Dung Quất được hi vọng thành khu công nghiệp lớn

Thông tin chính thức nói rằng với tư cách là vùng kinh tế trọng điểm của Quảng Ngãi và cả miền Trung, Dung Quất sẽ tập trung nhiều ngành công nghiệp quy mô lớn.

Nó gắn với cảng biển nước sâu Dung Quất, sân bay Chu Lai và một thành phố mới có tên Vạn Tường sẽ được quy hoạch theo tiêu chuẩn một thành phố hiện đại.

Quan trọng hơn cả, dự án nhà máy lọc dầu số 1 Dung Quất ước tính tốn khoảng 1.3 tỉ đôla, chiếm gần một nửa trong tổng số vốn đầu tư dự kiến cho tổ hợp công nghiệp này.

Không suôn sẻ

Nhưng ngay từ khi mới hình thành, dự án này đã không suôn sẻ.

Hãng dầu Total của Pháp có lẽ là tập đoàn nước ngoài đầu tiên tỏ ra quan tâm đến dự án xây nhà máy lọc dầu của Việt Nam.

Nhưng năm 1995, Total bỏ cuộc. Các bản tin tường thuật nước ngoài khi ấy nói rằng hãng này đã thất bại trong việc vận động chuyển nhà máy về Vũng Tàu.

Total cho rằng dự án không mang tính kinh tế vì tỉnh Quảng Ngãi cách các mỏ dầu chính tại miền nam khoảng 1000 cây số, đồng thời địa điểm cũng cách xa cả hai trung tâm kinh tế Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, làm tăng giá trị vận chuyển của các sản phẩm dầu thô và tinh chế.

Tập hợp ba công ty nước ngoài, gồm Conoco của Mỹ, Petronas của Malaysia và LG của Nam Hàn, được mời thay thế và tham gia dự án cùng hai đối tác khác đến từ Đài Loan.

Việc có năm đối tác nước ngoài tham gia vào một nhà máy lọc dầu có nghĩa là các bên đều có sự ngần ngại và không ai bày tỏ sự cam kết chắc chắn.

Và năm 1997, dự án liên doanh này lại đổ vỡ và một nghị quyết do Quốc hội Việt Nam thông qua sau đó nhấn mạnh Việt Nam sẽ tự đầu tư vào dự án.

Thăng trầm

Tuy vậy, cuối năm 1998, PetroVietnam và công ty của Nga Zarubezhneft đồng ý thành lập liên doanh bỏ vốn đầu tư và xây dựng dự án, với viễn cảnh nhà máy bắt đầu sản xuất 130.000 thùng dầu mỗi ngày kể từ năm 2005.

Nhưng bất chấp các nỗ lực ngoại giao của chính phủ hai nước, cuối năm 2002, Zarubezhneft rút vốn khỏi liên doanh, tuy rằng sự chủ động mời ra khỏi dự án lần này có vẻ là từ phía Việt Nam.

Dự án tiếp tục chịu một cú sốc gián tiếp khi vào tháng Năm năm 2003, tổng giám đốc, Nguyễn Xuân Nhậm, và phó tổng giám đốc, Đinh Văn Ngà, của PetroVietnam bị cách chức.

Lý do của việc cách chức là sai phạm liên quan đến việc đấu thầu dự án xây dựng Nhà máy lọc dầu Dung Quất.

Sau đó nhóm nhà thầu do Technip Coflexip của Pháp đại diện đã đạt được thỏa thuận với PetroVietnam về giá gói thầu xây dựng nhà máy lọc dầu chính, trị giá 800 triệu đôla. Tổng số vốn cho dự án lúc này ước tính sẽ là 1.5 tỉ đôla và nhà máy sẽ vận hành vào năm 2007.

Chiến lược phát triển năng lượng của Việt Nam đã xác định phải xây ít nhất ba nhà máy lọc dầu ở ba miền.

Cuối năm ngoái đã có bản nghiên cứu khả thi dự án nhà máy lọc dầu ở Nghi Sơn, Thanh Hóa. Và nay là cuộc nghiên cứu địa bàn đảo Long Sơn, Vũng Tàu.

Với những gì đã diễn ra, thì có thể những trở ngại cho Dung Quất, và hai dự án còn lại, vẫn chưa phải đã kết thúc.

........................................................................................................................

Minh Sơn, Hà Nội

Một trong những sai lầm của chính phủ là phải xây bằng được nhà máy tại miền Trung (nhằm thúc đẩy kinh tế khu vực này) nhưng họ lại thiếu kiến thức, kinh nghiệm và cả tiền. Theo tôi, trước hết tiến hành xây dựng một nhà máy ở Vũng tàu làm nền tảng cho nền công nghiệp quan trọng này. Nếu xây ở Vũng tàu sẽ có rất nhiều đối tác tham gia và hiệu quả kinh tế sẽ rất cao. Qua đó có thể tiến hành nghiên cứu tự xây nhà máy ở nơi khác.