Khủng hoảng Ukraine: Một số đài báo ở VN ủng hộ Nga vì e ngại 'dân chủ Phương Tây'?

Dường như một số cơ quan truyền thông Việt Nam ủng hộ nước Nga thể hiện rõ trong những ngày xảy ra khủng hoảng Ukraine và trang Sputnik của Nga có ảnh hưởng ở Việt Nam khi đăng tải quan điểm về tình hình Đông Âu.

Tờ Tạp chí Cộng sản hôm 14/2 lý giải bằng việc dẫn chứng "lịch sử", báo này nêu khó khăn trong cố gắng của Nga đề cao sự tự chủ trước thách thức của Phương Tây:

"Chiến tranh Lạnh kết thúc và Liên Xô tan rã năm 1991 đã không dẫn đến sự chuyển hóa của nước Nga theo mô hình "dân chủ" mà Mỹ và phương Tây mong muốn. Trong giai đoạn khoảng 10 năm kể từ khi kết thúc Chiến tranh lạnh, thế giới chứng kiến thời kỳ chuyển đổi khó khăn của nước Nga sang nền kinh tế thị trường, trong khi xã hội còn nhiều khó khăn và bất ổn."

Cũng theo tờ này: "Từ cuối những năm 90 của thế kỷ XX, Mỹ và phương Tây nhận thấy quá trình "diễn biến" và "phương Tây hóa" nước Nga hầu như không có tiến triển do chủ nghĩa dân tộc và tính độc lập của người Nga rất cao."

'Ai được lợi trong khủng hoảng'?

Trong bài: "Ai hưởng lợi trong cuộc khủng hoảng Nga - Ukraine?" đăng trên tờ Quân dội Nhân dân. 13/2, ngay bên dưới cũng là một câu hỏi: "Liệu truyền thông quốc tế có đang quá đà khi đồng loạt tuyên truyền Nga âm mưu xâm lược Ukraine?"

Trong câu trên, nếu "quá đà" là một nghi vấn thì "đồng loạt tuyên truyền Nga âm mưu xâm lược Ukraine" là một khẳng định.

Tờ này viết tiếp:

"Báo chí Mỹ và phương Tây suốt tuần qua đều đưa tin Nga đã điều hơn 100.000 quân áp sát biên giới với Ukraine, song việc kiểm chứng nguồn tin lại chưa được cung cấp.

Trước đó, quan chức Anh còn tuyên bố Nga leo thang căng thẳng nhằm ép Ukraine phải chấp thuận dựng lên một chính quyền thân Nga, trong khi chính người trong cuộc đã lên tiếng phủ nhận thông tin này."

Nga cấm bay ở Biển Azov, Ukraine bác bỏ 'tin giả' về 5 quân nhân bị giết

Ukraine: "Trung Quốc sẽ hậu thuẫn Nga về mặt ngoại giao"

Ukraine yêu cầu một cuộc họp với Nga trong 48 giờ tới

Tờ Quân đội Nhân dân không nêu rõ người trong cuộc là ai và khẳng định: "Nga chắc chắn là quốc gia không muốn gây xung đột với Ukraine," và đánh giá:

"Mỹ, với chiêu bài kích động xung đột leo thang, một mặt liên tục tố cáo Nga có thể xâm lược Ukraine "vào bất kể lúc nào", một mặt kích động các bên liên quan tuyên chiến với Nga thông qua hàng loạt động thái như: Sẵn sàng hậu thuẫn cho chính quyền Ukraine và các nước Đông Âu bằng cách viện trợ vũ khí và điều binh lính tới khu vực này, ra lệnh sơ tán nhân viên ngoại giao và công dân Mỹ tại Ukraine như thể chiến tranh sắp xảy ra..."

"Cùng với đó, các phương tiện truyền thông của Mỹ và phương Tây cũng không quên liên tục đẩy mạnh tuyên truyền âm mưu xâm lược Ukraine của Nga, dù các nguồn tin đều chỉ dẫn lời quan chức Mỹ mà không đưa ra được bất cứ bằng chứng cụ thể nào. Xét từ nhiều phương diện, dù xung đột Nga-Ukraine có leo thang thành chiến tranh hay không, thì Mỹ vẫn có thể "ngư ông đắc lợi".

Băm nát Donbass bằng 8 đạo quân Ukraine?

Nguyên văn bài viết được Soha đăng tải là dòng tựa: ""Rò rỉ" kế hoạch băm nát Donbass bằng 8 đạo quân Ukraine: Nín thở trước phản ứng của Nga!"

Không rõ báo này có ủng hộ phiến quân Donbas hay không, khi họ dành phần lớn kích thước trang báo, cũng như đưa lên vị trí quan trọng nhất thông điệp được cho là của lực lượng thân Nga.

Báo này viết: "Ít giờ trước Lãnh đạo Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng (DPR) Denis Pushilin đã ra tuyên bố video như sau: "Tôi kêu gọi đồng bào của tôi, những người đang trong lực lượng dự bị đến các văn phòng nghĩa vụ quân sự. Hôm nay tôi đã ký một sắc lệnh về tổng động viên."

"Theo chân DPR, lãnh đạo Cộng hòa Nhân dân Luhansk tự xưng (LPR) Leonid Pasechnik cũng ban hành lệnh tổng động viên với tuyên bố để chuẩn bị "đẩy lùi xâm lược". Ông Pasechnik cho biết tất cả nam giới từ 18 đến 55 tuổi đều bị cấm rời khỏi LPR theo lệnh tổng động viên."

Căng thẳng Ukraine: Hoa Kỳ bảo vệ quyết định sơ tán đại sứ quán

Người Việt trên mạng xã hội nghĩ gì về căng thẳng Nga-Ukraine?

TBT Trọng: 'Cách mạng Tháng 10 mãi ngời sáng'

Tờ Sputnik phiên bản tiếng Việt, thể hiện quan điểm của Moscow là một số ít báo chí nước ngoài được phép xuất bản tại Việt Nam và có phóng viên tại nước này.

Bản tiếng Việt của Sputnik trích dẫn bình luận "Độc giả Mỹ của tờ báo Anh Daily Mail chỉ trích gay gắt Joe Biden."

Theo đó báo này kết luận rằng: "Nhiều bình luận đồng tình rằng nhà lãnh đạo Mỹ đang cố tình làm leo thang tình hình nhằm đánh lạc hướng người dân khỏi các vấn đề chính trị trong nước."

Thái độ ủng hộ nước này chống nước kia của báo chí Việt Nam có thể được xem là một động thái bình thường không? Nhất là khi không rõ nhân dân sẽ được gì.

Hoài niệm Liên Xô hay phản ứng trước 'dân chủ Phương Tây'?

Có các ý kiến giải thích về hiện tượng này mà chỉ xảy ra với một số báo Việt Nam, chứ không phải tất cả.

Một là vì nước Nga là hậu thân của Liên Xô, quốc gia trước đây đã ủng hộ miền Bắc Việt Nam trong cuộc chiến chống Mỹ và về địa chính trị hiện nay, quan hệ của Nga được Hà Nội coi là một ưu tiên.

Ảnh hưởng của trang Sputnik có trong người Việt, không chỉ ở Việt Nam là một điều được ghi nhận gần đây.

Trả lời BBC News Tiếng Việt từ Pháp, ông Phạm Cao Phong, người từng có thời gian làm việc tại Liên Xô cũ, giải thích:

"Ngay ở Pháp, kênh Sputnik đã xâm nhập vào đời sống của người Việt Nam rất nhiều," nhà báo này nhận định.

Một nguyên nhân khác dẫn đến tâm lý trên, theo ông Phong, nói vào tuần trước trong thảo luận trên YouTube của BBC News Tiếng Việt

"Việt Nam với Nga có quá khứ rất tốt. Liên Xô mà đại diện là Nga bây giờ đã sát cánh với Việt Nam và giúp đỡ VN rất nhiều."

Hiện tượng thông cảm với ông Putin có ở Việt Nam còn nhìn được ngay trên trang Facebook của BBC News Tiếng Việt, khi một số bạn đọc cười tổng thống Ukraine, và đồng ý với an ninh địa chính trị của Nga:

Ví dụ Facebooker ký tên là Stock Trader viết, "Hồi xưa Mỹ mạnh, bây giờ chỉ là con cọp giấy, Biden chỉ là tiền thôi."

Đào Cương: "Chính xác thì Putin muốn Ukraine làm phên dậu cho Nga chứ không thể khuất phục được dân tộc này vì mối thù đã quá sâu! Bất kể Chính phủ nào thân Nga đều bị lật đổ, quá khứ là minh chứng. Chính phủ hiện nay của anh diễn viên hài không sợ Nga bằng sợ dân Ukaine."

Tuy nhiên, còn có một tâm lý khác, thể hiện qua một số cơ quan truyền thông Việt Nam, là bác bỏ mọi vấn đề họ cho rằng "xuất phát từ Cách mạng Màu", hoặc "nỗ lực thay đổi chế độ" ở khu vực Liên Xô cũ, theo mô hình dân chủ Phương Tây.

Cùng lúc, các phát ngôn chính thức của Bộ Ngoại giao Việt Nam không nêu quan điểm thiên vị bên nào, Nga, Ukraine, EU, mà tập trung tình hình của người Việt tại vùng đang có thể có chiến sự.

Hôm 16/02, bà Lê Thu Hằng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao VN nó bộ này "đã chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraine theo dõi sát tình hình, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng sở tại, giữ liên hệ với các đầu mối, để hỗ trợ bà con Việt Nam".

Một trang web khác Vietnam+ trước đó có bài của phóng viên Thông tấn xã VN nói "căng thẳng trong quan hệ Nga-phương Tây không chỉ tác động đến nền kinh tế Nga, mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới kinh doanh của cộng đồng người Việt ở Liên bang Nga".