Kiểm soát và quản lý mạng ở 'VN khác TQ'

Một nhà báo BBC Tiếng Trung nói rằng người dân ở Trung Quốc nay phải 'học sống chung' với sự kiểm soát mạng như tìm cách giao dịch 'ngoài mạng'.

QH Việt Nam sẽ lo ‘dịch chuyển đám mây ảo’?

Google và YouTube đặt máy chủ ở đâu?

'Luật An ninh mạng, bước lùi lớn cho VN'

Ông Howard Zhang, Trưởng ban BBC Tiếng Trung, cũng cho hay sự siết chặt kiểm soát các dịch vụ mạng cũng khiến có người rời Trung Quốc sang Hoa Kỳ sinh sống.

Tuy thế, bên cạnh các ý kiến từ Việt Nam về Luật An ninh mạng, ông Howard Zhang, ở London cho rằng tình hình Việt Nam khác Trung Quốc.

Trả lời Bàn tròn thứ Năm của BBC Tiếng Việt (14/5/2018) bình luận về góc độ pháp lý và công nghệ của Luật An ninh Mạng mà Quốc hội Việt Nam vừa thông qua, bên cạnh ông Howard Zhang còn có nhà báo Đồng Chuông Tử từ Bình Thuận, PGS.TS Hoàng Ngọc Giao, TS Nguyễn Quang A và Luật sư Ngô Anh Tuấn từ Hà Nội.

Tình hình Trung Quốc

Theo ông Howard Zhang, trước đây mặc dù đã được thông qua, Luật An ninh mạng ở Trung Quốc vẫn bị chậm thực thi 19 tháng vì lý do kỹ thuật và công nghệ.

"Luật thì có đó nhưng các điều khoản về cấp độ quản lý và cách thức thực hiện chưa hoàn chỉnh. Chẳng hạn như nếu có một công ty nước ngoài với khối lượng dữ liệu lớn thì việc cơ quan nào sẽ chịu trách nhiệm giám sát và các bước thực hiện sẽ như thế nào vẫn chưa rõ ràng", ông Zhang chia sẻ.

Khi được hỏi Việt Nam nên học hỏi Trung Quốc điều gì về Luật An ninh mạng, ông Howard Zhang nói:

"Thật khó để đưa ra lời khuyên cho Việt Nam trong hoàn cảnh này. Ở Trung Quốc, chính phủ đã thiết lập một hệ thống dịch vụ mạng xã hội song song với thế giới. Ví dụ như, người Trung Quốc dùng Baidu thay cho Google, WeChat thay cho Facebook, Weibo thay cho Twitter hay Youku thay cho Youtube.

"Do đó, chính phủ Trung Quốc đã chặn hết tất cả những dịch vụ mạng trên thế giới tại nước này.

"Với thị trường 1.3 tỷ dân, một số dịch vụ ở Trung Quốc có số lượng người dùng còn cao hơn các dịch vụ khác trên thế giới. Ví dụ như dịch vụ thanh toán Tencent có hơn 900 triệu người dùng, cao hơn hẳn so với các ngân hàng quốc tế.

Người Trung Quốc có thể sử dụng dịch vụ thanh toán Tencent để mua sắm, gọi taxi hay đi massage. Họ không cần dùng tiền mặt hay thẻ ngân hàng mà chỉ một nút "tap" trên điện thoại", ông Howard Zhang nói thêm.

Chia sẻ về việc người Trung Quốc phản ứng thế nào với Luật An ninh Mạng, nhà báo Howard Zhang nói:

"Người Trung Quốc bây giờ không thể lo lắng về Luật An ninh Mạng nữa mà thay vào đó là học cách sống chung với nó. Theo hệ thống quản lý công nghệ mới thì chính phủ có thể biết hết các thông tin cá nhân của người dân như nơi ở, người thân hay chi tiêu hằng ngày.

Do đó để tránh bị xâm phạm đời tư cá nhân thì người dân tìm những cách giao dịch khác mà không liên quan đến công nghệ hoặc chuyển sang sống ở các nước khác như Mỹ nếu có điều kiện."

Bình Thuận nhiều bức xúc khác nhau

Liên quan đến cuộc biểu tình ở Bình Thuận ngày 10/6/2018, nhà báo Đồng Chuông Tử cho biết:

"Cuộc biểu tình ở Bình Thuận diễn ra trong bối cảnh những bức xúc của người dân liên quan đến nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân và các vấn đề về biển không được chính quyền giải quyết thoả đáng.

Khi tham gia tác nghiệp tại cuộc biểu tình, tôi không thấy lãnh đạo của tỉnh Bình Thuận xuống để đối thoại, trấn an người dân ở trụ sở Hội đồng Nhân dân. Thay vào đó là hình ảnh giằng co qua lại giữa một dàn cảnh sát cơ động và người dân địa phương."

Bình luận về ý kiến cho rằng cuộc biểu tình "quá khích" ở Bình Thuận là lý do khiến Quốc hội quyết tâm hơn trong việc bấm nút thông qua Luật An ninh Mạng, nhà báo Đồng Chuông Tử cho biết:

"Theo tôi Bộ chính trị đã có quyết định về Luật An ninh Mạng từ lâu rồi. Việc trình Quốc hội và thông qua đạo luật này chỉ là vấn đề thời gian mà thôi. Do đó cuộc biểu tình ở Bình Thuận không phải là lý do để Quốc hội đi đến quyết định này."

Đồng quan điểm, PGS.TS Hoàng Ngọc Giao cho rằng:

"Những lời kích động trên mạng internet không phải là nguyên nhân dẫn đến cuộc biểu tình ở Bình Thuận. Người dân cũng là các cử tri đi biểu tình khi họ muốn bày tỏ chính kiến của mình đối với một vấn đề kinh tế hay xã hội nào đó."

Phân tích về Luật An ninh Mạng, ông Hoàng Ngọc Giao nói:

"Theo tôi tên gọi Luật An ninh Mạng là chưa chính xác, mà phải gọi là Luật Kiểm soát Thông tin trên Mạng".

Về góc độ chuyên môn, Luật An ninh Mạng cần tập trung vào các quy định mang tính kỹ thuật và công nghệ để tránh xảy ra trường hợp mạng bị tấn công, nhằm đảm bảo an toàn cho cơ sở dữ liệu của các cơ quan nhà nước.

Tuy nhiên, Luật An ninh Mạng hiện hành tập trung vào việc đảm bảo cơ sở dữ liêụ cho cả nhà nước, doanh nghiệp và cá nhân. Điều này vi phạm nghiêm trọng đến quyển tự do biểu đạt ý kiến của công dân, quyền được đảm bảo thông tin cá nhân và quyền được đảm bảo bí mật kinh doanh của doanh nghiệp. Theo đó, Luật An ninh Mạng chưa phù hợp với hệ thống các Luật hiện hành."

"Việc cơ quan Công an - một cơ quan hành chính được giao nhiệm vụ phụ trách Luật An ninh Mạng là vi hiến, không có căn cứ pháp luật. Theo tôi, thẩm quyền này cần được giao cho Toà án thực hiện theo một trình tự tố tụng minh bạch để

Từ Hà Nội, TS Nguyễn Quang A, nhà bất đồng chính kiến, cho rằng:

"Những hệ thống quan trọng của nhà nước như điện, nước, báo chí, viễn thông được giao cho một mình Bộ Công an đi thẩm tra thì chính hệ thống nhà nước sẽ dễ bị tấn công nhất vì họ không đủ năng lực.

Ông nêu ví dụ một loạt tướng trong Bộ Công an vừa bị bắt [trong vụ tổ chức đánh bạc diện rộng trên mạng].

Còn ông Hoàng Ngọc Giao bày tỏ sự thất vọng khi nhiều nhà trí thức, các quan chức chính phủ có công trong việc đưa mạng internet vào Việt Nam, và đông đảo người dân đã có thư kiến nghị xin lùi Luật An ninh mạng nhưng đạo luật này vẫn được thông qua.

Ông Giao lo ngại rằng "sự ra đời của Luật An ninh Mạng sẽ khiến Google và Facebook rời bỏ thị trường Việt Nam. Thay vào đó, chúng ta có thể sẽ phải sử dụng dịch vụ Baidu hay WeChat của Trung Quốc. Theo đó, cơ sở dữ liệu của người dân không chỉ bị kiểm soát bởi chính phủ Việt Nam, mà còn bị kiểm soát bởi cả chính phủ Trung Quốc nữa."

Tiếp theo là gì?

Bình luận về việc liệu Luật an ninh Mạng có được sửa đổi hay không, luật sư Ngô Anh Tuấn khẳng định:

"Luật An ninh Mạng sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2019. Một khi Bộ Chính trị đã quyết định và Quốc hội đã bấm nút thông qua thì những kiến nghị sửa đổi sẽ không có tác dụng gì và việc Chủ tịch nước không ký lệnh ban hành là viễn vông."

Không đồng tình với ý kiến này, ông Hoàng Ngọc Giao cho biết:

"Tôi không đồng tình với ý kiến cho rằng, luật đã thông qua thì sẽ không làm gì được. Trong hoàn cảnh này, chúng ta cần sự nỗ lực của rất nhiều người bao gồm cả Đại biểu Quốc hội để nghiên cứu các nội dung mà người dân chưa đồng ý.

"Các nhà chuyên môn, giới trí thức và người dân cũng chưa nên buông xuôi vì theo luật, Quốc hội có thể tạm dừng toàn bộ hoặc một phần luật đã ban hành."

EU tăng cường bảo vệ dữ liệu người lên mạng

Có thể thoát khỏi Internet?

iPhone X giá ngàn đô: Internet nói gì?

Trước đó, bà Lê Thị Thu Hằng - người phát ngôn Bộ Ngoại giao được báo chí trích lời phát biểu:

"Luật An ninh Mạng phù hợp với Hiến pháp Việt Nam và không cản trở các Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên."

Bình luận về phát biểu này, TS Hoàng Ngọc Giao nói đây "là phát ngôn ngoại giao mang tính chính trị và không thiết thực".

Còn ông Đồng Chuông Tử nói thì tin rằng "Luật An ninh Mạng là một bước lùi của xã hội Việt Nam", và đồng ý với ý kiến của Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc cho rằng cần công khai nút bấm của các Đại biểu Quốc hội.

Cũng trong chương trình Facebook Live 14/06, một số ý kiến của người dân nói cần xem xét điều chỉnh lại 'một số chỗ' trong Luật An ninh Mạng mới được Quốc hội Việt Nam thông qua.

Trả lời phóng viên BBC Nguyễn Hoàng tại Hà Nội, có ý kiến nói 'Luật An ninh mạng nếu đưa được ra thì cũng là tốt nhưng phải làm sao để đảm bảo quyền tự do cá nhân'.

Cũng có ý kiến tỏ ra quan ngại rằng nếu cơ chế quản lý mạng của Việt Nam đi theo cách của Trung Quốc thì đó là "bước thụt lùi".

Xem thêm cùng chủ đề: