Phạm Khoa Tường thuật từ Đại học Bates

Buổi nói chuyện góp mặt chủ yếu các sinh viên Việt Nam và Mỹ đang học ở Bates

Cuộc diễn thuyết với tiêu đề “Agent Orange – the New Vietnam War” đã diễn ra ở đại học Bates vào tối thứ Năm ngày 3-3, với góp mặt chủ yếu của sinh viên Việt Nam và Mỹ đang học ở Bates cũng như các trường khác ở bang Maine.

Giáo sư Phan Thị Phi Phi, nguyên đơn tham gia phiên tranh tụng ngày 28/2 vừa rồi, bà Susan Hammond, Phó Giám đốc Quỹ Hoà giải và Phát triển, và bà Nguyễn Trang Thu, đại diện của một trong những hãng luật bên phía VN trong vụ kiện đã tham gia tại buổi hội thảo.

Sau phần trình bày và phân tích chi tiết về việc quân đội Mỹ đã sử dụng chất độc màu da cam ở Việt Nam cũng như là những hậu quả lâu dài của nó đối với môi trường sinh thái và sức khỏe con người, cả hội trường sôi nổi tham gia vào phần hỏi đáp mà phần lớn các câu hỏi liên quan đến vụ kiện.

Gay go nhưng quyết tâm

Trả lời câu hỏi của một khán giả về khả năng thắng kiện của phía Việt Nam, bà Susan Hammond thừa nhận rằng các công ty hóa học Mỹ với đội ngũ luật sư hùng hậu của họ có thể làm mọi cách kéo dài vụ kiện này.

Bà nói việc chứng minh rõ ràng tác hại của chất độc da cam trên con người là vô cùng khó khăn và tốn kém. Thế nhưng phía Việt Nam cũng khẳng định rằng họ sẽ theo vụ kiện này đến cùng.

Trong phiên tranh tụng, luật sư của các công ty Mỹ biện luận rằng họ chỉ sản xuất những chất hóa học này theo đơn đặt hàng của Bộ Quốc Phòng Mỹ lúc bấy giờ và do đó họ không chịu trách nhiệm.

Các luật sư phía Việt Nam cáo buộc các công ty hóa học Mỹ dù hoàn toàn nhận thức tính độc hại nhưng vẫn cố tình sản xuất những chất hóa học vì mục đích lợi nhuận.

Giáo sư Phan Thị Phi Phi không bình luận gì về phiên tranh tụng và nói rằng mọi người nên kiên nhẫn đợi quyết định chính thức của tòa vào tháng Ba.

Ngoài các sinh viên và giáo sư, những cựu chiến binh Mỹ ở Việt Nam cũng tham gia cuộc hội thảo này.

“Tôi từng tham chiến ở Việt Nam và cũng từng giữ chức chủ tịch hội cựu chiến binh Việt Nam ở Mỹ, thế nhưng cá nhân tôi chưa biết một cựu chiến binh nào được bồi thường”, một khán giả bình luận về phán quyết bồi thường của tòa án Mỹ vào năm 1984, “Tôi ủng hộ Việt Nam và cầu chúc các bạn may mắn!”

Ngoài đại học Bates, Giáo sư Phan Thị Phi Phi còn tham gia diễn thuyết ở các trường đại học Mỹ khác như đại học Harvard, đại học Columbia, đại học New York.

Nhằm vận động sự ủng hộ dư luận cho vụ kiện, lưu học sinh Việt Nam ở các trường đại học lớn ở Mỹ chuẩn bị tổ chức hàng loạt các hoạt động như hội thảo, trình chiếu phim và trưng bày ảnh nghệ thuật liên quan đến chất độc da cam.