Phương pháp chốt quân dự Asiad 2018 của HLV Park

Sau khi giành ngôi vị Á quân Vòng chung kết (VCK) U23 Châu Á 2018 với vỏn vẹn 6 điểm, huấn luyện viên (HLV) Park Hang-seo đối mặt với sự do thám và dè chừng của nhiều đội tuyển trong khu vực châu Á.

Tất cả các bàn thắng ở VCK vừa qua đều đến từ các đường tạt bổng từ hai biên, tận dụng những sai lầm trong phút rối loạn của đối thủ để ghi bàn bằng những nỗi lực xuất thần cá nhân. Phần lớn trong số đó (5/8 tình huống) đến từ tuyển thủ Quang Hải.

Hơn nửa năm sau, khi Asiad 2018 đang cận kề thì tổng thể cả trình độ và phong độ của các cầu thủ U23 vẫn chưa có dấu hiệu khởi sắc. Việc bổ xung sức mạnh cho hàng tiền vệ để có những đường kiến tạo (đặc biệt theo hướng trung lộ) đa dạng và sắc bén hơn là việc tối quan trọng.

Do đó công việc chính của HLV ở giải Tứ Hùng là kiểm chứng một vài mô hình lắp ghép tiền vệ trung tâm (tập trung vào Văn Quyết-Xuân Trường-Hùng Dũng-Quang Hải) và tuyển chọn các tiền đạo để tối ưu hóa tỉ lệ ghi bàn.

Olympic Việt Nam: Trăm sự lại nhờ thầy Park?

ASIAD đâu chỉ có bóng đá

V-League biến động thế nào mùa World Cup?

Thế hệ Quang Hải cần chuẩn bị cho World Cup 2026?

Hai bộ khung chính cho ba trận đấu

Trong giải Tứ Hùng 2018, ông Park sử dụng hai bộ khung thử nghiệm tương ứng với hai trận đầu tiên.

Bộ khung thứ nhất là đội hình xuất phát để đối đầu với U23 Palestine, gần giống đội hình của những trận vòng bảng của VCK U23 Châu Á.

Ông Park có vẻ muốn so sánh sức mạnh thực tế của U23 + 3 (Văn Quyết, Văn Lâm và Anh Đức) với tuyển U23 ở Thường Châu và tuyển quốc gia (có thêm Đinh Thanh Chung, Quế Ngọc Hải, Xuân Mạnh) trong trận gặp Jordan.

Bộ khung thứ hai trong trận gặp U23 Oman có tươi mới hơn nhưng không quá rủi ro vì ông Park vẫn sử dụng gần một nửa những người có tên trong danh sách đội tuyển U23 thi đấu ở Trung Quốc.

Tỉ lệ 8 "cũ" - 3 "mới"

Với bộ khung thứ nhất, HLV Park thử quân với cơ cấu 8-3 tức là 8 cầu thủ "cũ" và 3 cầu thủ "mới" (trên thực tế là 3 cầu thủ trên 23 tuổi). Bằng cách làm này, ông Park sẽ đánh giá mức độ tác động qua lại giữa hai nhóm. Cụ thể là khả năng phối hợp giữa Văn Quyết /Xuân Trường hay Hùng Dũng/Xuân Trường ở các trận với U23 Palestine và với U23 Uzbekistan. Và khả năng chi phối của từng nhóm đến cục diện trận đấu.

Bằng chứng là HLV của U23 Palestine có ấn tượng tốt đối với vai trò thủ lĩnh của Văn Quyết. Ngoài ra Anh Đức vẫn có duyên ghi bàn và Văn Lâm đã có một pha bay người cứu thua xuất thần.

Tỉ lệ 5 "cũ" - 6 "mới"

Vì ông Park đã hứa sẽ trao cơ hội ra sân cho tất cả các cầu thủ để chứng tỏ năng lực nên ở trận đấu thứ 2, ông Park thử bộ khung với tỉ lệ "nhào trộn" 5-6 (5 cầu thủ "cũ" và 6 cầu thủ "mới" chưa đá).

Tỉ lệ 5 "cũ" - 6 "mới" là tỉ lệ khá cân bằng giữa nhóm "mới" và nhóm "cũ" để tạo ra tâm lý tự tin và đoàn kết thi đấu cho nhóm cầu thủ "mới" này.

Về mặt lý thuyết, việc trao nhiều vị trí trên sân hơn cho nhóm cầu thủ "mới" có thể sẽ tạo ra một "đội bóng mới" với những sức mạnh chưa từng được khám phá. Tuy nhiên điều đó đã không xảy ra.

Có lẽ lý do chính là thời gian tập luyện cùng nhau là quá ít. Nhưng bộ khung thứ hai này cũng đã hòa trong thế ép sân U23 Oman trước khi Hùng Dũng được đẩy lên đá tấn công và hỗ trợ Văn Hậu ghi bàn thắng đẹp mắt ở phút 88.

Đội bóng Hà Nội mở rộng?

Việc thử quân với tỉ lệ 8-3 hay 5-6 là nhằm một mũi tên trúng 2 đích. Thứ nhất là để xem liệu hai nhóm cầu thủ "mới" và "cũ" có thể "làm việc" được với nhau để phục vụ chiến thuật của HLV hay không?

Đích ngắm thứ hai là để đánh giá chính xác liệu nhóm cầu thủ nào thực sự quyết định cục diện trận đấu. Bằng việc ghi 3 trong tất cả 4 bàn thắng, nhóm cầu thủ "cũ" (Công Phượng, Văn Hậu, Văn Đức) đã khẳng định vị thế. Giả như Tiến Linh hay Minh Vương có ghi bàn thì có lẽ họ cũng sẽ chỉ cạnh tranh cho xuất đá của Anh Đức.

Ông Park gọi lên thử việc tới 30 cầu thủ để gia tăng áp lực cạnh tranh nội bộ, nhằm tạo động lực tập luyện và tái tạo nguồn cảm hứng trong thi đấu cho nhóm 18 cầu thủ "cũ" từng giành chiến tích tại Thường Châu - Trung Quốc. Và chỉ vài cầu thủ "mới" tốt nhất của V- League và phải có lối chơi ăn ý với nhóm cầu thủ U23 "cũ" (cụ thể là nhóm cầu thủ CLB Hà Nội) như Hùng Dũng và Văn Quyết mới khiến ông Park phải nắn chỉnh kết cấu đội hình của mình.

Tỉ lệ 4:1 là không phải là tỉ lệ vàng nhưng hợp lý?

Tỉ lệ 4:1 (16 cầu thủ "cũ": 4 cầu thủ "mới" trong danh sách chính thức đi Indonesia) cho thấy sự quá cẩn trọng trong việc thay đổi nhân sự của HLV trước áp lực từ sự mong đợi của người hâm mộ. Nếu dựa theo nguyên tắc tỉ lệ vàng, thì danh sách phải gồm khoảng 13 cầu thủ "mới" và 7 cầu thủ "cũ" mới tạo nên sự hài hòa.

Có thể đây là những cầu thủ được ông Park coi là tốt nhất (thậm chí ở bình diện trình độ đội tuyển quốc gia). Nhưng việc một đội hình chinh chiến cùng nhau qua liên tục hàng loạt các giải đấu quốc tế (sau này là AFF Suzuki Cup 2018 và AFC Asian Cup 2019) sẽ thực sự là khó khăn lớn cho những tài năng mới muốn để hòa nhập và phải phục vụ một kết cấu quá vững chắc trong khi thử nghiệm đội hình thì quá ngắn ngủi.

Có lẽ ông Park biết các cầu thủ "có giới hạn của họ" nên ông chú trọng vào sức mạnh tinh thần xuất phát từ sự gắn kết của các cầu thủ "gia đình", điều mà các HLV đội bạn tham gia giải Tứ Hùng cũng phải giành lời khen cho đội hình vừa được chọn.

Vẫn biết việc "phải xây dựng được một thế hệ có chiều sâu và xuyên suốt" (như lời HLV Oman đã phát biểu về U23 Việt Nam) là điều tiên quyết để hướng tới mục tiêu xa hơn là từng bước khẳng định đẳng cấp châu lục. Nhưng sau hơn nửa chặng đường V-League 2018 mà đội Olympic Việt Nam chỉ tuyển thêm được 4 cầu thủ thì quả là một điều đáng lo ngại.

Đẳng thức thành công có còn bí ẩn và mầu nhiệm?

Ông Park đã phải cân bằng một đẳng thức nhiều biến số (mỗi biến số là một cầu thủ) cùng nhiều hệ số đi kèm ở vế trái.

Các hệ số này là nền tảng thể lực, khả năng phối hợp với đồng đội, tâm lý thi đấu, mức độ đa năng về chiến thuật, hòa nhập lối sống đội bóng… Còn vế phải thì nên là một chiến thắng đầy cảm xúc ở vòng 1/8 để nối dài niềm hy vọng và nguồn lực đầu tư cho bóng đá.

Liệu ông Park và các tuyển thủ Olympic có thể lặp lại kì tích ở VCK U23 Châu Á?

* Bài thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả, một biên tập viên tự do từ Hà Nội.