Thông tin được đưa ra trong ngày khai mạc Hội nghị Ngoại trưởng

Chính phủ quân sự Miến Điện đang chịu áp lực phải thực hiện cải cách dân chủ trước khi lãnh trọng trách này.

Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN vừa bắt đầu hôm thứ Ba tại thủ đô Viên Chăn của Lào.

Chủ đề chức chủ tịch của Miến Điện đã chiếm vị trí cao trong nghị trình hội nghị.

Ngoại trưởng Lào Somsavat Lengsavat nói:" Miến Điện hiện đang phải tập trung vào quá trình hòa giải ở trong nước và do vậy đã yêu cầu hoãn nhận chức chủ tịch luân lưu tới một dịp khác".

Theo thông lệ, chức chủ tịch luân phiên của ASEAN được trao lần lượt theo thứ tự tên của các nước ở trên bảng alphabet.

Bởi vậy, sau Miến Điện sẽ tới Philippines.

Thông cáo chung của các Ngoại trưởng cho biết họ "thống nhất rằng khi nào Miến Điện sẵn sàng nhận chức chủ tịch ASEAN thì chức này sẽ được trao cho Miến Điện".

Giải quyết bất đồng

Trong nhiều tháng, bất đồng về việc Miến Điện giữ chức chủ tịch đã đẩy ASEAN vào thế khó xử.

Phóng viên BBC có mặt tại cuộc họp ở Viêng Chăn nói cả châu Âu và Hoa Kỳ đều đã cảnh báo sẽ tẩy chay các hộ nghị của ASEAN nếu Miến Điện nhận chức chủ tịch khối này.

Các quan chức châu Âu và Hoa Kỳ thường xuyên kêu gọi chính phủ quân sự Rangoon trả tự do cho hàng trăm tù chính trị, trong đó có thủ lĩnh đối lập Aung San Suu Kyi; cũng như thực hiện cải cách dân chủ trong nước.

Thậm chí vào tuần này, ngoại trưởng Hoa Kỳ Condoleeza Rice đã có bước đi lạ lùng khi không tham dự cuộc họp vùng, một bước đi được xem là lời cảnh báo tượng trưng.

Thế nhưng ngay chính trong nội bộ 10 nước ASEAN thì quan điểm về Miến Điện lại chia rẽ.

Quan điểm chia rẽ

Từ trước tới nay ASEAN luôn tự hào về việc các thành viên không can thiệp vào chính trị nội bộ của nhau và biện luận là cách tiếp cận kinh tế , chứ giải pháp tẩy chay không phải là con đường để thay đổi.

Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN đang diễn ra ở Viên Chăn

Các nước thành viên mới như Việt Nam, Campuchia và Lào dường như ưa nguyên tắc không can thiệp vào chuyện nội bộ để áp dụng trong trường hợp này và họ xem đó là tiền lệ không hay ho gì.

Lào, Campuchia và Việt Nam luôn tỏ ra ủng hộ Miến Điện trong khi một số nước khác thì muốn duy trì quan hệ tốt với Hoa Kỳ và châu Âu vốn gây áp lực về vấn đề Miến Điện.

Một số quan chức cao cấp như ngoại trưởng Singapore, cách đây vài tuần đã bắt đầu đưa ra một giải pháp bằng cách nói công khai là họ chờ đợi Miến Điện xung phong không giữ chức này khi đến lượt.

Dường như đó là cách làm Rangoon mất thể diện trong khi lại giúp ASEAN thoát khỏi thế kẹt này.

Thế nhưng đối với một số người, quyết định của ASEAN cũng cho thấy họ thiếu nhất quán. Một mặt họ việc họ bác bỏ Rangoon, cho rằng không phù hợp với chức chủ tịch là sự chỉ trích ngầm về thực trạng nhân quyền của Miến Điện.

Mặt khác chế độ quân nhân Miến tồn tại được cũng một phần nhờ bởi họ trao đổi mậu dịch nhiều với các quốc gia Đông Nam Á cũng như Trung Quốc và buôn bán của Miến điện với các nước này tiếp tục làm ảnh hưởng tới lệnh thanh trừng kinh tế mà phương Tây áp đặt với chính quyền quân nhân Miến Điện.