William Horsley BBC News Hà Nội

Canh nông truyền thống trộn lẫn với kinh doanh tại Hà Nội

Phóng viên đài BBC William Horsley trong dịp về Việt Nam đưa tin Hội nghị thượng đỉnh Á Âu ASEM5 đầu tháng 10 đã viết bài sau đây về kinh tế Việt Nam, một quốc gia mà ông gọi là một trong những nước cộng sản ít ỏi còn lại trên thế giới.

Sang năm 2005 Việt Nam sẽ kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng Sài Gòn, kết thúc cuộc chiến với người Mỹ mà phần thắng nghiêng về phía họ.

Đây là cơ hội cho thế giới bên ngoài để hiểu thêm một nước Việt nam mới.

Đối với một số người Tây Phương, cuộc chiến VN đã để lại những ấn tượng không hoàn toàn chính xác về một đất nước, theo họ chỉ có toàn nông dân đội nón lá, và cảnh chiến trường tang tóc.

Còn ngày nay Việt Nam đang là nước có nền kinh tế năng động nhất trong vùng, với mức tăng trưởng hàng năm vào khoảng 7%, và Sài Gòn, hay theo tên mới là thành phố Hồ Chí Minh, hiện là một trong những thành phố năng động nhất tại Đông Nam Á.

Xuất khẩu tăng mạnh, với các mặt hàng gia công chiếm tỷ trọng cao như quần áo, dày dép, và đồ gỗ. Đầu tư nước ngoài cũng đang đổ vào các lĩnh vực như đồ điện tử và chế tạo xe hơi.

Kinh tế tăng trưởng nhanh sẽ luôn tạo ra cái hố ngăn cách giàu nghèo, giữa những người giàu có và những người nghèo khó”   Lương Văn Lý - Sở KH ĐT tpHCM

Theo giám đốc phòng thương mại Đan Mạch tại Hà Nội Preben Hjortlund thì Việt Nam ngày nay đang đi theo con đường của Nam Hàn và các nền kinh tế con hổ khác tại Đông Nam Á.

Ông dự đoán rằng trong tương lai Việt nam sẽ đạt được mức tăng trưởng kinh tế còn cao hơn bây giờ.

Hồi sinh từ khói lửa

Hai cuộc chiến chống lại người Pháp và người Mỹ đã để lại hậu quả to lớn tại đất nước này.

Sau thắng lợi năm 1975, Việt Nam rơi vào trạng thái cô lập kinh tế do lệnh cấm vận của Mỹ gây ra.

Vào lúc đó VN rơi vào thế kẹt giữa một bên là ý thức giáo điều của chủ nghĩa cộng sản, và hai cuộc chiến biên giới với Trung Quốc ở phía Bắc, và Campuchia ở phía Nam.

Quan hệ giữa hai nước Việt Mỹ bị đóng băng trong gần 20 năm.

Thế rồi vào năm 1986, với một ban lãnh đạo mới lên ngôi, những người quyết tâm theo đuổi đường lối giống như của Trung Quốc, Việt Nam đã gạt sang một bên những giáo điều của ý thức hệ, bắt tay vào theo đuổi kinh tế thị trường.

Người Việt gọi chính sách này là Đổi Mới, và các nhà quan sát nước ngoài cho rằng chính sách này hiện đang thu hái được kết quả.

Nguyễn Quốc Khánh giám đốc công ty kiến trúc AA, là một ông chủ thuộc thế hệ mới của Việt Nam.

Công ty của ông thành lập tại tp Hồ Chí Minh 10 năm trước đây, và hiện ông Khánh hiện đang mướn tới 1700 nhân công tại các xưởng làm đồ nội thất và kiến trúc của AA.

Theo doanh nhân Khánh, điều kiện kinh doanh nay tương đối tốt

Công việc kinh doanh của ông Khánh tăng trưởng mạnh vì sự gia tăng của tầng lớp trung lưu với túi tiền rủng rỉnh để tiêu xài tại Việt Nam.

Trong quá khứ các khách hàng của ông Khánh là những Việt kiều hay giới Tây phương giàu sang. Còn hiện ông đang thiết kế các phòng ở loại sang, và văn phòng cho các khách hàng giàu có người Việt.

Công ty của ông Khánh cũng tham gia vào các dự án thiết kế nội thất cho các khách sạn, và nhà hàng nổi tiếng trên thế giới tại Srilanka, và Luân Đôn. Bước kế tiếp của ông là tìm cách đánh vào thị trường mà ông cho là giàu sang tại Pháp..

Ông Khánh nói “Công việc làm ăn hiện đang tốt”

“Lương tôi trả cho công nhân tại Việt Nam chỉ vào khoảng 60-80 đô la Mỹ. Tức là còn rẻ hơn Trung Quốc”

Giới lãnh đạo Việt Nam khuyến khích doanh nghiệp và người dân làm giàu. Tuy nhiên họ không tha thứ cho những ai có tư tưởng bất đồng, hay chỉ trích chính phủ vì theo họ nếu như Đổi Mới là nâng cao đời sống của người dân thì những gì đang làm là đủ lắm rồi.

Tuy nhiên nếu như đổi mới bị khựng lại, điều này có thể thay đổi.

Tham nhũng nhiều nơi

Tham nhũng và tệ nạn bè phái đã xuất hiện tương đối nhiều trong thời gian gần đây, và điều này có thể đe dọa tới kế hoạch phát triển kinh tế của chính phủ.

Ngân hàng thế giới đã cảnh báo về gian lận trong chương trình tư nhân hóa, hay cổ phần hóa tương lối lớn, hiện đang diễn ra tại Việt Nam.

Nhiều quan chức cao cấp của chính phủ tại một số bộ quan trọng đã bị bắt, hay cho thôi việc.

Việt Nam có thể học hỏi bài học từ các nước thuộc trung phần Âu Châu như Cộng hòa Czech nơi nền kinh tế rơi vào cảnh đình trệ trong giai đọan chuyển đổi từ kinh tế kế hoạch sang kinh tế thị trường.

Lý do là do điều hành yếu kém, cộng với tham nhũng trong tiến trình cổ phần hóa, và rất có thể Việt Nam cũng sẽ phạm phải lỗi lầm này.

Lương Văn Lý, một trong các quan chức của Sở Kế Hoạch và Đầu Tư của tp HCM. Ông là một trong những quan chức có đầu óc cởi mở trong tiến trình đổi mới.

Việt Nam gần đây đã tổ chức thành công hội nghị thượng đỉnh ASEM

Ông Lý nói Đảng cộng sản tại Việt Nam đang nghiêm túc chống tệ nạn tham nhũng, và ông ̣đã trích lại khẩu hiệu của Đảng trong việc xác định trách nhiệm. Đó là “dân biết, dân bàn, dân kiểm tra”

Ông Lý nói hiện nay mọi người có vẻ chấp nhận rằng “kinh tế tăng trưởng nhanh sẽ luôn tạo ra cái hố ngăn cách giàu nghèo, giữa những người giàu có và những người nghèo khó”

Giai đoạn hiện nay của đổi mới là đưa ra các biện pháp tự do thị trường hơn nữa để thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Tháng 10 này Việt Nam đã hoàn tất đàm phán với EU trong việc gia nhập tổ chức Thương mại thế giới WTO. Việt Nam nay có thể được coi như một trong những quốc gia có nền kinh tế thương mại có tiềm năng và tương đối trưởng thành.

Đất nước này hiện vẫn đang còn nghèo, và phải cần nhiều năm để hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, và chắc chắn họ sẽ rất cần đến các nguồn vốn từ ngoại quốc để làm chuyện này.

Và bằng cách đẩy nhanh quá trình đổi mới, đất nước giành phần thắng trong chiến tranh này, sẽ làm tăng thêm khả năng thắng một hiệp nữa trong hòa bình.