Hồng Nga Hồng Kông

	Trợ giá nông nghiệp là vướng mắt chính

Người ta đang hy vọng gói biện pháp hỗ trợ phát triển cho các nước nghèo nhất tổ chức, còn gọi là các LDC (Least Developed Countries), có thể được đưa ra vào cuối hội nghị.

Hiện trong số 149 thành viên WTO có 32 quốc gia với thu nhập bình quân đầu người một năm dưới 750 Mỹ kim nằm trong diện LDC.

Gói phát triển này cho phép các LDC xuất khẩu miễn hạn ngạch và miễn thuế vào thị trường không chỉ của các nước công nghiệp phát triển mà cả các nước đang phát triển nhưng có mặt bằng kinh tế cao hơn như Ấn Độ, Trung Quốc và Brazil.

Để đạt được bước tiến mà ông Keith Rockwell, phát ngôn nhân cho Tổng giám đốc WTO, gọi là “tiến bộ lớn nhất trong hội nghị” lần này, các bên ̣đã phải nhượng bộ nhau trong nhiều điểm như thời hạn và các mặt hàng áp dụng quy chế miễn thuế, miễn hạn ngạch.

Nói chung hiện chưa có bước đột phá nào, thế nhưng cũng chưa có đổ vỡ nào trong thương lượng.   Keith Rockwell, phát ngôn nhân cho Tổng giám đốc WTO

Nhận xét về ngày làm việc thứ tư, ông Rockwell nói, "Đánh giá của chủ tọa hội nghị là các bộ trưởng đã cho thấy mức độ cam kết cao ngay cả trong việc thảo luận các vấn đề tế nhị nhất thế nhưng vẫn còn tồn tại khoảng cách trong quan điểm của các bên đặc biệt về các chủ đề như nông nghiệp và mở cửa thị trường phi nông nghiệp. Nói chung hiện chưa có bước đột phá nào, thế nhưng cũng chưa có đổ vỡ nào trong thương lượng."

Trong khi đó nhiều nước thành viên tỏ ra bi quan về tiến trình đàm phán trong khuôn khổ hội nghị bộ trưởng WTO. Người đại diện cho châu Âu tại Hội nghị cũng là người lớn tiếng nhất khi bày tỏ thất vọng của mình.

Ông Peter Mandelson cho rằng hội nghị đang ‘đi lầm hướng’, "Có nhiều loại văn bản được mang ra bàn hội nghị, thế nhưng không có thống nhất nào và cũng chẳng có cơ sở nào rõ ràng cho việc đàm phán."

Ông Peter Mandelson cũng cảnh báo nếu cứ theo xu hướng như hiện nay thì khó có thể tưởng tượng được hội nghị Hong Kong sẽ đạt được kết quả gì.

Ông nói ông không muốn hội nghị thất bại thế nhưng quả là có quá nhiều vướng mắc trong việc đàm phán. Thí dụ như trong việc xóa bỏ bảo hộ mậu dịch, ông nói hội nghị sẽ không thể đi tới một thống nhất nào nếu như các nước vẫn đang có chính sách bảo hộ như Hoa Kỳ, Canada, Australia và New Zealand không tỏ ra cởi mở và trung thực hơn.

Trong những ngày hội nghị tại Hong Kong, bàn họp báo dường như trở nên diễn đàn để các nước lớn, mà đặc biệt là hai cường quốc thương mại Hoa Kỳ và châu Âu sát phạt nhau trong những vấn đề gây bất đồng.

Châu Âu nói các nhà đàm phán Hoa Kỳ dường như chỉ đưa ra các chính sách để làm vừa lòng cử tri trong nước chứ không để ý tới quyền lợi các nước khác cũng như tính thực tiễn của chúng.

Hoa Kỳ là nước sản xuất bông lớn thứ hai thế giới và là nước xuất khẩu nhiều bông nhất, do vậy thiệt hại mà chính sách trợ giá gây ra cho các nước trồng bông châu Phi lên tới 450 triệu đôla mỗi năm do giá bông giảm sút.   Ibrahim Malloum, Chủ tịch Hiệp hội Bông vải Phi châu

Những cuộc cãi cọ của các nước lớn xem ra không giúp gì cho việc giải quyết các vấn đề còn tồn đọng. Và thực tế là còn quá nhiều các vấn đề tồn đọng.

Một trong các bất đồng trầm trọng nhất là trong lĩnh vực hỗ trợ nông nghiệp. Đề xuất bãi bỏ trợ cấp nông nghiệp trước năm 2010 không được châu Âu chấp nhận, và Hoa Kỳ về phần mình cũng không chịu bỏ trợ cấp cho nông dân trồng bông vải.

Tuy Mỹ hứa cho các nước nghèo được xuất khẩu bông không thuế vào thị trường nước mình, thế nhưng cam kết này bị các nước châu Phi cho là ‘trống rỗng’.

Chủ tịch Hiệp hội Bông vải Phi châu Ibrahim Malloum nói mấu chốt nằm ở chính sách trợ giá cho nhà sản xuất nội địa, "Ai cũng biết vấn đề là ở chỗ các chính phủ như Hoa Kỳ và châu Âu luôn trợ giá cho nông dân của họ. Hoa Kỳ là nước sản xuất bông lớn thứ hai thế giới và là nước xuất khẩu nhiều bông nhất, do vậy thiệt hại mà chính sách trợ giá gây ra cho các nước trồng bông châu Phi lên tới 450 triệu đôla mỗi năm do giá bông giảm sút. Và kết quả là người nông dân châu Phi không chỉ sống trong nghèo đói mà phải chịu cùng cực."

Nếu như hội nghị không đạt được tiến bộ, mà sợ rằng điều này sẽ xảy ra, thì phải đặt ra một thời gian biểu mới để tiếp tục thương lượng môt cách tích cực và nỗ lực hơn nữa.   Rob Portman, đại diện thương mại Hoa Kỳ

WTO đã từng hy vọng hội nghị Bộ trưởng Hong Kong sẽ đưa ra được một văn bản thỏa thuận về tự do hóa thị trường sản phẩm và dịch vụ.

Thế nhưng hy vọng này đã bị thu nhỏ lại ngay trước hội nghị và các nhà tổ chức chỉ mong muốn là sau một tuần làm việc các nước có thể thống nhất tạo ra được một nền tảng nào đó làm tiền đề để kết thúc vòng đàm phán Doha trong năm 2006.

Tuy nhiên, theo lời đại diện thương mại Hoa Kỳ Rob Portman, thời gian không đứng về phía các nhà đàm phán, "Nếu như hội nghị không đạt được tiến bộ, mà sợ rằng điều này sẽ xảy ra, thì phải đặt ra một thời gian biểu mới để tiếp tục thương lượng môt cách tích cực và nỗ lực hơn nữa. Nếu không, các thành viên WTO sẽ bỏ lỡ mất thời điểm và nghị trình phát triển Doha có thể thất bại hoàn toàn nếu như không thể hoàn tất trong năm tới."

Hoa Kỳ đang đề xuất một hội nghị tiếp theo giữa các bộ trưởng tại Geneva vào cuối tháng Ba, đầu tháng Tư năm 2006 để tiếp tục đàm phán nghị trình Doha.

Điều này cũng chứng tỏ cho tới giờ phút này các bên tham gia hội nghị Hong Kong lần này không thực sự tin tưởng cuộc họp sẽ mang lại một kết quả nào mang tính đột phá.