Nick Bryant Viết từ Sydney

	Thượng đỉnh Apec đang là chủ đề nổi bật tại trung tâm Sydney

Tuy nhiên, thuyết phục được mọi người không phải là chuyện dễ. Khẩu hiệu này chỉ là một vế rất nhỏ của một phương trình.

Tính toán cụ thể hơn, người ta thấy có 4500 cảnh sát của New South Wales, 1500 nhân viên quốc phòng, 450 cảnh sát liên bang, một vòi rồng phun nước mới và 500 giường trong nhà tù được dọn sạch để đón những người biểu tình sẽ bị bắt giữ.

Ngân sách để đảm bảo an ninh cho Apec đã lên tới 170 triệu dollar Úc, tức khoảng 140 triệu dollar Mỹ, theo một ước tính của chính phủ, và như thế là cao hơn nhiều so với khoản tiền bỏ ra để lo về an ninh cho Thế vận hội Sydney năm 2000.

Sau đó, người ta còn phải cộng thêm khoản 320 triệu dollar Úc mà các tổ chức kinh doanh tính là phí tổn vì chính quyền tiểu bang New South Wales quyết định cho Sydney có ngày nghỉ vào thứ Sáu này.

Đó là còn chưa tính tới những tác động tới các cơ sở làm ăn nhỏ không may mắn nằm ở địa điểm ‘phía sau hàng rào bảo vệ’ cho Apec, cao tới 2.8m và dài 5km – vốn đã được gọi là ‘trường thành Sydney’ và làm méo mó hình ảnh của một trong những thành phố đẹp nhất thế giới.

Mặt tích cực của hàng rào này là hơn bốn ngàn quan chức và đại biểu sẽ tới thành phố, hi vọng là với những chiếc ví căng phồng.

Thêm vào đó, hơn 1000 thành viên trong giới truyền thông quốc tế sẽ tới để theo dõi, lắng nghe và viết bài về các vị tham gia thượng đỉnh lần này.

Tuy nhiên, rất nhiều người dân Sydney vẫn băn khoăn: họp Apec để làm gì?

‘Sản phẩm quê nhà’

	Giới ngoại giao và các phóng viên đã tụ tập tại Sydney

Để trả lời câu hỏi đó, cũng nên nhớ rằng diễn đàn Apec có nguồn gốc từ chính nơi đã ‘đẻ’ ra chiếc boomerang, máy gặt liên hợp, hộp đen trên máy bay và loại táo Granny Smith – hay nói cách khác, Apec là một sáng kiến của chính người Úc.

Cựu Thủ tướng Bob Hawke đã đưa ra ý tưởng này vào năm 1989 và mời 11 quốc gia tới tham dự hội nghị thượng đỉnh đầu tiên tại khách sạn Hyatt ở Canberra.

Mục tiêu của hội nghị khi đó không chỉ là thúc đẩy hợp tác kinh tế và thương mại, mà còn để thuyết phục Washington phải đặt khu vực châu Á Thái Bình Dương lên ưu tiên cao hơn vào thời điểm cuộc Chiến tranh lạnh đang đi đến hồi kết.

Người kế nhiệm của ông Hawke, là cựu Thủ tướng Paul Keating, có tham vọng lớn hơn và mạnh mẽ hơn cho Apec, và đã thuyết phục được Tổng thống Bill Clinton đứng ra làm chủ toạ cho thượng đỉnh Apec tại Seattle vào năm 1993.

Tuy nhiên, đến giờ, người ta vẫn thấy dễ đồng ý với một lời nhận xét mỉa mai của một nhà ngoại giao hàng đầu người Úc khi nói rằng cái tên của diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á Thái Bình Dương là 'bốn tính từ đi tìm kiếm một danh từ'.

Ông Peter Hartcher, chủ bút quốc tế của tờ Sydney Morning Herald còn nói rằng thượng đỉnh Apec là sự kiện “21 lãnh đạo đi tìm kiếm một nghị trình”.

Apec là sự kiện 21 lãnh đạo đi tìm kiếm một nghị trình   Peter Hartcher

Không ai dám nghi ngờ rằng các nước thành viên của Apec có tiềm lực về kinh tế và ngoại giao. Hội nghị thượng đỉnh này có số lượng các nước chiếm tới 56% nền kinh tế thế giới, 40% dân số thế giới và 48% lưu lượng thương mại quốc tế.

Apec có sáu trong số mười quốc gia thải khí carbonic nhiều nhất thế giới, có năm trong số sáu nước có quân đội lớn nhất thế giới. Tổ chức này còn có nước có số dân Hồi giáo lớn nhất thế giới, là Indonesia.

Tuy nhiên, để một tổ chức quốc tế hoạt động hữu hiệu thì cần phải có nhiều yếu tố hơn là chỉ tính tổng các số liệu thống kê.

Vấn đề môi trường

Những người ủng hộ cho Apec thường trích dẫn ba sự kiện mà Apec tỏ ra có trọng lượng về mặt ngoại giao.

Lần đầu là tại thượng đỉnh ở Seattle của Mỹ, Tổng thống Bill Clinton đã giúp phá vỡ thế bế tắc về ‘vòng đàm phán Urugoay’ về thương mại quốc tế.

Sự kiện thứ hai xảy ra vào năm 1999, khi thượng đỉnh Apec tại New Zealand đã giúp mở đường cho Úc can thiệp vào tình hình tại Đông Timor.

	Báo chí còn tập trung nhiều vào chuyện ăn mặc của các nguyên thủ cho lễ chụp ảnh

Và sự kiện thứ ba xảy ra tại Việt Nam, vào tháng 11 năm ngoái, khi các lãnh đạo Apec nhất trí đưa ra tuyên bố lên án cuộc thử hạt nhân của Bắc Hàn vào tháng trước đó.

Năm nay, tại Sydney, người ta thấy khó có khả năng hội nghị sẽ đạt được thành công cụ thể gì về ngoại giao so với tầm mức của những sự kiện nói trên.

Thủ tướng nước chủ nhà, John Howard, đã đặt môi trường đứng đầu nghị trình, vì ba trong số các nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới, là Trung Quốc, Mỹ và Nga, đều tham dự thượng đỉnh này.

Tuy nhiên, ông biết rằng hội nghị thượng đỉnh này sẽ không thể đưa ra bất cứ mục tiêu mang tính ràng buộc nào nhằm cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

Thay vào đó, ông Howard hướng tới các mục tiêu ít tham vọng hơn, và cũng khá mơ hồ về mặt ngoại giao, là đạt được đồng thuận về một khuôn khổ hoạt động thời hậu nghị định thư Kyoto.

Trên thực tế, Thủ tướng đang gặp nhiều khó khăn của Úc đang hi vọng muốn tăng điểm về môi trường của mình trước kỳ bầu cử sắp tới tại Úc, mà theo các cuộc thăm dò, ông Howard sẽ phải chật vật nếu muốn thắng.

Apec 2007 là sự kiện 21 lãnh đạo thế giới tụ tập tại một thành phố lớn cho một vụ chụp hình cực kỳ tốn kém   Người chỉ trích

Có rất nhiều tường thuật của báo chí trước thượng đỉnh về chuyện các lãnh đạo sẽ mặc gì khi chụp ảnh lưu niệm – vốn theo truyền thống là trang phục đại diện của quốc gia chủ nhà.

Cho tới nay, chủ đề này vẫn được giữ kín. Ông Howard lúc trước đã thẳng thừng loại bỏ khả năng họ sẽ mặc quần tắm bó Speedo.

Điều này lại khiến cho giới chỉ trích có thêm chuyện để nói. Họ bảo: Apec 2007 là sự kiện 21 lãnh đạo thế giới tụ tập tại một thành phố lớn cho một vụ chụp hình cực kỳ tốn kém.