Liam McSheffrey Phóng viên BBC

	Trận đánh vào Sài Gòn là chương cuối của cuộc chiến Việt Nam

Các chiếc trực thăng cuối cùng rời khỏi nóc tòa đại sứ Hoa Kỳ tại Sài Gòn và đây là những giây phút chấm dứt cuộc chiến được truyền hình đi khắp thế giới.

Thiếu tá James Kean là một trong những người rời khỏi tòa đại sứ Hoa Kỳ, và ông nhớ rõ giây phút ngậm ngùi này khi tòa đại sứ bị tấn công.

"Họ ập vào bên trong qua hai cánh cửa bằng gỗ và họ rượt đuổi chúng tôi trên các tầng lầu một. Có một người cố leo lên nóc từ bên ngoài, và một lính thủy quân lục chiến từ trên đã ném một bình chữa lửa xuống và trúng anh ta, thế là anh ta rơi xuống đất từ 40 thước."

"Thú thật tôi không biết anh ta còn sống hay không. Lúc đó, mặt trời đang lên và chúng tôi có thể thấy Sài Gòn và đoàn quân Bắc Việt tiến vào. Xe tăng của Bắc Việt đang tiến vào, và theo tôi, họ không muốn phá hủy thành phố. Rõ ràng là họ không muốn bắn phá Sàigòn. Họ muốn giữ Sài Gòn."

Trong cơn hỗn độn, chiến dịch Frequent Wind đã được tung ra và các phi công trực thăng bốc số người mà họ được lệnh phải bốc để đem ra hạm đội đang thả neo ngoài khơi.

18 tiếng đồng hồ sau, hơn một ngàn thường dân Mỹ và gần bảy ngàn người tỵ nạn Việt Nam đã được bốc khỏi Sài Gòn.

Phái viên đài BBC Brian Barron có mặt lúc trực thăng Mỹ bốc người đã mô tả như sau:

"Trận chiến cuối cùng đang nổ ra tại phi trường Tân Sơn Nhất, và mặc dù lính Bắc Việt có thể thấy công cuộc di tản của người Mỹ, nhưng họ không có can thiệp."

"Trong chu vi một cây số cách khách sạn tôi đang trú ngụ, luật lệ và trật tự rõ ràng là không còn nữa. Từng nhóm người xông vào "hôi của" từ các khu nhà của người Mỹ. Chiếc trực thăng cuối cùng đã bốc đi vài người lính thủy quân lục chiến mỹ, và sự hiện diện của người Mỹ tại Viêt Nam đã kết thúc một cách nhục nhã."

Vào lúc 4 giờ 3 phút sáng ngày 30 tháng Tư, hai lính thủy quân lục chiến Mỹ tử thương trong một vụ tấn công bằng rocket tại phi trường Tân Sơn Nhất và họ là những người Mỹ cuối cùng chết trong cuộc chiến Viẹtnam.

Gần 60 ngàn người Mỹ chết trong khi thi hành nhiệm vụ tại Việtnam, hơn 11 ngàn trong số này chưa tới 20 tuổi.

Gần một triệu lính Bắc Việt và du kích quân Giải Phóng Miền Nam đã bỏ mạng và khoảng 250 ngàn lính Việt Nam Cộng Hòa đã vong thân. Trận đánh vào Sài Gòn là chương cuối của cuộc chiến Việt Nam.

Ngay từ đầu năm 1968, khi mặt trận giải phóng miền Nam đồng loạt tấn công trên một trăm tỉnh thành tại miền Nam, điều rõ ràng dưới con mắt của quân đội Mỹ và của một phần công chúng Mỹ là "không thể nào thắng cuộc chiến bằng các phương tiện quân sự cổ điển".

Do đó, chính sách của tổng thống Lyndon Johnson và người kế nhiệm ông là ông Richard Nixon đã đưa giải pháp là cố chiếm đất và cố gắng rút quân Mỹ ra khỏi chiến trường Việt Nam, mà không bị bẽ mặt.

Và từ đó đã nẩy sinh ra từ "Việt Nam hóa chiến tranh."