Kate McGeown BBC News, Hà Nội

	Mỹ và Trung Quốc được chú ý hơn các thành viên khác trong APEC

Nhưng đối với nhiều phái đoàn mà ông sẽ gặp, ông Bush không phải là tâm điểm chú ý. Danh hiệu này dành cho Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào.

Sự phát triển kinh tế ghê gớm của Trung Quốc đã làm thế giới ấn tượng, tạo nên những thay đổi đặc biệt rõ trong 21 thành viên của APEC, đặc biệt ở châu Á.

"Tôi thấy sẽ không phải là quá lời khi nói đa số các nước Á châu nay hướng đến Trung Quốc nhiều hơn là Mỹ," giáo sư Zhuang Jiangshong từ Thượng Hải bình phẩm.

"Đặc biệt với tư cách thực thể kinh tế, Trung Quốc rõ là cái bóng bao trùm lên toàn khu vực," giáo sư Robert Ross, từ Boston College ở Mỹ, tiếp lời.

Như cái tên của nó, APEC chủ yếu là diễn đàn kinh tế, và chính trong lĩnh vực này Trung Quốc có ảnh hưởng đặc biệt.

Trung Quốc nay là đối tác thương mại chính của đa số nước tại Đông Nam Á.

Bắc Kinh gần đây có những bước quan trọng hướng tới một thỏa thuận với Asean, cũng như ký một loạt thỏa thuận đa phương và song phương trong và ngoài châu Á.

	Trung Quốc nay là đối tác thương mại chính ở Đông Nam Á

Theo Rosemary Foot, giáo sư quan hệ quốc tế ở Đại học Oxford, Trung Quốc sẽ muốn dùng APEC làm cơ hội bảo đảm những thỏa thuận này và nhấn mạnh quan hệ tốt với phần còn lại của châu Á.

Trong khi Mỹ cũng ra dấu họ muốn có thêm các hợp đồng kinh tế ở khu vực, nhưng Washington thực ra ký ít các thỏa thuận quan trọng trong mấy năm qua, mà Singapore là ngoại lệ lớn duy nhất.

Nhưng mặc dù hội nghị APEC chủ yếu bàn về thương mại, thì các cuộc họp chính trị, ngoại giao và an ninh bên lề cũng thường quan trọng hơn cả diễn đàn chính.

Và ở đây Washington vẫn là tay chơi chủ lực.

Khả năng hải quân của Mỹ hơn hẳn các nước châu Á và Washington tiếp tục khẳng định ưu thế bằng cách xây dựng quan hệ với các đồng minh khu vực.

Nhưng không có nghĩa là vai trò ngoại giao của Trung Quốc kém cỏi.

Trong cuộc khủng hoảng gây cấn nhất trong khu vực hiện thời, sự cứng rắn của Bắc Hàn về tham vọng hạt nhân, Trung Quốc đang đóng vai trò chính nhằm tìm giải pháp hòa bình.

Chọn bạn

Rất khó để các nước có thể trung lập   giáo sư Robert Ross

Có vẻ như dù thích hay không, các quốc gia châu Á Thái Bình Dương sẽ phải học cách sống chung với hai cường quốc.

Giáo sư Ross tin rằng thách thức chính đối diện các nước này là chọn ủng hộ ai.

Ông dẫn ra Nam Hàn như một ví dụ của một quốc gia đang bị kẹt giữa hai phía - tìm cách làm Trung Quốc vừa ý trong lúc không khiến Washington giận dữ.

"Rất khó để các nước có thể trung lập. Nếu anh là nước nhỏ, anh cần đứng bên một cường quốc lớn hơn - và rốt cục, anh phải chọn đó là nước nào," ông nói.

Nhưng giáo sư Foot thì tin rằng đa số các nước châu Á không sẵn lòng lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc - và vì thế họ muốn đưa ra các thỏa thuận khu vực mà trong đó mọi tay chơi lớn đều có phần.

"Khu vực này muốn Mỹ tham dự cũng như Trung Quốc, ngay cả khi họ đôi khi bất đồng với chính sách đối ngoại cua Mỹ, vì họ không muốn phải một mình đối mặt với Trung Quốc hùng mạnh," bà bảo.