Mario Vargas Llosa là một trong những văn hào hàng đầu của châu Mỹ La Tinh

Ông cũng cho biết nhiều ý nghĩ của mình về toàn cầu hóa, thói bài Mỹ của người châu Âu và các học thuyết ảo tưởng.

Mâu thuẫn xuyên tuyến

Trước câu hỏi về nạn khủng bố của một số nhóm Hồi Giáo cực đoan và thuyết ‘xung đột văn hóa’ của học giả Mỹ Samuel Huntington, nhà văn Mario Vargas Llosa cho rằng cuốn sách của Huntington là một tác phẩm quan trọng, đứng đắn nhưng tác giả đã phạm một sai lầm cơ bản.

Theo nhà văn người Peru, Huntington đã dùng một định nghĩa văn hóa và nền văn minh quá thuần nhất.

Mario Vargas Llosa nhận định rằng ngay cả văn minh Hồi Giáo cũng có rất nhiều tầng lớp. Tín đồ Hồi Giáo cũng có những kẻ cực đoan và rất nhiều những người ôn hòa, bình thường.

Theo ông, tuyến mâu thuẫn trong thế giới ngày hôm nay không phải là giữa các nền văn minh mà là tuyến chạy xuyên qua các nền văn minh.

Ông cho rằng các xung đột lớn nhất của thế giới hiện nay xảy ra trong sự va chạm giữa quan điểm thế giới toàn cầu với các dạng khác nhau của chủ nghĩa dân tộc (nationalism) và chủ nghĩa toàn thống tôn giáo hay chính trị (fundamentalism).

Chủ nghĩa toàn thống ở đây được hiểu là thứ thế giới quan hẹp hòi, cho rằng hệ tư tưởng và niềm tin của một nhóm người là tuyệt đối đúng, dẫn đến thái độ và cách hành xử không bao dung dị biệt.

Xung đột Hồi Giáo và Thiên Chúa Giáo ở Nigeria khiến cả nghìn người bỏ chạy

Theo ông, mâu thuẫn giữa những người ủng hộ xã hội toàn cầu hóa với tín đồ của các loại giáo điều khác nhau đang xuyên qua mọi nền văn hóa.

Cũng theo ông, niềm tin tuyệt đối vào một giá trị nào đó không sớm thì muộn cũng dẫn đến chủ nghĩa cực đoan và sự cuồng tín.

Dù từng là một người cộng sản, nhà văn Mario Vargas Llosa nay phê phán Fidel Castro nặng nề.

Ông cho rằng ảo tưởng về chủ nghĩa cộng sản đã đưa đến các trại tù khổng lồ, giống như ảo tưởng về một xã hội trong sạch về tín ngưỡng không kẻ tà đạo đã dẫn đến các toà án giáo hội thiêu sống dị giáo thời Trung Cổ ở châu Âu.

Niềm tin của trí thức cánh tả

Nói về bản thân, ông cho báo Die Weltwoche biết rằng trong thập niên 50, các chế độ độc tài quân sự cánh hữu làm chủ gần như tất cả các nước châu Mỹ La Tinh. Vì thế, điều tự nhiên là ông đặt niềm hy vọng vào chủ nghĩa xã hội.

Tôi vẫn tiếp tục bảo vệ tự do và công lý   Nhà văn Mario Vargas Llosa

Trong tác phẩm “Thiên đường đã trong tầm tay”, ông viết về các nhân vật hoạt động suốt đời cho những ảo tưởng và đã thất bại.

Tuy thế, ông không đồng ý rằng con người không được phấn đấu cho những điều cao đẹp. Theo ông, những người như họa sỹ Paul Gauguin sống vì ảo tưởng nhưng đã để lại một di sản nghệ thuật.

Về toàn cầu hóa, ông cho rằng đây là một quá trình tốt, cho phép các nước nghèo có cơ hội làm giàu và phát triển. Ông đưa ra ví dụ về các nước như Nam Hàn và Singapore đã vươn lên nhờ thương mại quốc tế.

Khi được hỏi về sự bất công của toàn cầu hóa như việc các nước giàu có bác bỏ yêu cầu của các nước nghèo đòi thêm bán hàng của họ vào các thị trường Hoa Kỳ và EU, ông cho rằng đó là yêu cầu hoàn toàn chính đáng.

Nhưng để làm được chuyện đó thì Mario Vargas Llosa tin là thế giới càng phải ‘toàn cầu hóa’ hơn nữa.

Ở châu Âu không thiếu người ghét tổng thống Bush

Mario Vargas Llosa cho rằng chỉ có các biện pháp dân chủ mới bảo vệ được nền dân chủ mà thôi. Ông cũng cho rằng có thể phê phán nước Mỹ về đủ mọi chuyện nhưng nếu ai đó vui sướng vì vụ 11 tháng 9 thì hệ giá trị của người đó đã bị rối loạn.

Theo ông, tại châu Âu có một trào lưu bài Mỹ rất sâu đậm và nhiều người cực đoan trong số này vui thích mỗi khi Hoa Kỳ gặp nạn. Nhưng ông cho rằng thái độ đó có thể giúp cho những kẻ theo chủ nghĩa toàn thống giành thắng lợi.

Mario Vargas Llosa sinh năm 1936 ở Arequipa, Peru. Ông một trong những nhà văn nổi tiếng nhất của châu Mỹ La Tinh. Gần như tất cả các tác phẩm của ông đều đã được dịch sang tiếng Anh và nhiều tiểu thuyết, tiểu luận được dịch sang các ngôn ngữ châu Âu.

Ông đã viết cả thẩy 16 tiểu thuyết, 5 vở kịch, nhiều bài phê bình văn học và ký sự cùng tiểu luận chính trị-xã hội.

Các ý kiến trên được đưa ra trong một cuộc trả lời phỏng vấn của nhà văn Peru với báo Đức Die Weltwoche 06.05.2004.