Trương Thái Du Viết riêng cho BBCVietnamese.com

Trong hơn 1000 năm độc lập của mình, người Việt Nam đánh nhau với Trung Quốc năm lần, không kể ba lần diễn ra khi Mông Cổ làm chủ Trung Hoa.

1. Năm 981 Tống đánh Lê Hoàn, áp đặt lệ thuộc và ép buộc thường xuyên triều cống.
2. Năm 1075 – 1076 Tống gây hấn để giải tỏa căng thẳng nội bộ do Vương An Thạch cải cách. Sau khi bãi binh nhà Tống chiếm cứ một số châu huyện biên giới. Năm 1084, trải nhiều lần ngoại giao, các vùng chiếm đóng đều được trả lại, địa giới tái phân định rõ ràng.
3. Năm 1407 Minh xâm lược và chiếm đóng Đại Việt hai thập niên.
4. Năm 1789 Thanh can thiệp dưới chiêu bài “phò Lê”.
5. Năm 1979 Bắc Kinh xua quân “dạy cho Việt Nam một bài học”.

Đã tròn ba mươi năm từ ngày cuộc chiến thứ Năm (1979) diễn ra. Bài viết này thử phân tích tương quan lịch sử và những vấn đề liên đới, đặc biệt sẽ cố gắng đi sâu vào các tên gọi từ nhiều phía, hầu tiếp cận bản chất cốt lõi nhất của cuộc chiến.

'Bành trướng xâm lược'

Trong năm lần dụng quân, chỉ một lần duy nhất Trung Quốc bình định thành công nước Việt (1407). Mọi lý do cho việc động binh đều được “thiên triều” hô hoán “ân đức” như ủng hộ họ Đinh (981), trị phản (1076), phục Trần (1407), phò Lê (1789).

Do đó có thể khẳng định “ân đức” chỉ là cái cớ, nếu thuận lợi thì chiếm đóng lâu dài (dẫn chứng 1407).

Tuy vậy, trận chiến 1979 có vẻ rất giống trường hợp 1076, ít nhất khi tham khảo tình hình nội địa Trung Quốc. Đặng Tiểu Bình là Vương An Thạch của thế kỷ 20.

Các bước thăm dò ngoại giao và đối nội thận trọng của họ Đặng, kết hợp cùng bối cảnh kinh tế kiệt quệ của Trung Quốc sau mười năm Đại văn cách, cho phép người quan sát uy tín phương Tây đánh giá chiến tranh Việt - Hoa 1979 là “đòn trừng phạt có giới hạn” (1).

Sự chiếm đóng vào lúc ấy nếu không lỗi thời với nhân loại hậu thực dân, thì cũng khó thực hiện bởi một nước Trung Quốc chưa lo đủ cái ăn, cái mặc cho con dân của mình.

Song, Hà Nội vẫn gọi những đoàn quân vượt qua biên giới phía bắc của họ là bọn bành trướng Bắc Kinh. Cuộc đối đầu được nhà nước Việt Nam đặt tên là chiến tranh chống xâm lược.

“Xâm lược” là một từ nhạy cảm cực độ trong lịch sử Việt Nam. Đối với chính thể, nó luôn gây hoang mang và lo lắng, cụ thể là Hà Nội đã lặng lẽ chấm dứt ngay dự án đang triển khai mở rộng thủ đô về bờ bắc sông Hồng. Họ cần con sông làm phòng tuyến tự nhiên. Có lẽ dòng Như Nguyệt ở thời điểm 1076 đã dạy họ như thế.

Đối với nhân dân, đạo bùa vẽ chữ “xâm lược” mang năng lực thần quyền vô địch. Nó khiến các đám đông cấu thành những cộng đồng trong xã hội Việt Nam chỉ còn biết xả thân, tất cả cho tiền tuyến.

Nó làm xao nhãng bất cứ mâu thuẫn nội tại nào, dù rất mới, giả như các cuộc đánh tư sản và hợp tác hóa nông nghiệp rộng khắp, khiến bo bo thứ phẩm và mì sợi mốc meo chiếm chỗ trên bàn ăn ở hầu hết các gia đình của một xứ sở có 80% dân số gắn bó với cây lúa nước.

Né tránh

Ba mươi năm đã trôi qua, nhà nước Việt Nam hôm nay luôn tránh né mọi chủ đề về cuộc chiến 1979 trước nhân dân. Trả lời câu hỏi tại sao như thế, cũng có thể gián tiếp khơi lộ một phần bản chất thật của cuộc chiến ấy.

Đặt tên cuộc chiến Việt – Trung 1979, không theo bản chất thật của nó, đã giúp nhà nước chiếm được sự ủng hộ vô bờ bến của toàn dân tộc.

1. Né tránh vì tế nhị ngoại giao? Không hẳn vậy. Hiện nay quan hệ Việt – Mỹ không hề ít quan trọng hơn quan hệ Việt – Trung, nhưng tượng đài những anh hùng bỏ mình khi tấn công sứ quán Mỹ năm 1968 trên đường Lê Duẩn vẫn hiên ngang tự tại. Mỗi ngày lễ tết, cờ hoa, băng rôn và khói hương vẫn nghi ngút. Quan hệ Việt – Pháp nói chung là có chiều sâu và đã bền bỉ thử thách qua thời gian, vẫn không làm ảnh hưởng kỷ niệm chiến thắng 1954 và di tích lịch sử Điện Biên Phủ.

2. Né tránh, vì nhắc đến cuộc chiến là gợi lại sai lầm cũ. Thật vậy, sự kiêu ngạo của những người chiến thắng vào tháng 4.1975 đã phải trả giá, khi họ nghĩ mình có quyền yêu sách chủ động trong quan hệ quốc tế với các trục địa – chính trị toàn cầu. Mâu thuẫn giữa Liên Xô và Trung Quốc tồn tại dai dẳng trong cuộc chiến Việt – Mỹ, nó chỉ bùng phát khi người Mỹ rút đi.

Một sự đa dạng trong quan hệ, mềm dẻo và linh hoạt ở đối sách, không quá cực đoan chiều này hay chiều nọ như chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng hết sức gìn giữ, giải phóng nhưng không chiếm đóng Campuchia, có thể là những điều kiện cần nhất để tránh xung đột 1979 và những hệ lụy kinh tế xã hội khủng khiếp của nó sau đó.

3. Trên góc độ nhân văn của nền văn hóa Việt Nam, nhìn nhận lại cuộc chiến 1979 diễn ra khá chậm chạp, tối thiểu là khi so sánh với đối phương cũ Trung Quốc.

Gần đây tôi đã đọc tiểu thuyết “Ma chiến hữu” của Mạc Ngôn, qua bản dịch Việt văn trên thị trường sách văn học chính thống. Nhà văn lớn tiếng tố cáo chiến tranh phi nghĩa.

Mạc Ngôn nhận thấy những xác chết của bộ đội Trung Quốc từng được người Việt Nam đếm như xác súc vật cách đây 30 năm ở biên giới phía bắc, đều là di thể của những người nông dân Hoa nam nghèo đói. Họ tòng quân không phải vì “chính nghĩa” của nhà cầm quyền Trung Quốc, mà chỉ bởi ba bữa cơm khéo no nơi doanh trại, những bộ quân phục lành lặn, đủ ấm giữa mùa đông.

Cùng chủ đề với “Ma chiến hữu”, chỉ có thể kể đến những thứ bán chính thức ở Việt Nam, ví dụ như trên blog Osin, một nhà báo hàng đầu: “Ba mươi năm trước, tự sự của một người từng là lính” (2).

Ở góc độ nào đấy, trí thức Việt Nam vẫn chưa giải tỏa được đạo bùa “xâm lược” mà nhà nước Việt Nam phóng bút ngày nào. Thậm chí tư tưởng của Osin còn có phần thụt lùi, nếu so sánh với thái độ thù ghét chiến tranh được Bảo Ninh thể hiện trong tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” từ năm 1987.

Chính nhờ “Nỗi buồn chiến tranh” mà thế giới biết đến một nền văn chương phi minh họa vẫn tàng ẩn trong tâm hồn dân tộc Việt Nam, chỉ đợi nhà nước “cởi trói” để khoe sắc hương giữa bốn biển nhân loại yêu chuộng hòa bình.

Bài học

Như đã nêu ra ở trên, cuộc chiến Việt – Trung 1979 có nhiều phần giống với xung đột Việt – Tống (1075 – 1076). Nếu năm 1084 người Trung Quốc làm thơ trách vua của họ “Vì tham voi triều cống của Giao Chỉ, mà đánh mất vàng ở châu Quảng Nguyên (chiếm được năm 1076)” (3), thì năm 2009 này Việt Nam vẫn âm ỉ dư luận tiếc rẻ một phần thác Bản giốc, bãi Tục lãm.v.v.. đã thuộc về Trung Quốc sau khi cắm mốc định giới.

Hiệp định đường biên Việt – Trung có thể nói là một bức trường thành văn minh, ngăn ngừa mọi cuộc xâm lược thực dân của Trung Quốc đối với Việt Nam từ đây trở về sau.

Những tranh chấp vô tiền khoáng hậu giữa Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Phillipine, Malaysia, Brunei ngoài biển Đông hôm nay, có vẻ vì dư âm và định kiến từ chiến trận 1979, vẫn thường được dân chúng Việt Nam thu nhỏ thành cuộc xâm lăng mang tên Trung Hoa.

Đặt tên cuộc chiến Việt – Trung 1979, không theo bản chất thật của nó, đã giúp nhà nước chiếm được sự ủng hộ vô bờ bến của toàn dân tộc. Cho nên nói, năm 1979 người Việt Nam đã chặn đứng đòn thù quân sự từ Trung Quốc, cũng không quá đáng chút nào.

Trong tương lai gần, nếu không có đột phá khẩu từ khoa học nhân văn, thì tên gọi và diễn biến cuộc chiến Việt – Trung 1979 sẽ không có nhiều cơ may được bàn luận và nhắc nhở thường xuyên trước công luận.

Chỉ hy vọng, bài học bách chiến bách thắng khi dùng sức dân chống ngoại bang, bảo vệ quyền lợi quốc gia từ hàng ngàn năm nay, sẽ được nhà nước Việt Nam áp dụng thành công trên biển Đông, một cách minh bạch và thẳng thắn.

*********************
(1): Nguyên văn “a limited punitive strike”, báo Time ngày 5 tháng 3, 1979. [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,916624,00.html]
(2): http://blog.360.yahoo.com/blog-_Q78P6g5br89WVUa77qC3PG4?p=7067
(3): Dịch từ tiếng Hán Việt, theo Việt Nam sử lược, Trần Trọng Kim, trang 44.

*********************
Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả. Quí vị có suy nghĩ hoặc bình luận gì, xin gửi email về cho BBCVietnamese.com theo điện thư [email protected], hoặc sử dụng hộp tiện ích bên phải.

Trung, Đức
Tác giả họ Trương quả là rất thâm thúy. Lời lẽ tỏ ra có vẻ khách quan nhưng cũng không quá khó để nhận ra rằng đằng sau đó chẳng qua là ý đồ biện hộ cho Trung Quốc rất rõ ràng và thâm ý tác động vào người đọc tư tưởng: người Việt nên biết cam chịu, thậm chí chấp nhận chịu thiệt thòi khi đã là láng giềng với nước lớn Trung Quốc.

Tôi thấy khái niệm "bức trường thành văn minh" của ông Trương là không ổn, không xác đáng. Làm sao có thể gán cho cái Hiệp định phân định biên giới, mà đằng sau nó có đầy sự chèn ép vô lý của TQ và vẫn còn rất nhiều khúc mắc chưa được minh bạch, danh từ "văn minh" được!

Nam
Tôi đồng ý với tác giả. Quy mô của cuộc chiến cũng giống như chiến tranh biên giới với Liên Xô, Ấn Độ mà Trung Quốc tiến hành trước đó. Nếu tác giả định nghĩa rõ hơn thì tốt quá.

Cũng có thể ví với cuộc "sát phạt" theo như định nghĩa thời xưa của các triều đại phong kiến Trung Quốc: đánh kẻ có tội, chống thiên triều. Chứ không phải là xâm lược, chinh phục. Nhưng cuộc chiến nào thì người dân, binh lính cũng bị thiệt trước tiên. Còn nhà cầm quyền thì thoả dục vọng riêng "dạy cho Việt Nam một bài học".

Lọ lem
Nuôi dưỡng Polpot và chế độ diệt chủng và sử dụng chúng tấn công VN năm 1975 ngay khi chiến tranh VN (với Mỹ) kết thúc 1 ngày chứng tỏ dã tâm của TQ với VN đã có từ lâu.

Cho nên không thể nói chiến tranh biên giới Trung-Việt chỉ là kết quả của mỗi ngoại giao yếu kém và việc đánh chiếm CPC của chính quyền HN (mặc dù đó cũng có thể là 2 trong số những nguyên nhân). Với những nó gì thể hiện ngay từ đầu, cuộc tấn công VN của TQ năm 1979 hoàn toàn có thể gọi là xâm lược cho dù ý đồ thực sự phía sau là gì.

Giới cầm quyền TQ có thể chỉ dự định tiến hành một cuôc chiến tranh "hạn chế" nhưng nếu "thuận buồm xuôi gió" (kháng cự của VN và các yếu tố quốc tế quá yếu) thì chắc họ chẳng ngần ngại gì mà không "tiến về thủ đô" và chiếm một phần đất đai VN.

Lê Tân, Sài Gòn
Dù có bất kỳ lý do hai lý luận lòng vòng nào, bản chất của cuộc chiến 1979 vẫn không thay đổi: Thể hiện một bành trướng của Trung Quốc. Tác giả bài viết dùng một giọng điệu trầm tĩnh giống như phân tích khách quan.

Tuy nhiên, nhiều độc giả BBC vẫn nhận ra: Một ý đồ biện hộ cho Trung Quốc. Điểm thâm ý thứ hai, nhẹ nhàng "dá" Osin một phát, người đang cố gắng cho giới trẻ biết sự thật về lịch sử. Trương tiên sinh quả là có gốc gác đây. Sự thâm thúy đã nói lên tất cả.

Kỳ Hòa
Đọc đến võ đoán lạc lõng "cụ thể là Hà Nội đã lặng lẽ chấm dứt ngay dự án đang triển khai mở rộng thủ đô về bờ bắc sông Hồng. Họ cần con sông làm phòng tuyến tự nhiên. Có lẽ dòng Như Nguyệt ở thời điểm 1076 đã dạy họ như thế" là tôi thấy tác giả bài này hủ lậu.

Thử hỏi chiến thuật, chiến lược của thế kỷ 11 chỉ có bộ binh, sử dụng gươm giáo, còn tác dụng gì với thế kỷ 21, khi con người có thể tấn công, phản công bằng xe tăng, đại pháo, phi cơ, hỏa tiễn? Cho nên lập luận của Trương Thái Du chỉ là những ngôn từ mập mờ, đảo lộn. Kỳ Hoà

Hùng, Hà Nội
Đọc bài của Anh Trương Thái Du tôi thấy có những điểm hợp lý và chưa hợp lý. Thứ nhất, anh đã khái quát và nêu ra đúng bối cảnh, bản chất của cuộc chiến tranh biên giới 1979. Thứ hai, anh dẫn lại lời của Mạc Ngôn một cách có dụng ý rằng những người lính Trung Quốc phần lớn tham gia cuộc chiến vì kinh tế. Họ là những nông dân nghèo Thứ ba,anh nêu ra câu hỏi tại sao Chính quyền Việt Nam không công khai rộng rãi về cuộc chiến (bằng việc xây dựng bia tưởng niệm...)

Thứ tư, tôi đồng ý rằng hiệp định biên giới Việt - Trung sẽ làm Trung Quốc khó khăn hơn khi có ý định xâm lấn trong tương lai.

Tuy nhiên, tôi không đồng ý với anh ở điểm quan trọng nhất của bài viết. Đó là cách đặt tên cho cuộc chiến. Đó không phải là xâm lược thì là gì? Nếu không phải xâm lược lãnh thổ thì đó cũng là xâm lược lòng tự tôn dân tộc của mỗi người Việt Nam.

Quốc Nguyên, Sài Gòn
Đọc xong bài viết, tôi có cảm giác rằng ông là người “thân” TQ. Các nguyên nhân mà ông nêu ra khi nói đến sự né tránh của Hà Nội về cuộc chiến chưa thuyết phục. Vì thời gian có hạn, tôi chỉ đề cập đến nguyên nhân thứ nhất.

Ông lấy những lễ kỷ niệm về cuộc chiến chống Pháp, Mỹ vẫn được tổ chức hằng năm để minh chứng rằng sự né tránh cuộc chiến 1979 là không phải vì lý do ngoại giao. Ngụy biện! Thứ nhất, những lễ kỷ niệm về hai cuộc chiến chống Mỹ và Pháp vẫn được tổ chức đều đặn vì nó gắn liền với “công trạng” to lớn của HN trong lòng dân tộc VN, nó là cơ sở cho sự tồn tại của HN. Chính vì thế, cho dù mối quan hệ với Phương Tây có được cải thiện (mà kỳ thực là ít xấu đi) thì HN vẫn duy trì những lễ kỷ niệm này m! c dầu qui mô có thể nhỏ đi.

Thứ hai, về mặt địa lý và văn hóa thì Mỹ và Pháp ở xa VN và không có kiểu để bụng, thù vặt nhỏ nhen như TQ – quốc gia luôn luôn sẵn sàng dùng vũ lực với VN. Chính vì thế họ cũng chẳng quan tâm và cay cú về những lễ kỷ niệm này.

Thứ ba, VN và TQ là các nước CS. Nhưng, trên thực tế, BK và HN chẳng còn xem nhau là đồng mình thân cận nữa. HN, vì sự tồn vong của mình, buộc phải chơi với, phải nhượng bộ kẻ thù của kẻ thù (mà bề ngoài họ xem nhau là bạn!). HN luôn sợ Bắc Kinh vì những lẽ đó!... Một bức tường thành được tạo nên từ sự chèn ép và xâm lấn thì không thể gọi là văn minh được. Nếu bức tường này được dời qua phía lãnh thổ TQ thì ông có gọi nó là “bức tường thành văn minh” không ông Trương Thái Du?

Phước Sang
Anh Phạm Công à thế bất kỳ cuộc chiến nào không phải trên 100 năm hay 1000 năm thì đều là cuộc chiến không cần được tưởng niệm hay ghi ơn như anh đã nói sao.

Chiến tranh là sai lầm của nhân loại, mà hễ có chiến tranh là có đổ máu và mất mát tan thương, mẹ khóc con vợ khóc chồng con khóc cha... nếu thế hệ cha chúng ta không đổ máu vào năm 79 thì tôi chắc giờ đây anh không còn học tiếng việt nữa mà học thứ tiếng của kẻ xâm lược, kẻ giết hại đồng bào.

Thiết nghĩ bất cứ cuộc chiến nào hi sinh vì tổ quốc vì nhân dân, bất kể là ai ở đâu thuộc đảng phái nào cũng đều phải được thế hệ sau trân trọng và ghi nhớ công ơn.

Tôi không trưởng thành trong chiến tranh, nhưng thông qua những trò chơi về chiến tranh tôi thấy nó kinh khủng tới mức nào.

Khi chiến tranh ta đâu có sống lại sau khi mất mạng để đi tiếp. Và khi ta chết rồi thì hậu quả khủng khiếp nào sẽ để lại cho xã hội cho gia đình.

Tôn trọng lịch sử và có cái nhìn khách quan chính là tôn trọng chính bản thân của mình, bởi vì lịch sử chẳng bao giờ lập lại nữa và nó sẽ là bài học sau này cho chính con cháu chúng ta phán xét.

Zukov
Gọi cuộc chiến Việt-Trung năm 1979 là chiến tranh xâm lược cũng không sai. Vì TQ xâm phạm biên giới, tràn quân qua VN, đốt sạch, phá sạch những nơi đi qua thì phải gọi là gì nếu không phải là xâm lược?

Còn VN phải đánh Polpot vì Polpot xua quân xâm chiếm lãnh thổ VN, giết người VN vô tội thì VN phải đánh trả. Đã đánh thì đánh cho tới nơi, diệt ý đồ xâm lược của kẻ địch. Tôi rất đồng tình với ý kiến của bạn Quang Thiện.

Lee
Cách lập luận trong bài viết có vẻ chặt chẽ, nhưng ý tứ mâu thuẫn, làm cho người đọc khó nắm đúng ý đồ của tác giả. Nhìn chung, tác giả đã rất khéo léo biện minh cho cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam của người Trung Quốc.

Phạm Công
Người Pháp chiếm đóng VN gần 100 năm; Người Mỹ có mặt ở VN hơn hai mươi năm; Nhưng quân Trung Quốc không trụ lại được ở VN, tương tự như Pôn pốt xâm lược giết hại người dân VN rồi rút ngay về nước. Quân đội VN đánh đuổi được giặc Pôn pốt và giặc Tàu về nước là thành công lớn về mặt quân sự, chính trị, đâu cần thiết phải lập đài tưởng niệm hay đài chiến thắng như với cuộc chiến tranh chống Pháp và Mỹ.

Ngoài ra, quân đội của Trung Quốc lúc ấy với nhiều binh chủng, vũ khí trang bị hiện đại, đâu chỉ là những bộ binh chỉ biết cầm AK để rồi cho rằng đó chỉ là những nông dân bị chết, vì cần cái ăn nên buộc phải cầm súng. Do đó, tôi thấy rằng những luận điểm mà tác giả đưa ra nghe thấy có lý nhưng ngẫm lại vẫn còn nhiều điều cần nghiên cứu thêm.

Linh Hoa, TP. HCM
Đọc bài này, cảm nhận tác giả là một người yêu hòa bình, có vẻ như đang cổ vũ cho một nền hòa bình giữa Việt Nam và Trung Quốc nhưng là một nền hòa bình theo kiểu nước nhỏ nên hiểu và triều cống nước lớn để tồn tại!?

Nếu không coi chừng bị "dạy cho những bài học". Nền hòa bình như thế quả thật đã lổi thời trong thế giới có nhiều quan hệ tương thuộc ngày nay! Tuy nhiên, cảm ơn tác giả: đọan cuối cùng hay!

Quang Thiện
VN có đánh TQ đâu, VN cũng chẳng làm cho TQ mất mát thiệt thòi gì hết. Vậy cớ gì TQ đánh VN ? Nói là dạy cho VN một bài học. Phi lý.

Gọi cuộc chiến Việt-Trung năm 1979 là chiến tranh xâm lược cũng không sai. Vì TQ xâm phạm biên giới, tràn quân qua VN, đốt sạch, phá sạch những nơi đi qua thì phải gọi là gì nếu không phải là xâm lược?

Còn VN phải đánh Polpot vì Polpot xua quân xâm chiếm lãnh thổ VN, giết người VN vô tội thì VN phải đánh trả. Đã đánh thì đánh cho tới nơi, diệt ý đồ xâm lược của kẻ địch.

Hegemonist
Bài viết của ông Trương thái Du, như thường lệ, súc tích, đáng bàn luận thêm. Toàn bộ bài, người ta chú ý nhất ở điểm 2- bản chất của cuộc chiến tranh biên giới Việt-Trung năm 1979.

Theo ông, đã qua 30 năm, NN VN không nhắc đến cuộc chiến đẩm máu này, không phải vì "tế nhị ngoại giao"- là vì VN vẫn trưng bày tất cả hình ảnh cuộc chiến tranh xâm lược của "đế quốc Mỹ" và "thực dân Pháp" mà có "e ngại ngoại giao" gì đâu? Tại sao đối với TQ, VN không làm thế?

Điều ông Du muốn nhấn mạnh: sở dĩ NN VN "không dám" đề cập đến vì VN đã bị TQ "sửa" cho một "bài học nhớ đời vì tính kiêu ngạo của người chiến thắng 30-4-75" và "bài học vì tự cho mình có quyền yêu sách đòi hỏi trong mối quan hệ quốc tế giữa Nga-Hoa" (?).

Họ Trương còn nói theo Đặng tiểu Bình- nghĩa là "dạy cho VN một bài học" (đòn trừng phạt có giới hạn!). Họ Trương cũng "khen Bác Hồ" khéo léo trong ngoại giao, gián tiếp "chê ông Lê Duẩn quá dở" khi đem quân chiếm đóng Campuchia (?).

Ý kiến của họ Trương này và "tay trùm bá quyền xâm lược TQ" là một. VN phải làm sao mới có thể "trừng trị và tiêu diệt" hết bọn diệt chủng Polpot theo lệnh Bắc Kinh quấy phá, tàn sát dân VN? Mong quý vị góp ý thêm!

Độc giả
Trước mắt, tôi có hai điểm bất đồng với tác giả bài viết. Trước hết đặt tên chiến tranh xâm lược cho trận chiến 1979 không phải là việc vẻ bùa. Nhà nước VN đã cảm nhận đúng, đã nói đúng. Vào thời điểm đó nếu có một lãnh đạo ngập ngừng chờ đặt tên cuộc chiến thì chưa chắc chúng ta còn nổi đất nước, ít ra là miền bắc mà người TQ đã coi là phần ảnh hưởng của họ do bởi mang ơn cứu tử trong cuộc chiến huynh đệ tương tàn. Chiến thắng của quân dân VN lúc đó là chiến thắng trước kẻ xâm lược. Vì vậy người TQ nhanh chóng chuyển qua mặt trận khác, mặt trận nhân sự đưa nhiều người thân TQ vào hàng ngũ lãnh đạo Đảng và Nhà nước hiện nay.

Thứ hai, hiêp định biên giới Việt-Trung không hề là trường thành văn minh ngăn chận xâm lược. Sau khi chiếm đoạt An Vĩnh năm 1946 rồi 1956, tiến chiếm Nguyệt Thiềm để lấy hết QĐ Hoàng Sa 1974, tiến công cùng lúc hai mặt trận biên giới phía nam và trực diện biên giới phía bắc 1979, tiếp tục xâm chiếm các đảo và bãi ở QĐ Trường Sa 1988, duy trì lực lượng mạnh trên biển nhằm uy hiếm chủ quyền VN đối với Biển Đông...

TQ cố thúc giục để họ có một hiệp định kỷ niệm 30 cuộc chiến, nhưng quan trọng nhất là họ đã đem cuộc chiến vào lòng đất nước VN, giữa một bên là chính quyền thân theo TQ, bên kia là các tầng lớp nhân dân và quân đội quyết tâm giữ vững và đòi lại bờ cõi đã mất sau mấy chục năm Cộng sản cầm quyền.