Tổng thống Philippines kêu gọi các nước trong Asean ủng hộ hiến chương mới

2007 là đúng 40 năm kể từ khi Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (Asean) được thành lập.

Và sau nhiều năm thi hành nguyên tắc không can thiệp chuyện láng giềng, Asean, với quyết định thành lập cơ quan theo dõi nhân quyền, dường như cho thấy họ đã sẵn sàng để đưa chính trị khu vực tiến nhanh như kinh tế.

Về mặt kinh tế, 10 nước nói chung dễ dàng thống nhất về một cơ chế thương mại, theo đó, hầu hết rào cản thuế giữa các nước sẽ được xóa trước năm 2020.

Nhưng về chính trị, Miến Điện lâu nay vẫn là cái gai trong mắt phương Tây, trong khi 9 nước còn lại trong Asean tỏ ra miễn cưỡng khi phải thúc ép Miến Điện.

Với quyết định đưa ủy ban nhân quyền vào một hiến chương mới của tổ chức, có hy vọng Asean sẽ đưa ra những quyết định chính trị táo bạo hơn.

Một số quốc gia muốn thành lập một cơ quan chuyên về nhân quyền nhưng các nước như Miến Điện phản đối. Việt Nam, Campuchia và Lào cũng được nói rằng họ chưa sẵn sàng.

	Từ lâu Asean thực thi nguyên tắc không can thiệp chuyện nội bộ các nước

Tuy vậy, vào cuối ngày 30-7 đã có loan báo hiến chương mới của Asean sẽ bao gồm điều khoản thành lập một ủy ban nhân quyền.

Ngoại trưởng Singapore George Yeo tuyên bố: "Chúng tôi đồng ý rằng sẽ có một cơ quan nhân quyền."

Ông Yeo nói chi tiết của việc này sẽ được bàn sau, nhưng họ hy vọng mọi thứ sẽ làm xong trước khi có hội nghị thượng đỉnh Asean vào tháng 11.

Ngoài chuyện nhân quyền, cần lưu ý đã có mô hình Asean cộng ba cùng Trung Quốc, Nhật và Nam Hàn. Diễn đàn Khu vực Asean cũng đã bàn tới các vấn đề như vũ khí hạt nhân ở bán đảo Triều Tiên.

Thử thách

Các chuyên gia nay sẽ soạn thảo một hiến chương để các lãnh đạo trong Asean ký tại một hội nghị thượng đỉnh trong tháng 11.

Câu hỏi đặt ra là cụ thể ngôn ngữ trong hiến chương này sẽ như thế nào, liệu chúng có thực chất hay không?

Ngoại trưởng Malaysia Syed Hamid Albar nói: “Nếu điều khoản nhân quyền không có trong hiến chương, người ta sẽ nghĩ Asean không ủng hộ nhân quyền. Chúng tôi ủng hộ nhân quyền, tự do dân sự, pháp quyền, chúng tôi muốn thấy những chính phủ tốt.”

Nhưng ông thừa nhận rằng thành lập một ủy ban nhân quyền chỉ là bước đầu tiên.

“Sẽ mất thời gian. Tôi không đánh giá thấp những khó khăn,” ông nói.

Philippines là quốc gia muốn thành lập một ủy ban như vậy nhất. Ngoại trưởng nước này, Alberto Romulo, nói nó sẽ đem lại “thêm uy tín trên trường quốc tế” cho tổ chức.

Ít nhất về nguyên tắc, Asean đã chứng tỏ các vấn đề chính trị sẽ không còn là cấm kị trong quan hệ đa phương.

Người ta sẽ chờ xem ngôn ngữ của hiến chương mới, và dĩ nhiên cả hành động tương lai, của tổ chức này sẽ đi xa đến đâu.