Phạm Khiêm bbcvietnamee.com

	Thuế nhập khẩu giảm sẽ làm ngành mía đường Việt Nam được bảo hộ lao đao

Trong đàm phán, đại diện của các nước giàu thường yêu cầu các nước đang phát triển gắn hai đòi hỏi này với nhau.

Mỹ và Liên Hiệp Âu châu nói họ đã chuẩn bị xong các đề nghị cắt giảm trợ cấp nông nghiệp, ví dụ như EU sẵn sàng cắt tới 38-60% trợ cấp dành cho các mặt hàng nhạy cảm như đường, bắp, hay bơ sữa…

Đổ̉i lại các nước đang phát triển cần phải mở cửa hơn nữa thị trường dịch vụ cho công ty đa quốc gia của các nước giàu. Không chỉ dừng lại ở ngân hàng, và bảo hiểm, lần này các nước giàu muốn nước nghèo mở cửa các khu vực dịch vụ thiết yếu khác như y tế, giáo dục, cung cấp điện, nước, hay thu dọn rác thải.

Nhiều nước nghèo quan niệm rằng nhà nước vẫn cần phải điều tiết những khu vực này, vì nó liên quan đến nhiều người nghèo trong xã hội. Mục tiêu của các công ty đa quốc gia là lợi nhuận,và nếu mở cửa những khu vực này, họ e ngại rằng giá sẽ tăng, có thêm người rơi vào cảnh nghèo, thậm chí bị từ chối dịch vụ.

Nông nghiệp

Những đề nghị này sẽ ảnh hưởng ra sao đối với Việt Nam?

Tiến sĩ Augustine Vinh, giảng viên môn quản trị kinh doanh đại học Kinh tế Hà Nội cho hay Hiệp định thương mại Mỹ-Việt, bước nhảy ngắn của Việt Nam nhằm để thực tập cho cuộc đua WTO, có quy định thời gian Việt Nam mở cửa thị trường dịch vụ cho các công ty Hoa Kỳ trong nhiều lĩnh vực, như tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, viễn thông, in ấn…

Tuy nhiên Việt Nam sẽ mở theo lộ trình, ví dụ đến 2005 thì Mỹ được mở công ty 100% vốn để kinh doanh bảo hiểm nhân thọ, hay trong năm 2006 Mỹ sẽ được mở chi nhánh ngân hàng để kinh doanh tại Việt Nam.

Việt Nam là một nước nông nghiệp có nhiều mặt hàng xuất khẩu doanh thu lớn như gạo, trà, cà phê, tiêu, hay thủy hải sản.

	Ngay cả trái chuối như thế này cũng sẽ chịu cạnh tranh khi VN vào WTO

Nếu giảm thuế nông nghiệp, hay nói cách khác, mở cửa thị trường nông sản cho hàng hóa của nước ngoài, thì liệu nhà nông Việt Nam có bị phá sản hay không?

Có ý kiến cho rằng do với nhiều lợi thế thiên nhiên ưu đãi, nông dân cần cù, hiếu học, sức lao động rẻ, Việt Nam thừa sức cạnh tranh trong các mặt hàng này.

Tuy nhiên tiến sĩ Augustine Vinh lại cho rằng khi mở cửa thị trường, hàng nông phẩm của Việt Nam sẽ gặp phải sự cạnh tranh

“Gạo của Việt Nam sẽ bị cạnh tranh chứ. Vì dù là Việt Nam đứng thứ hai trên thế giới về xuất khẩu gạo nhưng gạo Việt Nam vẫn bị cạnh tranh kịch liệt với gạo của Trung Quốc và Thái Lan. Còn cà phê là sản phẩm chịu dao động rất lớn về giá, và nếu thuế nhập khẩu hạ thấp xuống thì hàng của việt Nam sẽ bị cạnh tranh từ cà phê Columbia, hay Brazil”

“Tôi nghĩ là hầu như tất cả các mặt hàng nông nghiệp của Việt Nam đều sẽ bị ảnh hưởng và ảnh hưởng khá lớn”

Kiểm soát xuất khẩu

Trong đàm phán vừa qua, Việt Nam đang bị các đối tác yêu cầu phải bỏ kiểm soát nhà nước trong lĩnh vực xuất cảng gạo. Các nước như Hoa Kỳ và Úc muốn Việt Nam tự do hóa trong lĩnh vực này để công ty của họ có thể vào Việt Bam và thực hiện việc buôn bán gạo không bị giới hạn.

Ông Augustine Vinh nói “Vì gạo là mặt hàng quan trọng trong việc đảm bảo an ninh lương thực quốc gia cho nên nhà nước rất muốn duy trì kiểm soát”

“Tất nhiên nếu đã ra đàm phán thì Việt Nam sớm muộn cũng sẽ phải bỏ sự quản lý này. Nhưng tôi muốn nhắc một chương trình khác lớn hơn mà chính phủ cần phải quan tâm. Đó là sự trợ giúp của nhà nước đối với nông dân tại Việt Nam, theo ý kiến của riêng tôi trong thời gian vừa qua, chưa rõ nét, họ bị coi như kiểu con rơi”

	Hiện nay nhiều trái cây Thái và TQ nhập vào VN, đe dọa sản xuất trong nước

Ở nhiều nước, như tại Nhật, Nam Hàn, và Đài Loan nông dân là những tổ chức vận động rất mạnh, và họ tham gia vào các cuộc đàm phán mở của thị trường cùng với đại diện của chính phủ.

“Cạnh đó chính phủ cũng giúp họ chuyển đổi sang sản xuất hữu hiệu hơn, năng suất hơn. Như thế họ vẫn có vùng nông thôn đẹp, sản phẩm da dạng, chất lượng dành cho người tiêu dùng, qua đó giữ gìn bản sắc của quốc gia”

“Nên nhớ rằng ba nước vùng Bắc Á là những nước có nền công nghiệp rất mạnh, với tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa trên hàng xuất khẩu. Nhưng không vì thế họ dẹp nông nghiệp. Vì nông thôn đối với các nước này là cái hồn của quốc gia”

“Ở Việt Nam do ý muốn chuyển đổi cơ cấu ngành nhanh quá, tôi nói nhiều nơi rất muốn chuyển từ nông nghiệp sang dịch vụ, hay công nghiệp, tôi thấy nông dân bị mất đất rất nhiều, và nhiều nơi sản xuất bị lao đao”

Nông dân hiện đang chiếm tới 75% dân số của cả nước, nhiều chuyên gia nói rằng chuyển đổi cơ cấu như vậy phải mất cả thế hệ mới xong vì người nông dân từ làm nông cả đời khi chuyển sang học, và làm dịch vụ cần phải có thời gian. Ngay cả như vậy đi nữa thì có người thành công, có người không.

Ông Augustine Vinh kết luận “Ý kiến của riêng tôi là vẫn giữ cho khu vực nông nghiệp trù phú sung túc, thúc đẩy tính cần cù, mày mò làm ra nhiều sản phẩm, thậm chí đầu tư cho họ, để họ sống được, và sống khỏe khi nước này vào WTO”.