phán thất bại đồng nghĩa ‘Thế chiến lần 3’
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu trước người dân vào ngày 16/03 Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố ông tin rằng đàm phán nhằm chấm dứt cuộc xâm lược của Nga nhằm vào Ukraine nếu thất bại sẽ đồng nghĩa ‘Thế chiến lần 3’.
Trả lời CNN vào ngày 20/03, ông Zelensky nói ông sẵn sàng đàm phán trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin, và cho biết các cuộc đàm phán là cách duy nhất để chấm dứt giao tranh.
“Tôi nghĩ chúng tôi phải sử dụng mọi hình thức, mọi cơ hội để có khả năng thương lượng,” ông khẳng định.
Tuy nhiên, ông Zelensky cho biết ông bác bỏ bất kỳ thoả thuận nào theo đó yêu cầu Ukraine phải công nhận nền độc lập tại các vùng ly khai do Nga hậu thuẫn.
Tổng thống Ukraine nói rằng nếu quốc gia của ông là một thành viên của Nato thì “cuộc chiến đã không xảy ra”.
“Nếu các thành viên Nato sẵn sàng nhìn nhận chúng tôi trong liên minh thì hãy làm điều đó ngay lập tức,” ông nói. “Bởi vì người dân đang chết mỗi ngày”.
Thổ Nhĩ Kỳ nói Ukraine và Nga có tiến triển trong việc đàm phán
Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu, người đang trung gian cho các đàm phán hòa bình giữa Ukraine và Nga, nói hai bên đang tiến gần tới việc đạt thỏa thuận.
Ông Cavusoglu nói với hãng tin AFP rằng "không dễ gì để đạt được các điều khoản khi mà cuộc chiến vẫn đang diễn ra, khi mà dân thường vẫn đang bị giết chết", nhưng ông nói thêm rằng "chúng tôi thấy các bên đang tiến gần tới việc đạt được thỏa thuận".
Ông Cavusoglu đã tới thăm Nga và Ukraine trong tuần này. Thổ Nhĩ Kỳ có mối quan hệ gắn bó với cả hai bên.
Ông nói thêm rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã giữ liên hệ với các nhóm thương thuyết, nhưng không công bố chi tiết về các cuộc thảo luận, do Thổ Nhĩ Kỳ "giữ vai trò là một nhà trung gian và dàn xếp đàm phán".
Hai bên đang đàm phán trên sáu điểm then chốt
- tính trung lập của Ukraine
- các đảm bảo về việc giải giáp và an ninh
- cái gọi là 'phi Phát xít hóa' Ukraine
- xóa bỏ các hạn chế trong việc sử dụng tiếng Nga tại Ukraine
- vị thế của vùng Donbass ly khai
- vị thế của vùng Crimea bị Nga sáp nhập hồi 2014
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm thứ Bảy nói trong video rằng: "Đây là thời điểm để gặp gỡ, thảo luận, thời gian để nối lại tính toàn vẹn lãnh thổ và sự công bằng cho Ukraine".
Cuộc xâm lược của Nga là 'khá suy kiệt về tinh thần, khá bế tắc'
Cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine là "khá suy kiệt tinh thần, khá bế tắc", cựu Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng Anh Philip Osborn cho biết.
“Chúng tôi đang thấy họ thu gom tài nguyên và nhân lực từ khắp nước Nga, thậm chí từ Syria, và đó không phải là một dấu hiệu tốt cho nước được cho là một siêu cường”.
Hơn 900 dân thường thiệt mạng ở Ukraine, theo LHQ
Văn phòng Nhân quyền của Liên hợp quốc cho biết ít nhất 902 thường dân đã thiệt mạng ở Ukraine tính đến thứ Bảy ngày 19 tháng 3, sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.
Liên Hợp Quốc cho biết thêm rằng số người chết thực sự có thể cao hơn nhiều.
Văn phòng tổng công tố Ukraine cho biết 112 trẻ em đã bị giết hại.
Ngoại trưởng Vương Nghị nói 'TQ đứng bên lẽ phải của lịch sử trong cuộc chiến Ukraine'
Trung Quốc đứng bên lẽ phải của lịch sử trong cuộc khủng hoảng Ukraine - thời gian sẽ chứng minh điều đó, và quan điểm của Bắc Kinh là phù hợp với nguyện vọng của hầu hết các quốc gia, Ngoại trưởng Vương Nghị được hãng tin Reuters trích lời, nói.
"Trung Quốc sẽ không bao giờ chấp nhận bất kỳ sự ép buộc hay áp lực nào từ bên ngoài, và phản đối bất kỳ cáo buộc, nghi ngờ vô căn cứ nào đối với Trung Quốc," ông Vương nói với các phóng viên tối hôm thứ Bảy.
Tuyên bố của ông Vương được đưa ra sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden hôm thứ Sáu cảnh báo Chủ tịch TQ Tập Cận Bình về "những hậu quả" nếu Bắc Kinh hỗ trợ về vật chất cho cuộc xâm lược của Nga đối với Ukraine.
Trong cuộc điện thoại truyền hình, ông Tập nói với ông Biden rằng cuộc chiến ở Ukraine cần phải chấm dứt càng sớm càng tốt, và kêu gọi các nước khối Nato tiến hành đối thoại với Nga. Tuy nhiên, ông không quy trách nhiệm cho Nga.
Ông Vương nói rằng thông điệp quan trọng nhất mà ông Tập đưa ra, đó là Trung Quốc luôn là một lực lượng duy trì hòa bình thế giới.
Tuy thừa nhận chủ quyền quốc gia của Ukraine, nhưng Bắc Kinh lặp đi lặp lại rằng Nga có những quan ngại chính đáng về an ninh cần được xử lý, và thúc giục tìm giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị Ukraine tuyên bố tiêu diệt 15.000 lính Nga
Ukraine tuyên bố tiêu diệt 15.000 lính Nga
Giới chức quân đội Ukraine tuyên bố có gần 15.000 quân Nga đã thiệt mạng kể từ khi Tổng thống Vladimir Putin tiến hành cuộc xâm lược cách đây hơn ba tuần.
Trong một thông tin cập nhật được đăng tải trên trang Facebook của Bộ Tổng tham mưu Ukraine, giới chức Ukraine cho biết 14.700 lính Nga đã thiệt mạng trong 25 ngày giao tranh.
Bản cập nhật cũng tuyên bố rằng một lượng lớn khí tài quân sự của Nga đã bị phá hủy trong cuộc xung đột, bao gồm khoảng 476 xe tăng, hơn 200 máy bay chiến đấu, trực thăng và drone và khoảng 1.487 xe bọc thép.
BBC không thể xác minh độc lập tuyên bố này, mặc dù các nguồn tin phương Tây cho rằng Nga đã bị thương vong đáng kể và các quan chức quốc phòng Mỹ ước tính rằng ít nhất 7.000 lính Nga thiệt mạng, trong đó có tới 21.000 lính bị thương.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Chụp lại hình ảnh, Ukraine nói họ phá hủy khoảng 476 xe tăng của Nga. Nhà thờ Cửa Bắc tổ chức Thánh lễ cầu nguyện cho hoà bình ở Ukraine
Sáng nay, Chủ nhật 20/03, nhà thờ Cửa Bắc (Hà Nội) tổ chức một buổi Thánh lễ đặc biệt để cầu nguyện hoà bình cho nhân dân Ukraine.
Nơi đây vào sáng chủ nhật hàng tuần thường diễn ra các buổi Thánh lễ bằng tiếng Anh phục vụ giáo dân nước ngoài sinh sống tại Hà Nội. Sự kiện được Đại sứ quán Ukraine tại Hà Nội thông báo trên Facebook nhằm kêu gọi cộng đồng người nước ngoài tại Hà Nội tới ủng hộ hoà bình cho nhân dân Ukraine.
Thông báo trích dẫn lời của Giáo hoàng Francis khi nói chuyện với người dân trong Thánh lễ Chúa Nhật ngày 13 tháng 3: "… Tuần này, thành phố này được đặt theo tên của Mariupol, thành phố đã bị biến thành thành phố chết trong cuộc chiến tranh khủng khiếp đang tàn phá Ukraine. Không có lý do chiến lược nào biện minh cho việc giết hại man rợ trẻ em, người vô tội và những thường dân không có khả năng tự vệ. Tất cả điều cần thiết bây giờ là phải chấm dứt cuộc xâm lược vũ trang không thể chấp nhận được trước khi nó biến các thành phố thành nghĩa trang."
Trong buổi lễ, linh mục Alphongsô Phạm Hùng nhắc lại lời Đức Giáo Hoàng Francis lên án những kẻ gây ra chiến tranh, "Họ không bắt đầu từ người dân, không nhìn vào cuộc sống cụ thể của người dân, nhưng đặt quyền lực và lợi ích trên tất cả. Họ tin tưởng vào thứ logic ác độc và gian trá của vũ khí, là điều rất xa với ý muốn của Thiên Chúa. Họ xa cách với dân chúng, những người muốn hoà bình, và trong mọi cuộc xung đột – những người dân thường – là nạn nhân thực sự, những người phải trả giá cho sự điên cuồng của chiến tranh trên chính làn da của họ."
Bên cạnh sự tham gia của nhiều giáo dân Việt Nam và quốc tế, buổi Thánh lễ có một số nhà ngoại giao quốc tế như Đại sứ Anh tại Việt Nam Gareth Ward cùng phu nhân, nhân viên đại sứ quán Ukraine tại Hà Nội đến dự.
Chụp lại hình ảnh, Nhà thờ Cửa Bắc từng là nơi cựu Tổng Thống Mỹ George W. Bush cùng phu nhân tới cầu nguyện trong thời gian thăm chính thức Việt Nam và dự Hội nghị lãnh đạo kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) vào tháng 11 năm 2006. 'Không thể so sánh Chiến tranh Biên giới Việt-Trung 1979 và Nga xâm lược Ukraine'
Trả lời BBC News Tiếng Việt, Phó Giáo sư Martin Grossheim chuyên ngành Lịch sử Việt Nam, Đại học Quốc gia Seoul cho rằng "Nếu nhìn sâu vào hai cuộc xung đột này thì chúng ta sẽ thấy có những khác biệt mang tính nền tảng".
"Vào năm 1979, thì ngay từ lúc bắt đầu, các lãnh đạo Trung Quốc khi đó dưới thời Đặng Tiểu Bình nhấn mạnh "chỉ" muốn dạy cho Việt Nam một bài học, và ý thức hệ của Trung Quốc sau 1975 rất gần với Liên Xô, kết quả là Trung Quốc đã mang quân tấn công vào các tỉnh biên giới ở miền bắc Việt Nam. Nói cách khác thì ngay từ khi bắt đầu thì Hà Nội và đồng minh thân cận là Moscow biết rõ rằng Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa sẽ không tiến xa vào Hà Nội nhằm lật đổ chế độ."
"Tuy nhiên đây lại chính là mục tiêu của Tổng thống Nga Putin tại Ukraine. Mục đích rõ ràng của cuộc tấn công của Nga nhằm vào Ukraine chính là muốn lật đổ chế độ tại Kyiv và thay thế bằng một chính phủ thân Nga. Vì vậy Nga đã tiến hành một cuộc tấn công toàn diện nhằm vào Ukraine và tấn công từ nhiều mũi khác nhau, đây chính là điều rất tương phản với việc Trung Quốc đã thực hiện vào năm 1979"
'Còn khoảng hơn 300 người Việt Nam tại Ukraine'
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng được truyền thông Việt Nam dẫn lời cho biết:
“Tính đến ngày 17/3, Việt Nam đã tổ chức được 5 chuyến bay đưa 1.385 người Việt Nam và gia đình từ Ukraine sơ tán sang Romania và Ba Lan về nước an toàn.
“Theo thông tin từ Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraine, đến ngày 17/3, còn khoảng hơn 300 người Việt Nam tại Ukraine tập trung tại các thành phố Donestk, Lugan, Chernigov, Kherson, Kharkov va Odessa.
“Hầu hết đây là những người đã định cư lâu dài, có công việc làm ăn, nhà cửa, tài sản ở Ukraine, chưa có nguyện vọng sơ tán sang các nước lân cận hoặc về Việt Nam.
“Riêng tại thành phố Mariupol, nơi diễn ra xung đột căng thẳng có khoảng 80 người Việt Nam. Thời gian qua, Việt Nam đã nỗ lực triển khai công tác bảo hộ công dân.
“Hiện nay Bộ Ngoại giao và các cơ quan đại diện Việt Nam tại Nga và Ukraine tiếp tục thúc đẩy các cơ quan chức năng của Nga và Ukraine trong việc phối hợp tạo hành lang an toàn cho những người Việt Nam còn lại ở Mariupol cũng như các thành phố khác ở Ukraine sơ tán đến nơi an toàn”.
Phó thủ tướng Ukraine nói Nga phạm tội diệt chủng đối với Ukraine
Phó thủ tướng Ukraine cáo buộc Nga phạm tội "diệt chủng" trong quá trình xâm chiếm đất nước của bà.
Phát biểu trong chương trình Sophy Ridge của hãng Sky, bà Olha Stefanishyna nói bà "chắc chắn tin rằng" thể chế Nga đã có các hành động diệt chủng, và nói Tổng thống Vladimir Putin cùng các lãnh đạo tại Điện Kremlin "là những kẻ tội phạm chiến tranh".
Bà Stefanishyna nói số lượng "các nạn nhân là dân thường" đã bị giết chết và bị thương trong cuộc xâm lược của Nga tính đến nay "lớn hơn nhiều so với các lực lượng có vũ trang của Ukraine," và cáo buộc rằng "phụ nữ bị hãm hiếp trong hàng tiếng đồng hồ rồi bị giết chết" bởi binh lính Nga.
Nhưng bà cam kết rằng "Ukraine sẽ kháng cự cho tới khi nào còn cần kháng cự" và nói cơ quan công tố nước này sẽ tìm cách ra cáo trạng đối với các nghi phạm là quân lính Nga với tội danh tội phạm chiến tranh, và nói khoảng 2.000 vụ đã được mở hồ sơ.
Bà cũng ca ngợi các lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ và Israel về vai trò của họ trong việc tìm kiếm biện pháp trung gian hòa giải cho một thỏa thuận hòa bình, nhưng cảnh báo rằng Ukraine sẽ không đồng ý với bất kỳ dàn xếp nào theo đó cho phép Nga chiếm lãnh thổ của Ukraine, điều mà bà nói là 'làn ranh giới đỏ' của nước bà trrong các cuộc thảo luận.
Tuy nhiên, bà nói có thể có chỗ cho việc thảo luận về việc "tái nhập" các vùng lãnh thổ ly khai ở miền đông, nơi vốn đã bị "chiếm đóng" trong tám năm qua.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
‘Tình hình ở Mariupol là khủng khiếp’
Oleg Savchuk, người đã trốn thoát khỏi thành phố Mariupol của Ukraine bị bao vây cùng bạn gái và hiện đang ở Dnipro, đã nói chuyện với BBC.
Ông cho biết "tình hình khủng khiếp tại Mariupol " và họ đã quyết định rời Mariupol với cha mẹ và ông bà của họ sau khi nhà của họ bị phá hủy.
Oleg nói rằng không có khí đốt và điện và họ không thể gọi cho bất kỳ ai hoặc nhận bất kỳ thông tin nào, và nói thêm rằng họ sống sót bằng cách cùng hàng xóm ra ngoài đốt lửa để đun nước và nấu ăn.
Ông nói rằng thành phố đã bị ném bom gần như suốt ngày đêm và chỉ có một hoặc hai giờ mỗi ngày không có tiếng bom.
Chụp lại hình ảnh, Oleg Savchuk: Thành phố Mariupol đã bị ném bom gần như suốt ngày đêm và chỉ có một hoặc hai giờ mỗi ngày không có tiếng bom. 'Người dân Mariupol bị đưa sang Nga'
Các quan chức thành phố Mariupol hôm thứ Bảy cáo buộc Nga đưa hàng ngàn người dân địa phương sang bên kia biên giới hồi tuần trước, bất chấp nguyên vọng của họ.
BBC vẫn chưa kiểm chứng được tin này, nhưng hiện đang ngày càng có nhiều lời kể về cùng nội dung.
Một quan chức thành phố, ông Pyotr Andryuschenko, nói với tờ New York Times rằng có từ 4000 đến 4500 cư dân thành phố đã bị buộc phải tới Tangarog, một thành phố thuộc vùng Rostov giáp biên với Ukraine ở phía góc đông nam. Ông nói thêm rằng họ đã bị đưa đi mà không kèm theo hộ chiếu cá nhân.
Một người đàn ông Ukraine cũng nói với báo này rằng ông đã liên hệ với ba gia đình bị buộc phải đi như thế.
"Nay thì người Nga đang đi qua từng căn hầm, và nếu có người còn trong đó thì họ sẽ buộc những người đó phải tới Taganrog," Eduard Zarubin, một bác sĩ, người đã rời khỏi thành phố hồi đầu tuần, nói.
Nga chưa trực tiếp lên tiếng về cáo buộc này, nhưng bộ quốc phòng hôm thứ Sáu nói rằng hàng ngàn người Ukraine muốn "chạy trốn sang Nga" và chính phủ Nga đang giúp đỡ họ.
Vì sao Mariupol quan trọng?
Nếu Mariupol thất thủ, nơi này sẽ đem tới cho Nga quyền kiểm soát một trong những cảng biển lớn nhất của Ukraine và tạo ra một hành lang trên bộ giữa Crimea nối với các vùng được Nga hậu thuẫn là Luhansk và Donetsk.
Việc kết nối Crimea với phần lãnh thổ trên bộ của Nga thông quan các vùng do phiến quân nắm giữ sẽ khiến cho Nga dễ dàng vận chuyển người và hàng qua lại với Crimea. Nga đã muốn đạt được điều này từ 2014, khi cuộc xung đột ở vùng miền đông Ukraine bắt đầu nổ ra.
Hiện bán đảo Crimea được nối với Nga bằng một cây cầu được xây dựng với giá đắt sau khi nơi này sáp nhập vào Nga.
Quan chức Ukraine: Nga tấn công trường học, nơi có 400 người trú ẩn
Hội đồng thành phố Mariupol nói các lực lượng Nga hôm thứ Bảy đã ném bom vào một trường học nơi có khoảng 400 người.
Trong một tin cập nhật trên Telegram, giới chức nói tòa nhà của trường đã bị phá hủy và mọi người đang bị vùi dưới đống đổ nát. Đây là nơi phụ nữ, trẻ em và người già đã tới để trú ẩn, giới chức nói.
Hiện chưa có tin chi tiết về mức độ thương vong.
Việc giữ liên lạc với Mariupol là vô cùng khó khăn, và BBC đã không thể ngay lập tức xác thực thông tin đưa ra.
Nguồn hình ảnh, reute
Chụp lại hình ảnh, Phóng viên BBC Hugo Bachega từ Lviv cho biết những người mà BBC đã phỏng vấn cũng như những gì BBC nghe được cho thấy tình thế tại Mariupol, nơi đã bị quân Nga bao vây toàn bộ, là rất tồi tệ. Ước tính có 300 ngàn người bị kẹt trong thành phố, không có điện, nước sạch, không có sưởi.
