Hồng Nga Phóng viên BBC ở Hà Nội

Ông Trương Đình Tuyển nói rằng đàm phán với EU 'rất khó khăn' nhưng ông Pascal Lamy cũng có những thông cảm

Chỉ vài tiếng trước đó, người ta còn nghi ngờ là vòng đàm phán song phương thứ mười này khó có thể dẫn đến một thỏa thuận bằng văn bản.

Ông Trương Đình Tuyển, Bộ trưởng Thương mại Việt Nam và là người đại diện đàm phán của phía Việt Nam nói rằng đó là cuộc đàm phán 'rất khó khăn'.

Ông Tuyển đánh giá cao đột phá mà Việt Nam đạt được với Châu Âu và coi đây là mấu chốt để Việt Nam đẩy nhanh đàm phán với các đối tác lớn khác.

‘’EU là một đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam, một đối tác có ý nghĩa chiến lược.''

''Chúng ta rất coi trọng quan hệ với EU. Và EU cũng nhìn nhận Việt Nam như một nước đang phát triển, có trình độ thấp và có sự hỗ trợ nhất định.''

‘EU là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu mà chúng ta kết thúc đàm phán. Kết thúc đàm phán với EU tạo ra tiền đề rất quan trọng để chúng ta đẩy nhanh đàm phán với những đối tác quan trọng khác.''

Đặt một chân vào WTO?

Như vậy, cho tới thời điểm này Việt Nam đã đàm phán song phương thành công với ba đối tác là Cuba, Chile và châu Âu, trong đó châu Âu là bạn hàng lớn nhất và cũng khó khăn nhất.

Cao ủy thương mại châu Âu Pascal Lamy nói rằng trong cuộc đàm phán với Việt Nam châu Âu đề ra hai mục tiêu chính về chính sách.

Mục tiêu thứ nhất là tiếp cận và giành chỗ đứng trên thị trường Việt Nam với hơn tám mươi triệu dân, mà châu Âu đánh giá là giàu tiềm năng.

Kết thúc đàm phán với EU tạo ra tiền đề rất quan trọng để chúng ta đẩy nhanh đàm phán với những đối tác quan trọng khác.   Bộ trưởng Trương Đình Tuyển

Mục tiêu thứ hai là hỗ trợ các nước đang phát triển trong lĩnh vực kinh tế và điều này sẽ giúp Việt Nam, với tư cách một nước thu nhập thấp, mở cửa nền kinh tế của mình một cách cẩn trọng và có điều kiện.

Ông Lamy cũng nói Âu châu muốn các nước đối tác đang đàm phán thương mại với Việt Nam hiểu được thực tế này.

Cam kết mở cửa

Theo Hiệp định mới ký, Việt Nam sẽ phải thực hiện một loạt các cam kết đối với châu Âu trong việc mở cửa thị trường hàng hóa và dịch vụ khi gia nhập WTO.

Tổng cộng hai bên đã thống nhất 11 cam kết, tương đương mức của Trung Quốc năm năm trước đây.

Mục tiêu thứ nhất của chúng tôi trong ký kết hiệp định với Việt Nam là tiếp cận và giành chỗ đứng trên thị trường Việt Nam giàu tiềm năng với hơn tám mươi triệu dân.   Cao ủy Thương mại EU Pascal Lamy

Về mức thuế hàng hóa, trung bình cam kết của Việt Nam vào khoảng 16%, nằm ở giữa mức cam kết 22% của Campuchia và dưới 10% của Trung Quốc.

Thế còn ở lĩnh vực dịch vụ là lĩnh vực khó khăn nhất và gây cản trở nhiều nhất trong đàm phán, Việt Nam đã cam kết mở cửa thị trường dịch vụ trong một loạt các ngành như là giao thông, tài chính, chuyển phát nhanh, xây dựng, phân phối, môi trường, viễn thông và du lịch cho các doanh nghiệp châu Âu.

Riêng viễn thông và du lịch, Việt Nam duy trì một số hạn chế mà châu Âu chấp nhận do tính chất chuyển đổi của nền kinh tế Việt Nam.

Bộ trưởng Trương Đình Tuyển nói: ''Có những dịch vụ mà chúng tôi bị bật đèn đỏ và chúng tôi không thể đi được. Và với tinh thần thiện chí và xây dựng thì ngài Pascal Lamy đã chấp nhận yêu cầu của tôi.''

Đột phá quan trọng

Trước khi hai bên đạt được Hiệp định này, các chuyên gia đánh giá rằng thỏa thuận song phương giữa Việt Nam và châu Âu quan trọng ở chỗ nó sẽ tạo ra một hiệu ứng thúc đẩy trong các cuộc đàm phán với các thành viên WTO khác trong tương lai, nhất là đàm phán với Trung Quốc và Hoa Kỳ mà Việt Nam dự định thực hiện trong tháng 10 này.

Lãnh đạo Việt Nam đặt kế hoạch gia nhập Tổ chức thương mại Thế giới vào cuối năm 2005. Theo ông Tuyển, đàm phán song phương của Việt Nam với các nước khác đều đang bước vào giai đoạn thực chất và không kém phần khó khăn.

Áp phích của Vietnam Airlines

Thế nhưng, việc ký kết thành công Hiệp định song phương với Liên hiệp châu Âu đã mang lại hy vọng là hạn định này có thể thực hiện được.

Cao ủy Thương mại Lamy nói rằng theo kinh nghiệm đàm phán thương mại của ông, kể từ khi một nước ký kết được hiệp định song phương với một đối tác lớn đến khi gia nhập WTO thường mất khoảng từ một năm tới 18 tháng và theo ông như vậy hoàn toàn phù hợp với dự tính của Việt Nam.

Việt Nam đã thường xuyên tạo nên những điều bất ngờ, và do vậy, sẽ không ai lấy làm lạ nếu như Việt Nam đạt được hạn định đầy tham vọng của mình.

Thế nhưng, điều cần nói lúc này có lẽ là tham gia WTO không phải là mục tiêu cuối cùng, mà chỉ nên được coi là phương tiện. Chỉ sau khi gia nhập WTO, con đường phát triển theo xu hướng hội nhập và cạnh tranh của Việt Nam mới thật sự bắt đầu.