Hai luật sư Nguyễn Văn Đài và Lê Thị Công Nhân bị bắt ngày 06 tháng Ba/2007

Trong những ngày giữa tháng Năm và ngay trước kỳ bầu cử Quốc hội, Việt Nam đưa nhiều người ra xét xử tại ba phiên tòa với tội danh "tuyên truyền chống phá Nhà nước CHXHCN.”

Nhà chức trách nói các bị cáo là những người “nguy hiểm cho xã hội, lưu hành, truyền bá những tài liệu có nội dung xuyên tạc đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước.”

Trong khi đó, nhiều nhà phân tích và ngoại giao nói Đảng Cộng sản cầm quyền muốn gửi ra tín hiệu rằng họ sẽ không dung thứ những người cổ vũ cho hệ thống đa đảng.

Nghe chương trình Việt Nam Ngày nay

Tín hiệu

Tất cả đều bị khởi tố với Tội tuyên truyền chống nhà nước, được qui định trong điều 88 của Bộ Luật Hình Sự.

Điều 88 qui định án tù từ 3-12 năm đối với những người bị mô tả là phạm tội tuyên truyền xuyên tạc, phỉ báng chính quyền và tuyên truyền những luận điệu chiến tranh tâm lý. Thời hạn tù trên cũng được áp dụng cho những người làm ra hoặc tàng trữ lưu hành các tài liệu, văn hóa phẩm có nội dung chống nhà nước.

	Ngày 10-5, Tòa án Nhân dân Tp HCM xử tù ba nhà hoạt động ủng hộ dân chủ với tội tuyên truyền chống nhà nước

Luật sư Nguyễn Trọng Tỵ cựu Chủ tịch đoàn luật sư Tp Hà nội nói rằng cái gọi là chiến tranh tâm lý không phải là tội mà các hành vi cụ thể như xuyên tạc là điểm để nhà chức trách qui tội:

"Nếu chỉ có ý tưởng thì không có tội, phải là hành vi. Luật đã quy định rõ, ví dụ phải có tàng trữ tài liệu xuyên tạc sự thật, chống đối nhà nước."

Ông Tỵ cũng tỏ ý rằng không thể lấy tiêu chuẩn của nước ngoài "áp đặt" cho Việt Nam.

"Đòi hỏi về tự do dân chủ bao giờ cũng rất cao, còn nhà nước bao giờ cũng muốn giữ có giới hạn nào đó. Lại tùy phong tục tập quán, không thể yêu cầu tự do của nước này phải giống nước kia."

Trong khi đó, nhiều nhà phân tích và ngoại giao nói Đảng Cộng sản cầm quyền muốn gửi ra tín hiệu rằng họ sẽ không dung thứ những người cổ vũ cho hệ thống đa đảng.

Nhà nghiên cứu chính trị Việt Nam lâu năm, Carl Thayer ở Đại học New South Wales, nói với hãng Reuters rằng mặc dù có "cải thiện đáng kể" trong việc cho phép có phê phán chính trị, nhưng vẫn "còn ba không - không đa nguyên chính trị, không hệ thống đa đảng, và không đối lập chính trị."

Quan điểm

Tại phiên xử đầu tiên hôm 10-5, Tòa án Nhân dân Tp HCM đã xử tù ba nhà hoạt động ủng hộ dân chủ với tội tuyên truyền chống nhà nước. Bác sỹ Lê Nguyên Sang chịu án tù 5 năm trong khi luật sư Nguyễn Bắc Truyển và nhà báo Huỳnh Nguyên Đạo chịu án tù là 4 và 3 năm.

Những người này bị tòa kết tội vi phạm Điều 88 của Bộ Luật Hình Sự, qui định về án tù đối với ‘Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam’.

Giới chức tại tòa nói ba người này thuộc đảng Dân chủ Nhân dân đã hợp tác với ông Đỗ Thành Công, một Việt Kiều Mỹ vốn bị trục xuất khỏi TP HCM cuối tháng Chín năm ngoái sau khi bị nhà chức trách bắt giữ hồi tháng Tám.

Ông Đỗ Thành Công nói với BBC rằng những người đòi đa nguyên chỉ muốn đòi hỏi thông qua con đường ôn hòa.

"Hoạt động của đảng Dân chủ Nhân dân cũng như cá nhân tôi cho tự do dân chủ sẽ vẫn tiếp tục. Việc Hà Nội đưa ba đảng viên của chúng tôi ra tòa càng chứng tỏ Việt Nam tiếp tục là một xã hội độc đoán. Chúng tôi đấu tranh ôn hòa và chỉ kêu gọi có sự thay đổi đường lối chính trị mà thôi."

Một ngày sau phiên xử này, tại Hà Nội, tòa án đã tuyên án tù 5 năm đối với luật sư Nguyễn Văn Đài và 4 năm với luật sư Lê Thị Công Nhân.

Luật sư Đài, 38 tuổi cũng bị tòa tuyên án quản chế 4 năm và luật sư Nhân, 27 tuổi, bị quản chế 3 năm sau khi ra tù.

Ông Nguyễn Văn Đài là một trong số tám nhà đối kháng Việt Nam được một tổ chức nhân quyền của Mỹ trao tặng giải thưởng hồi tháng Hai.

Ông tham gia sáng lập Ủy ban Nhân quyền Việt Nam, còn bà Lê Thị Công Nhân là phát ngôn viên của đảng Thăng Tiến – cả hai tổ chức đều không được nhà nước công nhận.

Những điều gọi là tội thì tôi thấy là bình thường, nhiều người khác cũng có việc như thế nhưng tôi thấy không phải là tội nặng lắm   Luật sư Trần Lâm

Luật sư Trần Lâm, một trong hai luật sư bào chữa cho luật sư Nguyễn Văn Đài và luật sư Lê Thị Công Nhân trước Tòa án Nhân dân TP Hà Nội, nói với BBC về quan điểm của bên bào chữa:

"Những điều gọi là tội thì tôi thấy là bình thường, nhiều người khác cũng có việc như thế nhưng tôi thấy không phải là tội nặng lắm. Nhưng lý luận bào chữa này không được người ta chấp nhận."

Về các bị cáo, vốn nổi tiếng là những nhân vật bất đồng chính kiến Việt Nam từ một thời gian qua, luật sư Lâm cho biết: "Hai người rất bình tĩnh, riêng cô Công Nhân vì sức khoẻ kém nên cũng không nói đầy đủ. Nhưng họ được nói đầy đủ, không có sự ép buộc gì cả."

Được biết cả hai không nhận tội và LS Lâm tin là họ sẽ kháng cáo.

Thông tấn xã Việt Nam dẫn lời hội đồng xét xử rằng hành vi của các bị cáo "làm giảm uy tín của Đảng Cộng sản Việt Nam, của chế độ xã hội chủ nghĩa đối với nhân dân."

Trong khi đó, bà Angela Aggelier, tham tán báo chí của sứ quán Hoa Kỳ nói với BBC rằng họ "hết sức lo ngại" về việc đưa ra xử và tuyên án tù đối với hai người Nguyễn Văn Đài và Lê Thị Công Nhân về các tội trạng tuyên truyền chống nhà nước.

Bà nói: "Chúng tôi không hề thấy họ có hành vi nào trái với quyền của họ là được quyền bày tỏ chính kiến một cách hòa bình mà việc bày tỏ này được luật pháp quốc tế công nhận tại nhiều nơi."