WTO đạt các thỏa thuận về vaccine Covid và đánh bắt cá quá mức

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh, Thỏa thuận sẽ giúp các nước đang phát triển dễ dàng xuất khẩu vaccine mà họ sản xuất.

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) đã thông qua các thỏa thuận bao gồm bỏ bằng sáng chế cho vaccine Covid và nhằm giảm đánh bắt quá mức.

Nhóm 164 quốc gia đã dành 5 ngày để đàm phán các thỏa thuận bao gồm các cam kết về sức khỏe và an ninh lương thực.

Thỏa thuận miễn trừ một phần sở hữu trí tuệ đối với vaccine Covid sẽ cho phép các nước đang phát triển sản xuất và xuất khẩu vaccine.

Nhưng thỏa thuận này sẽ chỉ kéo dài 5 năm và không bao gồm các phương pháp điều trị và xét nghiệm bệnh.

Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala cho biết các thỏa thuận đạt được tại một hội nghị ở Geneva, sẽ "tạo ra sự khác biệt cho cuộc sống của người dân trên thế giới".

"Kết quả thỏa thuận chứng minh rằng WTO trên thực tế có khả năng ứng phó với tình huống khẩn cấp của thời đại chúng ta," bà nói thêm.

Gói của hai thỏa thuận qui mô nhất được thương thuyết - nhằm giảm đánh bắt cá quá mức và chia sẻ kiến thức về vaccine Covid - được bà Okonjo-Iweala mô tả là "chưa có tiền lệ".

WTO là một tổ chức quốc tế với 164 quốc gia thành viên và các chức năng chính của tổ chức này là tạo một diễn đàn cho các cuộc đàm phán nhằm giảm bớt các rào cản đối với thương mại quốc tế và quản lý một hệ thống các quy tắc quản lý thương mại.

Các quy tắc của WTO quy định rằng tất cả các quyết định được thực hiện bởi sự đồng thuận, với bất kỳ thành viên nào đều có thể thực hiện quyền phủ quyết.

Các nguồn tin thương mại cho biết ở đã có lúc, một loạt yêu cầu từ Ấn Độ, quốc gia tự coi mình là kiểu mẫu cho nông dân và ngư dân nghèo cũng như các nước đang phát triển, có vẻ muốn các cuộc đàm phán bị tê liệt nhưng rồi đã tìm được cách giải quyết.

Thỏa thuận hạn chế trợ cấp đánh bắt cá chỉ là thỏa thuận đa phương thứ hai thiết lập các quy tắc thương mại toàn cầu mới trong lịch sử 27 năm của WTO và nó được hy vọng sẽ thúc đẩy giảm nguồn cung đánh bắt cá.

Chụp lại hình ảnh, Bà Okonjo-Iweala, Tổng giám đốc WTO, nguyên là nữ ngoại trưởng và bộ trưởng tài chính nữ đầu tiên của Nigeria.

"Đây là một bước ngoặt trong việc giải quyết một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đánh bắt quá mức toàn cầu," Isabel Jarrett, giám đốc chiến dịch giảm trợ cấp nghề cá có hại của Tổ chức từ thiện Pew cho biết.

Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Vương quốc Anh Anne-Marie Trevelyan cho biết hiệp định nghề cá "không đi xa như nhiều thành viên mong muốn".

"Nhưng nó đi theo một cách nào đó để cung cấp những gì đại dương của chúng ta cần và tất cả những gì phụ thuộc vào chúng," bà nói.

Trong khi đó, thỏa thuận miễn trừ một phần để cho phép các nước đang phát triển sản xuất và xuất khẩu vaccine Covid đã chia rẽ WTO trong gần hai năm, trước khi một phiên bản cuối cùng của thỏa thuận được thông qua.

Tuy nhiên, các nhà vận động cho biết hiệp định này hầu như không mở rộng đối với sự miễn trừ hiện có trong các quy định của WTO và quá hạn hẹp vì nó không bao gồm điều trị và chẩn đoán.

"Nói một cách đơn giản, đó là một trò lừa bịp kỹ trị nhằm mục đích cứu lấy danh tiếng chứ không phải tính mạng," Max Lawson, đồng chủ tịch của People's Vaccine Alliance cho biết.

Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Vương quốc Anh Trevelyan nói thêm rằng thỏa thuận về chủng ngừa Covid "không phải về việc từ bỏ quyền [sở hữu trí tuệ]", mà cho biết nó "sẽ giúp các nước đang phát triển dễ dàng xuất khẩu vaccine mà họ sản xuất trong khả năng linh hoạt hiện có".

"Các thỏa thuận mà chúng ta đạt được trong tuần này có thể không hoàn hảo, nhưng chúng tạo điều kiện có một nền tảng mà chúng ta có thể tiếp tục xây dựng thêm," bà Trevelyan nói.