Jonathan Head BBC News, Bangkok

	Newin Chidchob (bên phải) quyết định về phe Dân Chủ

"Hết rồi, sếp ơi." Với mấy lời này, cựu chính trị gia Newin Chidchod chính thức phá thế bế tắc làm tê liệt cả nước Thái Lan ba năm qua.

Ông thốt ra mấy lời này qua điện thoại với Thaksin Shinawatra khi ông cựu thủ tướng xin Newin hãy nghĩ lại việc chuyển sang ủng hộ phe Dân Chủ.

Ông Newin đã trung thành với Thaksin gần tám năm qua. Ông làm tan bong bóng ảo tưởng rằng cách đây một thập kỷ, chính trị Thái Lan đã bước vào một kỷ nguyên mới với việc thông qua hiến pháp mới và sự lên ngôi của một đảng mới.

Newin Chidchob đã quay về với kiểu chính trị cũ, ông trở lại là một ông lớn cấp tỉnh, ông bán đám nghị viên của mình cho người ra giá cao nhất.

Ông đã làm điều này trước khi đảng Thai Rak Thai của Thaksin được thành lập năm 1998. Đây là điều mà các bố già cấp tỉnh vẫn làm.

Scandal tham nhũng

Những bố già này thống lĩnh cả kinh doanh lẫn chính trị trong khu vực của mình, hứa hẹn với cử tri những khoản tiền kếch xù cho phát triển nhằm chiếm những lá phiếu quan trọng đưa đảng của họ vào nội các.

	Thaksin mang lại cho Thái Lan một kiểu chính trị mới

Sau chiến dịch bầu cử thật tốn kém, họ sẽ thu lượm các nghị viên quanh mình và hướng ủng hộ của họ tới bất kỳ chính phủ tiềm năng nào có thể biến họ trở thành món hời.

Kiểu hoạt động chính trị này đã mang lại cho Thái Lan những chính phủ liên minh rối ren, chóng chết trong thập kỷ 1990. Những chính phủ này được biết đến bằng những vụ scandal tham nhũng hơn là tài lãnh đạo.

Và cũng nhờ sự lãnh đạo của những chính phủ như vậy mà Thái Lan đã bước những bước ngủ mê vào cuộc khủng hoảng tài chính khủng khiếp năm 1997.

Cũng trong năm đó, giới trung lưu Thái Lan hoan nghênh sự ra đời của hiến pháp mới, hiến pháp thứ 16 của nước này, nhưng là hiến pháp đầu tiên được đưa ra sau những tham vấn với các tổ chức phi chính phủ và đại diện của nhiều nhóm dân.

Một đảng mới ra đời

Đây là hiến pháp đầu tiên ủng hộ bảo vệ nhân quyền và quyền tự do ngôn luận. Hiến pháp này tạo ra một loạt các cơ quan có quyền lực nhằm khống chế tham nhũng.

Đồng thời hiến pháp cũng hạn chế việc các đại biểu quốc hội được chuyển từ đảng này sang đảng kia nhằm nâng cao sức mạnh cho chính phủ, với hy vọng rằng Thái Lan sẽ có một quốc hội mạnh như ở phương Tây.

	Newin (bên phải) từng là kẻ thù của chủ tịch đảng Dân Chủ Abhisit (trái)

Người Thái hy vọng hiến pháp mới sẽ tạo ra một thế hệ chính trị gia mới, chuyên nghiệp và sạch sẽ, để thay thế các bố già trước đây.

Một trong những mục tiêu của hiến pháp mới là tạo ra những đảng mới mạnh hơn đã được thực hiện với tốc độ đáng ngạc nhiên.

Thaksin Shinawatra, một doanh nhân cấp tỉnh nhiều tham vọng đã giàu lên nhờ kinh doanh trong ngành viễn thông và không mất nhiều tài sản qua cuộc khủng hoảng tài chính, đã xây dựng một đảng kiểu mới mang tên Thai Rak Thai (nghĩa là người Thái yêu người Thái).

Đảng này dùng những biện pháp marketing hiện đại và một loạt các chính sách mới để chiếm sự ủng hộ của các cử tri ở khu vực nông thôn.

Đảng này khuyến khích nhiều người gia nhập đảng và sự hấp dẫn của đảng này đã vượt lên hẳn các bố già, đưa ông Thaksin lập tức trở thành một ngôi sao sáng trong bầu trời chính trị.

Tuy nhiên các bố già vẫn còn đó. Nhận thấy hiện tượng chính trị mới, các bố già đã quyết định đi dưới bóng đảng Thai Rak Thai. Newin Chidchob là một trong số này.

Của cải cũng như sự nổi tiếng của ông Thaksin làm việc hợp tác với các bố già trở nên khá dễ dàng, vì vậy chính phủ của ông không bị què quặt trước những đòi hỏi của các đảng trong liên minh như đã từng xảy ra với các đảng trước.

Năm 2001 ông trở thành thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Thái Lan hoàn tất nhiệm kỳ bốn năm. Trong cuộc bầu cử 2005, ông trở thành thủ tướng đầu tiên thắng cử và chiếm luôn đa số.

Ông khuyến khích và trưng dụng những đồng sự trung thành trong đó có ông Newin, đưa đảng Dân Chủ, đảng già nhất Thái Lan, vào thế chênh vênh.

Thái Lan dường như đã vượt qua được thời kỳ của các chính phủ liên minh yếu kém.

Lực yếu dần

Câu chuyện Thaksin trượt từ thành công như vậy xuống vị trí ngày hôm nay - lực chính trị ngày càng yếu và phải sống lưu vong - đã được báo chí nhắc tới nhiều.

Nhưng chỉ đến nay, khi các báo đăng trên trang nhất ảnh lãnh đạo Dân Chủ Abhisit Vejjajiva tặng một bó hồng đỏ cho Newin Chidchob, một thời là kẻ thù của đảng Dân Chủ và là một điển hình của bố già kiểu cũ, người ta mới nhận thấy Thái Lan thực sự đã đi đủ một vòng và đã trở lại đúng chỗ cũ.

	Nhiều tháng biểu tình chống chính phủ dường như đưa Thái Lan trở lại quá khứ

Sau ba năm nhiều biến động, chính trị kiểu cũ đã trở lại, các chính trị gia sẽ làm bất kỳ điều gì để đổi lấy quyền lực.

Đây quả là một tình huống khá thê thảm, chôn đi mọi hy vọng mà hiến pháp 1997 đã mang lại.

Rất có thể chính những người chọn con đường chính trị kiểu cũ, trong đó có cả ông Abhisit và Newin, không thực sự tự hào về điều này.

Người ta sẽ trách cứ mọi bên về tình hình hiện nay, họ sẽ trách Thaksin, trách quân đội, đảng Dân Chủ, có khi cả Hoàng Gia nữa.

Nhưng vào lúc mà Thái Lan đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, chính trị kiểu cũ khó có thể giúp chính phủ vượt qua thử thách này.